Τρίτη 27 Δεκεμβρίου 2016

Δικες της Μόσχας -Και ο πρέσβης των ΗΠΑ Γιόσεφ Α. Ντέιβις για τις δίκες

"Η κατάσταση πραγμάτων που απέρρεε από αυτές τις δίκες, αποκάλυπτε γεγονότα για ραδιουργίες της Πέμπτης Φάλαγγας στη Ρωσία και υποχθόνια εργασία, εκεί, που ήταν αληθινά εκπληκτικά..."

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ






Οι «δίκες» ήταν το «πάτημα» των αστών ιστοριογράφων «μυθολόγων» για να εξαπολύσουν την αντικομμουνιστική-αντισοβιετική τους επίθεση. Ομως, υπάρχουν αυθεντικοί αυτόπτες και αυτήκοοι μάρτυρες, που δημοσίευσαν τις εντυπώσεις τους για τις δίκες της Μόσχας, όπως ο τότε πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Μόσχα, Γιόσεφ Α. Ντέιβις. Αυτός, βεβαίως, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι ήταν φιλοσοβιετικός ή οπαδός του κομμουνισμού και προσωπικά του Στάλιν. Και όμως, η μαρτυρία του για τις «δίκες» της Μόσχας είναι εντελώς αντίθετη απ' αυτή της κυρίαρχης αστικής προπαγάνδας.



Ο Ντέιβις δημοσίευσε το 1943 στη Ζυρίχη βιβλίο με τον τίτλο: «Σαν πρέσβης των ΗΠΑ στη Μόσχα». Αυθεντικές και εμπιστευτικές εκθέσεις για τη Σοβιετική Ενωση έως τον Οκτώβρη του 1941.

Ο Αμερικανός διπλωμάτης παρακολούθησε - όπως και όλοι οι ξένοι διπλωμάτες που το επιθυμούσαν - τις δίκες της Μόσχας. Μάλιστα, ο ίδιος και από προσωπικό ενδιαφέρον ως διπλωματούχος νομικός.


Ας δούμε τι γράφει για τη δίκη του Ν. Μπουχάριν και άλλων, το 1938, σε τηλεγράφημά του, που απέστειλε στις 17 του Μάρτη 1938 στο υπουργείο Εξωτερικών στην Ουάσιγκτον, όπου αναφέρει (αυτολεξεί απόσπασμα από το βιβλίο του, σελ. 209): «Παρά την προκατάληψη... μετά την καθημερινή παρακολούθηση των μαρτύρων και του τρόπου που κάνουν τις καταθέσεις, με βάση την αθέλητη επιβεβαίωση που προέκυψε, κατέληξα στην αντίληψη, όσον αφορά τους πολιτικούς κατηγορούμενους, ότι ένας αρκετός αριθμός από τα απαριθμούμενα στο κατηγορητήριο αδικήματα κατά των σοβιετικών νόμων αποδείχτηκε και για λογική σκέψη τέθηκαν εκτός αμφισβήτησης, ώστε να δικαιολογήσουν την κήρυξη της ενοχής για εσχάτη προδοσία και των προβλεπόμενων από το σοβιετικό ποινικό νόμο ποινών. Η γνώμη εκείνων των διπλωματών που παραβρέθηκαν τακτικότατα στην ακροαματική διαδικασία ήταν γενικά ότι η δίκη αποκάλυψε το γεγονός μιας σφοδρής πολιτικής αντιπολίτευσης και μιας σοβαρότατης συνωμοσίας, που εξήγησε στους διπλωμάτες πολλά έως τώρα ακατανόητα συμβάντα των περασμένων έξι μηνών στη Σοβιετική Ενωση» (σελ. 209).











Για τη δίκη ενάντια στον Καρλ Ράντεκ και στους συγκατηγορουμένους του το 1937, ο Ντέιβις, που υπήρξε επίσης αυτόπτης μάρτυρας (σελ. 33 του βιβλίου του), αναφέρει την έκθεση που έστειλε στο υπουργείο Εξωτερικών στην Ουάσιγκτον στις 17 του Φλεβάρη 1937. Στην έκθεση γράφει: «Αντικειμενική θεώρηση με άφησε με εναντίωση να συμπεράνω ότι το κράτος πραγματικά απέδειξε την κατηγορία (τουλάχιστον κατά τούτο, ότι η ύπαρξη μιας εκτεταμένης συνωμοσίας και μυστικών μηχανορραφιών κατά της σοβιετικής κυβέρνησης από τους πολιτικούς αρχηγούς τέθηκαν εκτός αμφισβήτησης και σύμφωνα με τους υπάρχοντες νόμους τα ισχυριζόμενα στο κατηγορητήριο εγκλήματα διαπράχθηκαν και είναι τιμωρητέα). Μίλησα με πολλούς, και μάλιστα με όλα σχεδόν τα μέλη του εδώ Διπλωματικού Σώματος, και με ίσως μια μοναδική εξαίρεση όλοι ήταν της γνώμης ότι η ακροαματική διαδικασία απέδειξε καθαρά την ύπαρξη ενός μυστικού πολιτικού σχεδίου και μιας συνωμοσίας με σκοπό την ανατροπή της κυβέρνησης».



Ο Ντέιβις μιλάει (σελ. 86) για το ημερολόγιό του, όπου στις 11 του Μάρτη 1937 έχει σημειώσει το ακόλουθο χαρακτηριστικό επεισόδιο: «Ενας άλλος διπλωμάτης μού έκανε χτες μια πολύ διαφωτιστική παρατήρηση. Μιλούσαμε για τη δίκη και εκείνος εκφράστηκε ότι οι κατηγορούμενοι είναι αναμφίβολα ένοχοι. Ολοι εμείς που παρευρεθήκαμε στην ακροαματική διαδικασία είμαστε σύμφωνοι γι' αυτό, Αντίθετα, είπε, ο έξω κόσμος φαίνεται, σύμφωνα με τις ανταποκρίσεις για τη δίκη, να σκέφτεται ότι η δίκη είναι καθαρό εξωτερικό στόλισμα (την είπε πρόσοψη). Ναι μεν γνωρίζει, όπως είπε, ότι αυτό δεν αληθεύει, αλλά πιθανώς είναι εξίσου καλό, αν ο έξω κόσμος το θεωρεί έτσι».


Τα κρατικά σύνορα της ΕΣΣΔ αποκαταστάθηκαν. Ο δρόμος για το Βερολίνο άνοιξε...


Ο πρέσβης των ΗΠΑ σε γράμμα του στην κόρη του Εμλεν, στις 8 του Μάρτη 1938, αναφέρει: «Την προηγούμενη βδομάδα παρακολουθούσα καθημερινά τις συνεδριάσεις της δίκης Μπουχάριν. Ασφαλώς την έχεις παρακολουθήσει στον Τύπο. Είναι κάτι το τρομερό. Βρήκα ένα πνευματικό ενδιαφέρον σε αυτήν, γιατί αφύπνισε πάλι μέσα μου τις παλιές κριτικές ικανότητες, που τις χρειάζεται κανείς για να εκτιμήσει σωστά την αξιοπιστία των μαρτύρων και να χωρίσει την ήρα από το σιτάρι - με άλλα λόγια, να διακρίνει το αληθινό από το ψεύτικο - πράγμα που εγώ το άσκησα επί πολλά χρόνια στη διεξαγωγή δικών... Αποκαλύπτεται η σιλουέτα μιας συνωμοσίας, που, με στόχο να πραγματοποιήσει την ανατροπή της τωρινής κυβέρνησης, παρ' ολίγο να είχε επιτυχία».



Ο ίδιος μετά από μια συνομιλία που είχε με τον ίδιο τον Στάλιν γράφει στην κόρη του στις 9 του Ιούνη 1938. «Αν μπορείς να φανταστείς μια προσωπικότητα που σε όλα τα σημεία είναι το εντελώς αντίθετο από αυτό που θα μπορούσε να επινοήσει και ο μανιωδέστερος αντίπαλος του Στάλιν, τότε έχεις την εικόνα αυτού του ανδρός. Οι συνθήκες που γνωρίζω ότι κυριαρχούν εδώ και αυτή η προσωπικότητα απέχουν τόσο πολύ μεταξύ τους όπως δύο πόλοι. Η εξήγηση γι' αυτό βρίσκεται στο γεγονός ότι οι άνθρωποι για τη θρησκεία τους ή για ένα "ζήτημα" είναι πρόθυμοι να κάνουν κάτι που χωρίς αυτό ουδέποτε θα το έπρατταν» (σελ. βιβλίου 276).

Την πεποίθησή του για τη σκοπιμότητα των δικών της Μόσχας, ο Ντέιβις τη διατυπώνει το 1941, μετά την εισβολή των χιτλεροφασιστών στην ΕΣΣΔ. Στο βιβλίο του (σελ. 209) γράφει ότι οι δίκες αυτές για εσχάτη προδοσία «εξόντωσαν την Πέμπτη Φάλαγγα του Χίτλερ στη Ρωσία». Ας το δούμε πιο αναλυτικά:

Η Πέμπτη Φάλαγγα στη Ρωσία: Μια μελέτη του 1941 με βλέμμα προς τα πίσω


«Προκαταρκτική παρατήρηση: Παρότι όσα ακολουθούν γράφτηκαν μόλις το 1941, μετά τη γερμανική εισβολή στη Ρωσία, λογικά βρίσκουν εδώ τη θέση τους, γιατί απεικονίζουν το πώς οι δίκες εσχάτης προδοσίας εξόντωσαν την Πέμπτη Φάλαγγα του Χίτλερ στη Ρωσία.



Οταν, μετά τη συμμετοχή μου στις γιορτές του Ιούνη για την απονομή του βαθμού του ακαδημαϊκού στο παλιό μου πανεπιστήμιο, ταξίδευα για το σπίτι μου και έφτασα στο Σικάγο, ρωτήθηκα αν ήμουν πρόθυμος να μιλήσω στην πανεπιστημιακή λέσχη, σε συνδυασμό με εταιρίες του Βισκόσιν. Ηταν ακριβώς τρεις μέρες μετά την εισβολή του Χίτλερ στη Ρωσία. Κάποιος από τους ακροατές ρώτησε: "Τι γίνεται με την Πέμπτη Φάλαγγα στη Ρωσία;". Χωρίς δισταγμό απάντησα: "Δεν υπάρχει. Ολοι τους ντουφεκίστηκαν".

Σήμερα, μέσα στο τρένο ξανάπιασα αυτή τη σκέψη. Αν έκανε κανείς τον κόπο να σκεφτεί, θα έπρεπε να του φανεί αρκετά περίεργο ότι με την εισβολή αυτή του ναζισμού, δεν είχε ακουστεί ούτε μια λέξη για "εργασία στο εσωτερικό" πίσω από τις ρωσικές γραμμές. Δεν υπήρχε καμιά λεγόμενη εσωτερική επίθεση στη Ρωσία σε επαφή με την ανώτατη γερμανική διοίκηση.

Η εισβολή στην Πράγα το 1939 συντελέστηκε με τη δραστήρια στρατιωτική υποστήριξη της οργάνωσης του Χενλάιν στην Τσεχοσλοβακία. Το ίδιο έγινε με την εισβολή στη Νορβηγία. Από τη σημερινή εικόνα της Σοβιετικής Ενωσης λείπουν οι Σουδήτες του Χενλάιν, οι Σλοβάκοι Τίζος, οι Βέλγοι Ντεγκρέλ και οι Νορβηγοί Κουίσλινγκ.

Καθώς συλλογιζόμουν έτσι γι' αυτά τα πράγματα, μου ήρθε ξαφνικά η ιδέα ότι τα όσα συνέβησαν στη Ρωσία, στη διάρκεια της εκεί παραμονής μου, μπορούσαν ίσως να έχουν μια σημασία που έως τώρα δεν είχε υπολογιστεί.

Με την άφιξή μου στην Ουάσιγκτον έσπευσα να ξαναδιαβάσω τις παλιές καθημερινές μου σημειώσεις και με την άδεια του Στέιτ Ντιπάρτμεντ να ξαναδώ μερικές από τις επίσημες εκθέσεις μου.


Κανείς από εμάς στη Ρωσία τότε, το 1937 και 1938, δε σκεφτόταν κάτι τέτοιο, όπως η "Πέμπτη Φάλαγγα". Η φράση αυτή δεν ήταν ακόμα σε χρήση. Μόλις πριν από λίγο καιρό υπάρχουν στη γλώσσα μας εκφράσεις όπως η "Πέμπτη Φάλαγγα" και "εσωτερική επίθεση" για να χαρακτηρίσουν την εθνικοσοσιαλιστική τακτική.



Για να μιλήσουμε γενικά, οι καλά πληροφορημένοι σκέφτονταν ότι ο Χίτλερ μπορεί να χρησιμοποιεί τέτοιες μεθόδους. Αλλά αυτό ήταν από τα πράγματα, για τα οποία πολλοί νόμιζαν ότι απλούστατα δεν μπορούν να συμβούν. Μόλις μέσα στα δύο τελευταία χρόνια αποκαλύφθηκαν, χάρη στη δραστηριότητα των επιτροπών Dies και του FBI, οι ραδιουργίες των γερμανικών οργανώσεων στη χώρα μας και στη Νότια Αμερική και μόλις από τότε γνωρίσαμε την πρόσφατη αποτελεσματικότητα των Γερμανών πρακτόρων και τη συνεργασία τους με τους προδότες στη Νορβηγία, στην Τσεχοσλοβακία και στην Αυστρία, που πρόδωσαν τη χώρα τους από τα μέσα, βοηθώντας στην προετοιμασία της επίθεσης του Χίτλερ.

Τέτοια κίνηση και τέτοιες μέθοδες υπήρχαν ήδη φανερά το 1935 στη Ρωσία, σαν ένα κομμάτι της απόπειρας κατά των Σοβιέτ.

Η σοβιετική κυβέρνηση, όπως αποδείχτηκε τώρα, πρόσεχε ήδη τότε έντονα τα σχέδια των ανώτατων γερμανικών στρατιωτικών και πολιτικών διοικήσεων και την "εσωτερική εργασία" στη Ρωσία, που χρησίμευε στην προετοιμασία της γερμανικής επίθεσης ενάντια στη χώρα.

Ενώ βασάνιζα το μυαλό μου γι' αυτό το συγχρονισμό των γεγονότων, είδα ξαφνικά μπροστά μου την εικόνα που θα έπρεπε να την είχα δει τότε. Η ιστορία είχε ξετυλιχτεί στις λεγόμενες δίκες εσχάτης προδοσίας ή δίκες εκκαθάρισης του 1937 και 1938 και αυτές τις είχα παρακολουθήσει ως αυτήκοος μάρτυρας.


Οταν λοιπόν τώρα με αυτή τη νέα οπτική γωνία ξαναδιάβασα τις εκθέσεις για την ακροαματική διαδικασία και τις δικές μου παρατηρήσεις εκείνης της εποχής, βρήκα ότι με τις ομολογίες και τις μαρτυρικές καταθέσεις εκείνων των δικών ενάντια στους "ομολογούντες" Κουίσλινγκ της Ρωσίας αποκαλύφθηκαν και ξεγυμνώθηκαν σχεδόν όλα τα τεχνάσματα και όλες οι ραδιουργίες της γερμανικής Πέμπτης Φάλαγγας, όπως τις έχουμε από τότε γνωρίσει.



Ξεκαθάρισα στο μυαλό μου ότι η σοβιετική κυβέρνηση ήταν πεπεισμένη για την ύπαρξη αυτών των ραδιουργιών, ότι αισθανόταν στον υψηλότερο βαθμό ανήσυχη και προχώρησε δραστήρια να τις καταστείλει. Εως το 1941, δηλαδή έως την εισβολή των Γερμανών, είχαν σβήσει κάθε ίχνος της προηγούμενα οργανωμένης Πέμπτης Φάλαγγας. Ενα άλλο περιστατικό, που εκείνο τον καιρό ήταν δύσκολο να κατανοηθεί, αλλά που τώρα, φωτισμένο με την έκτοτε εξέλιξη παίρνει μια καινούρια σημασία, ήταν ο τρόπος με τον οποίο ενήργησε η σοβιετική κυβέρνηση το 1937 και 1938 ενάντια στις γερμανικές και ιταλικές προξενικές αντιπροσωπείες. Αυτό έγινε με αδίστακτο τρόπο - και με μια αναίσθητη και ωμή περιφρόνηση των αισθημάτων που θα έπρεπε να προκαλέσει στις θιγόμενες χώρες.

Ο λόγος που επικαλέστηκε η σοβιετική κυβέρνηση γι' αυτό ήταν ότι αυτά τα προξενεία είχαν αναμειχθεί σε εσωτερικές, πολιτικές και υποχθόνιες μηχανορραφίες και γι' αυτό έπρεπε να κλείσουν...

Κάθε βράδυ στη διάρκεια της δίκης οι Αμερικανοί δημοσιογράφοι, μετά το τέλος της διαδικασίας, που τραβούσε έως βαθιά τη νύχτα, συνήθιζαν να έρχονται στην πρεσβεία για ένα μεζέ και μπίρα και εκεί "μαδούσαμε" μεταξύ μας τα συμβάντα της μέρας. Ανάμεσα στους δημοσιογράφους ήταν οι Walter Dyranty και Harold Denny των "Τάιμς της Νέας Υόρκης", Joe Barnes και Joe Phillips της "Χέραλντ Τρίμπιουν της Νέας Υόρκης", Charlie Nutter ή Dick Henry Shapiro του United Press, Jim Brown των "Ιντερνάσιοναλ Τάιμς", και ο Spencer Williams ως αντιπρόσωπος της "Μάντσεστερ Γκάρντιαν"...


Ολοι, λοιπόν, εμείς στη Μόσχα, τότε, δίναμε σε εκείνη την πλευρά των δικών λίγη μόνο σημασία. Αναμφίβολα μερικοί από εμάς είχαμε χάσει τη σωστή "επαφή". Εγώ σε κάθε περίπτωση! Συγκεντρώναμε το ενδιαφέρον μας στο δραματικό αγώνα εξουσίας ανάμεσα στους προσανατολισμένους στο "εσωτερικό" και εκείνους στο "εξωτερικό" - ανάμεσα στον Στάλιν και στον Τρότσκι και στη σύγκρουση προσωπικοτήτων και των βασικών πολιτικών αντιλήψεων στους κόλπους της σοβιετικής κυβέρνησης, χωρίς να δίνουμε πολλή προσοχή στη δυνατότητα ραδιουργιών της Πέμπτης Φάλαγγας, στην οποία όλοι εμείς τότε αποδίδαμε μόνο λίγη πίστη.



Οσον αφορά εμένα τον ίδιο, όφειλα αυτό να το ξέρω καλύτερα, γιατί μου ήταν δύο γεγονότα γνωστά, που έπρεπε να με είχαν κάνει να σκεφτώ, ενώ οι άλλοι δεν τα γνώριζαν. Το ένα ήταν ένα περιστατικό που συνέβη στη διάρκεια μιας συνομιλίας που είχα με υπάλληλο του σοβιετικού υπουργείου Εξωτερικών, λίγο μετά την άφιξή μου στη Μόσχα. Το άλλο ήταν στη διάρκεια παραμονής μου στο Βερολίνο σε συνομιλία μου με Γερμανό υφυπουργό.

Η κατάσταση πραγμάτων που απέρρεε από αυτές τις δίκες, αποκάλυπτε γεγονότα για ραδιουργίες της Πέμπτης Φάλαγγας στη Ρωσία και υποχθόνια εργασία, εκεί, που ήταν αληθινά εκπληκτικά...».

Μετά απ' όλ' αυτά γίνεται φανερό πως η εξαπόλυση της ανηλεούς επίθεσης στον Στάλιν γίνεται ακριβώς γιατί στη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο εξέφραζε τις δυνάμεις υπεράσπισης του σοσιαλισμού, διεξάγοντας ο ίδιος και καθοδηγώντας την ΚΕ του Κόμματος στην ίδια κατεύθυνση, δηλαδή στην αδιάλλακτη πάλη κατά του ιμπεριαλισμού και των επιδιώξεών του να ανατρέψει την ΕΣΣΔ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου