 |
Ο χάρτης του Ιράκ και ενδεικτικά η εθνοθρησκευτική προέλευση του πληθυσμού, στοιχείο που αξιοποιείται για τα σενάρια διαμελισμού της χώρας |
Νέα δεδομένα στην ευρύτερη περιφέρεια της Μέσης Ανατολής δημιουργεί η ραγδαία προέλαση των ισλαμιστών εξτρεμιστών σουνιτών της οργάνωσης«Ισλαμικό Κράτος σε Ιράκ και Λεβάντε» μετά την κατάληψη της βόρειας ιρακινής επαρχίαςΝινευή, συμπεριλαμβανομένων της πρωτεύουσάς της, Μοσούλης, και των πόλεων Τικρίτ, Σαντίγια και Τζαλούλα της επαρχίας Ντιγιάλα από την περασμένη Τρίτη έως προχτές το απόγευμα.
Οι καταιγιστικές εξελίξεις, αν μη τι άλλο, πέρα από τους εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες και τους εκατοντάδες νεκρούς που προκάλεσαν μέσα στα πρώτα 24ωρα, ανοίγουν την όρεξη ιμπεριαλιστικών δυνάμεων για νέα επέμβαση στο Ιράκ καιανακάτεμα της τράπουλας στην ευρύτερη περιοχή με στόχο την προώθηση των συμφερόντων τους υπέρ μονοπωλίων που θεωρούν πως «αδικήθηκαν» από το μοίρασμα της «πίτας» με τα πετρέλαια και τα κατασκευαστικά έργα στο βομβαρδισμένο Ιράκ μετά την επέμβαση του 2003.
Οι πιέσεις και οι κινήσεις του Ομπάμα
Πρώτοι από όλους οι ΗΠΑ βλέπουν τις εξελίξεις με ιδιαίτερο ενδιαφέρον επιχειρώντας να αποδείξουν ότι τα «δυσαναπλήρωτα» κενά που δημιουργεί η «πλήρης» αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων κατοχής (π.χ. στο Αφγανιστάν), όπως έγινε το 2011 στο Ιράκ, μπορεί, σε συνδυασμό με μία κυβέρνηση που την κατονομάζει ως ανίκανη, να ανατρέψουν τις «ευαίσθητες» ισορροπίες. Η δράση των εξτρεμιστών μισθοφόρων της ISIL προσφέρει τα κατάλληλα προσχήματα στους Αμερικανούς, για επιστροφή στην περιοχή και για επέμβαση (παλιού ή νέου τύπου...), με ενδιάμεσο στάδιο βραχυπρόθεσμες στρατιωτικές λύσεις, όπως «αεροπορικές επιδρομές» ακριβείας με επανδρωμένα ή τηλεκατευθυνόμενα αεροσκάφη, κάποια εκ των οποίων μεταφέρονται και από το αεροπλανοφόρο «USS George Bush», που πήρε ήδη από την Παρασκευή εντολή να κινηθεί στον Περσικό Κόλπο.
Η κατάληψη στρατηγικών πόλεων και η ραγδαία επέλαση των εξτρεμιστών έως προχτές βράδυ, που μάχονταν με δυνάμεις του ιρακινού στρατού στα περίχωρα της Μπακούμπα (δηλαδή μερικές δεκάδες χλμ. έξω από τη Βαγδάτη) αναγκάζουν, κατά τους Αμερικανούς, την κυβέρνηση του σιίτη πρωθυπουργού, Νούρι αλ Μάλικι, να άρει τις αντιστάσεις και να σταματήσει τον παραγκωνισμό των σουνιτών (που η κυβέρνηση του Τζ. Ου. Μπους είχε ενθαρρύνει μετά την επέμβαση του 2003, σε μία προσπάθεια να ξεδοντιάσει όλο τον κρατικό μηχανισμό του Ιρακινού Προέδρου Σαντάμ Χουσεΐν).
Ο Ομπάμα, στη διάρκεια δηλώσεων που έκανε το απόγευμα της Παρασκευής από το Λευκό Οίκο,ξεκαθάρισε πως δεν προτίθεται άμεσα τουλάχιστον να ξαναστείλει χερσαίες δυνάμεις στο Ιράκ, με δεδομένο το βαρύ τίμημα των 4.500 νεκρών Αμερικανών στρατιωτών, ή να προχωρήσει σε σχέδιο στρατιωτικής και πολιτικής δράσης για την ανάσχεση των εξτρεμιστών εάν προηγουμένως η ιρακινή κυβέρνηση δεν παραμερίσει τις διαφορές της και δεν τα βρει με τις άλλες πολιτικές δυνάμεις.
«Δεν πρόκειται να επιτρέψουμε στους εαυτούς μας να συρθούμε ξανά σε μία κατάσταση κατά την οποία ενώ ελέγχουμε τα πράγματα όσο είμαστε εκεί με τεράστιες θυσίες, στη συνέχεια εν τη απουσία μας, κάποιοι αρχίζουν να ενεργούν με τρόπους μη παραγωγικούς για τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα και ευημερία της χώρας», είπε ο Ομπάμα φωτογραφίζοντας την κυβέρνηση Μάλικι.
Και ενώ κάποιες πιο συγκεκριμένες αποφάσεις, από αμερικανικής πλευράς, αναμένονται τουλάχιστον μέσα στις επόμενες μέρες, «μετά από προσεκτική εκτίμηση των δεδομένων», όπως σημείωσε ο Ομπάμα, και άλλες δυνάμεις παρακολουθούν τις εξελίξεις με επίσης μεγάλο ενδιαφέρον.
Ευρωπαϊκές αντιδράσεις
Οι πάντα «ετοιμοπόλεμοι» Γάλλοι του «Σοσιαλιστή» Προέδρου Φρανσουά Ολάντ έσπευσαν διά του υπουργού Εξωτερικών Λοράν Φαμπιούς να δηλώσουν, αμέσως μετά την πτώση της Μοσούλης, ότι «οι "διεθνείς" δυνάμεις πρέπει να δράσουν άμεσα».
Οι Βρετανοί ξεκαθάρισαν, επίσης διά του υπουργού Εξωτερικών, Γουίλιαμ Χέιγκ, ότι δεν πρόκειται να στείλουν χερσαίες δυνάμεις στο ιρακινό «ναρκοπέδιο» πέραν ίσως μίας ανθρωπιστικής βοήθειας. Ο γγ του ΝΑΤΟ, Αντερς Φογκ Ράσμουσεν, την Πέμπτη, διέγνωσε ότι «δεν υπάρχει κανένας ρόλος» για το ΝΑΤΟ στο Ιράκ στο παρόν στάδιο...
Εξυπακούεται πως οι Ρώσοι, με πρώτο τον υπουργό Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ,διαπίστωναν πικρόχολα πως ό,τι συμβαίνει σήμερα στο Ιράκ δεν είναι παρά επακόλουθο της ιμπεριαλιστικής επέμβασης του 2003, σημειώνοντας: «Αυτό που συμβαίνει στο Ιράκ δείχνει την πλήρη αποτυχία της περιπέτειας που ξεκίνησαν πρώτοι από όλους οι ΗΠΑ και η Βρετανία χάνοντας οριστικά τον έλεγχο. Διακυβεύεται πλέον η ενότητα του Ιράκ».
Το ίδιο ανήσυχος για τις εξελίξεις που δρομολογούνται στο Ιράκ μετά την κατάληψη της Μοσούλης και του Τικρίτ (της γενέτειρας του Σαντάμ Χουσεΐν) εμφανίστηκε ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Φρανκ - Βάλτερ Σταϊνμάγιερ, που εκτίμησε πως οι εξτρεμιστές της οργάνωσης ISIL είναι «υπολογίσιμος παράγοντας ισχύος που βρίσκεται πλέον πέρα από τις τρομοκρατικές επιθέσεις» και που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί «στο μέλλον όχι μόνο στο Ιράκ, αλλά και σε όλη την ευρύτερη περιοχή». Ο Σταϊνμάγιερ ήταν και ο πρώτος δυτικός υπουργός που έθεσε εμμέσως πλην σαφώς ζήτημα μεσοπρόθεσμης εδαφικής ακεραιότητας του Ιράκ διαπιστώνοντας πως είναι ορατότερος από ποτέ ο κίνδυνος διαμελισμού της χώρας...
Οι κινήσεις Κούρδων, Ιρανών και Τούρκων
Ενδεχομένως ο Σταϊνμάγιερ να διέβλεψε υστερόβουλα κίνητρα πίσω, π.χ., από τη σπουδή των κουρδικών δυνάμεων ασφαλείας (γνωστές ως «Πεσμεργκά», που σημαίνει «Οι Γενναίοι») από το αυτόνομο Ιρακινό Κουρδιστάν να «καθαρίσουν» την πετρελαιοφόρα πόλη Κιρκούκ, που διεκδικούν ιστορικά ως τμήμα του εδάφους τους. Οπως φάνηκε, μερικές εκατοντάδες Κούρδοι των δυνάμεων ασφαλείας όχι μόνο αναπτύχθηκαν εν ριπή οφθαλμού στο Κιρκούκ την Τετάρτη αλλά και ήταν αρκετές για να απωθήσουν τους τάχα «πανίσχυρους» 2.000 ισλαμιστές της ISIL που μπήκαν στην πόλη αναλαμβάνοντας την ασφάλειά της από τον ιρακινό στρατό, που είχε φροντίσει από την πρώτη στιγμή να το βάλει στα πόδια (είτε σε συνεννόηση με τους εισβολείς, είτε από ανικανότητα).
Εξυπακούεται ότι οι Κούρδοι παραμένουν στο Κιρκούκ και το περιφρουρούν ως κόρη οφθαλμού και ότι δύσκολα θα μπορέσει κανείς να τους εκτοπίσει στο μέλλον.
Βέβαια, δεν είναι μόνο οι Κούρδοι που παίρνουν θέση, με αφορμή τη δράση των εξτρεμιστών της ISIL. Αμερικανικά ΜΜΕ, που επικαλούνται πληροφορίες ιδρυμάτων γεωπολιτικής (π.χ. WASHINGTON INSTITUTE), ανέφεραν ότι βρίσκονται στο Ιράκ «από τον περασμένο Απρίλη» τουλάχιστον τρία τάγματα των Ιρανών «Φρουρών της Επανάστασης» πίσω από πολιτοφυλακές «εθελοντών» και οργανώσεις όπως οι «Kataib Hezbollah» και η «Asaib Ahl al Haqq». Αλλωστε, ο Ιρανός Πρόεδρος, Χασάν Ρουχανί, ήταν από τους λίγους που έσπευσαν να προσφέρουν βοήθεια στον (επίσης σιίτη) Ιρακινό πρωθυπουργό έναντι των εισβολέων, διαβεβαιώνοντας ότι η χώρα του «θα αγωνιστεί εναντίον της βίας και της τρομοκρατίας» της ISIL και των «άγριων ενεργειών» κατά του πληθυσμού.
Από το παζλ των τελευταίων δραματικών εξελίξεων στο Ιράκ δεν θα μπορούσε κανείς να παραβλέψει το ρόλο και την ανάμειξη της Τουρκίας, η κυβέρνηση της οποίας στήριξε κάθε λογής μισθοφόρους και ακραίους ισλαμιστές, όπως η οργάνωση ISIL, ενάντια στην κυβέρνηση Ασαντ. Αλλωστε, τον περασμένο Μάρτη αποκαλύφθηκε πως σχεδίαζε προβοκάτσια σε βάρος της Συρίας για να δικαιολογήσει μία επέμβαση του τουρκικού στρατού στη χώρα ώστε να αναβαθμίσει και το ρόλο της στην περιοχή και την ιμπεριαλιστική επέμβαση.
Αξίζει να σημειωθεί πως λίγο μετά την κατάληψη της δεύτερης μεγαλύτερης ιρακινής πόλης, της Μοσούλης, οι ισλαμιστές της ΙSIL επέλεξαν στις 11/6/14 να καταλάβουν από όλα τα προξενεία ξένων χωρών της πόλης το τουρκικό, θέτοντας σε κατάσταση ομηρίας 49 άτομα, ανάμεσά τους τον Τούρκο γενικό πρόξενο, Οζτούρκ Γιλμάζ, πρώην στενό σύμβουλο του πρωθυπουργού Ερντογάν. Ομηροι πιάστηκαν και 31 Τούρκοι φορτηγατζήδες. Συνολικά 80 όμηροι...
Αυτά ενώ Τούρκοι διπλωμάτες είχαν αγνοήσει τις από 6/6 (δηλαδή πέντε μέρες πριν την κατάληψη της Μοσούλης...) προειδοποιήσεις του κυβερνήτη της Μοσούλης, Αθίλ αλ Νουτζαΐφι, για τον κίνδυνο που αντιμετώπιζε η πόλη από τους ισλαμιστές της ISIL. Παράλληλα ο πολύξερος Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Αχμέτ Νταβούτογλου, δήλωνε στις 10/6 ότι δεν υπάρχει καμία απειλή για το τουρκικό προξενείο, «ξεχνώντας» ότι ο πρόξενος είχε γίνει δύο φορές στόχος επίθεσης (μία τον περασμένο Μάη και άλλη μία το Σεπτέμβρη του 2013). Βέβαια, ο Νταβούτογλου άλλαξε στη συνέχεια τροπάριο δηλώνοντας στις 12/6 ότι, δεδομένων των συνθηκών, ήταν «ανέφικτη» η εκκένωση του τουρκικού προξενείου όταν η αντιπολίτευση άρχισε να τον κατηγορεί και να τον καλεί σε παραίτηση.
Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ
Ενδεχομένως ο Σταϊνμάγιερ να διέβλεψε υστερόβουλα κίνητρα πίσω, π.χ., από τη σπουδή των κουρδικών δυνάμεων ασφαλείας (γνωστές ως «Πεσμεργκά», που σημαίνει «Οι Γενναίοι») από το αυτόνομο Ιρακινό Κουρδιστάν να «καθαρίσουν» την πετρελαιοφόρα πόλη Κιρκούκ, που διεκδικούν ιστορικά ως τμήμα του εδάφους τους. Οπως φάνηκε, μερικές εκατοντάδες Κούρδοι των δυνάμεων ασφαλείας όχι μόνο αναπτύχθηκαν εν ριπή οφθαλμού στο Κιρκούκ την Τετάρτη αλλά και ήταν αρκετές για να απωθήσουν τους τάχα «πανίσχυρους» 2.000 ισλαμιστές της ISIL που μπήκαν στην πόλη αναλαμβάνοντας την ασφάλειά της από τον ιρακινό στρατό, που είχε φροντίσει από την πρώτη στιγμή να το βάλει στα πόδια (είτε σε συνεννόηση με τους εισβολείς, είτε από ανικανότητα).
Εξυπακούεται ότι οι Κούρδοι παραμένουν στο Κιρκούκ και το περιφρουρούν ως κόρη οφθαλμού και ότι δύσκολα θα μπορέσει κανείς να τους εκτοπίσει στο μέλλον.
Βέβαια, δεν είναι μόνο οι Κούρδοι που παίρνουν θέση, με αφορμή τη δράση των εξτρεμιστών της ISIL. Αμερικανικά ΜΜΕ, που επικαλούνται πληροφορίες ιδρυμάτων γεωπολιτικής (π.χ. WASHINGTON INSTITUTE), ανέφεραν ότι βρίσκονται στο Ιράκ «από τον περασμένο Απρίλη» τουλάχιστον τρία τάγματα των Ιρανών «Φρουρών της Επανάστασης» πίσω από πολιτοφυλακές «εθελοντών» και οργανώσεις όπως οι «Kataib Hezbollah» και η «Asaib Ahl al Haqq». Αλλωστε, ο Ιρανός Πρόεδρος, Χασάν Ρουχανί, ήταν από τους λίγους που έσπευσαν να προσφέρουν βοήθεια στον (επίσης σιίτη) Ιρακινό πρωθυπουργό έναντι των εισβολέων, διαβεβαιώνοντας ότι η χώρα του «θα αγωνιστεί εναντίον της βίας και της τρομοκρατίας» της ISIL και των «άγριων ενεργειών» κατά του πληθυσμού.
Από το παζλ των τελευταίων δραματικών εξελίξεων στο Ιράκ δεν θα μπορούσε κανείς να παραβλέψει το ρόλο και την ανάμειξη της Τουρκίας, η κυβέρνηση της οποίας στήριξε κάθε λογής μισθοφόρους και ακραίους ισλαμιστές, όπως η οργάνωση ISIL, ενάντια στην κυβέρνηση Ασαντ. Αλλωστε, τον περασμένο Μάρτη αποκαλύφθηκε πως σχεδίαζε προβοκάτσια σε βάρος της Συρίας για να δικαιολογήσει μία επέμβαση του τουρκικού στρατού στη χώρα ώστε να αναβαθμίσει και το ρόλο της στην περιοχή και την ιμπεριαλιστική επέμβαση.
Αξίζει να σημειωθεί πως λίγο μετά την κατάληψη της δεύτερης μεγαλύτερης ιρακινής πόλης, της Μοσούλης, οι ισλαμιστές της ΙSIL επέλεξαν στις 11/6/14 να καταλάβουν από όλα τα προξενεία ξένων χωρών της πόλης το τουρκικό, θέτοντας σε κατάσταση ομηρίας 49 άτομα, ανάμεσά τους τον Τούρκο γενικό πρόξενο, Οζτούρκ Γιλμάζ, πρώην στενό σύμβουλο του πρωθυπουργού Ερντογάν. Ομηροι πιάστηκαν και 31 Τούρκοι φορτηγατζήδες. Συνολικά 80 όμηροι...
Αυτά ενώ Τούρκοι διπλωμάτες είχαν αγνοήσει τις από 6/6 (δηλαδή πέντε μέρες πριν την κατάληψη της Μοσούλης...) προειδοποιήσεις του κυβερνήτη της Μοσούλης, Αθίλ αλ Νουτζαΐφι, για τον κίνδυνο που αντιμετώπιζε η πόλη από τους ισλαμιστές της ISIL. Παράλληλα ο πολύξερος Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Αχμέτ Νταβούτογλου, δήλωνε στις 10/6 ότι δεν υπάρχει καμία απειλή για το τουρκικό προξενείο, «ξεχνώντας» ότι ο πρόξενος είχε γίνει δύο φορές στόχος επίθεσης (μία τον περασμένο Μάη και άλλη μία το Σεπτέμβρη του 2013). Βέβαια, ο Νταβούτογλου άλλαξε στη συνέχεια τροπάριο δηλώνοντας στις 12/6 ότι, δεδομένων των συνθηκών, ήταν «ανέφικτη» η εκκένωση του τουρκικού προξενείου όταν η αντιπολίτευση άρχισε να τον κατηγορεί και να τον καλεί σε παραίτηση.
Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου