DIAMATάκι ☭2

Η πραγματική σύγκρουση με ένα σύστημα εκμετάλλευσης δεν μπορεί να μεταφραστεί ως σύγκρουση μεταξύ μιας πεπερασμένης υποκειμενικής βούλησης και μιας αντικειμενικής πραγματικότητας ούτε ως μιας απλής σύγκρουσης περισσοτέρων υποκειμενικών βουλήσεων. 

Η καταπίεση και ο περιορισμός της υποκειμενικής βούλησης είναι μόνο η αρνητική πλευρά της κοινωνικής ολότητας, η οποία εκφράζεται ταυτοχρόνως με την αρνητικότητα της βούλησης ενάντια στην αντικειμενικότητα και την αρνητική, περι-οριστική βία της αντικειμενικότητας σε βάρος της υποκειμενικής βούλησης. Αυτό αποτελεί όμως μόνο μια εμφάνιση μιας βαθύτερης εμμενούς αντίφασης της ολότητας, καθώς αυτό που βιώνεται υποκειμενικά ως περιορισμός και βια κατά της ατομικότητας είναι στην πραγματικότητα μια αντανάκλαση μιας αντικειμενικής-υλικής αντίφασης.


Η "συμφιλίωση με την πραγματικότητα" (που ως έννοια δεν ενέχει τίποτα το συμβιβαστικό) συνίσταται στην αναγνώριση αυτού του αρνητικού χαρακτήρα της ατομικότητας, δηλαδή στην απόρριψη της εντύπωσης ότι η ατομική βούληση αποτελεί μια θετικότητα, η οποία υποτίθεται ότι προσκρούει σε μια σύμβαση, στις κοινωνικές σχέσεις, σε σχέσεις απαγορεύσεων και περιορισμών. Η πεπερασμένη υποκειμενικότητα είναι στην πραγματικότητα - εξίσου με την αντικειμενικότητα - μόνο μιαν αφηρημένη άρνηση, ετεροκαθοριζόμενη σε τελευταία ανάλυση από την αρνητικότητα της αντικειμενικότητας.



Σε αυτήν την σχέση αέναου ετεροκαθορισμού και αλληλοεξάρτησης υφίσταται μόνο μία διαλεκτική "λύση"¨. Αυτή συνίσταται στην άρση της αρνητικότητας και της εξωτερικότητας αυτής της σχέσης μέσω της εσωτερίκευσής της. Εσωτερίκευση δεν σημαίνει εν προκειμένω σε καμία περίπτωση το κλείσιμο σε μια εσωτερικότητα αποκομμένη από την εξωτερικότητα, αλλά ακριβώς το αντίθετο, δηλαδή την σύλληψη της εξωτερικότητας ως μέρος την εσωτερικότητας, δηλαδή την μετατροπή του εξωτερικού καθορισμού και περιορισμού σε εσωτερικό, δηλαδή σε αυτοκαθορισμό, και την σύλληψη του περιορισμού ως εμμενούς εμποδίου ανάτασης αυτού του αυτοκαθορισμού. Το αποτέλεσμα είναι η συγκρότηση της πραγματικής, "απόλυτης" (δηλαδή απροϋπόθετης, αυτοκαθοριζόμενης και αυτοτελούς) υποκειμενικότητας στην βάση αυτής της διπλής άρνησης. Σημαντικό είναι να είναι σαφές ότι αυτή η υποκειμενικότητα δεν έχει τίποτα το ιδεαλιστικό, και τίποτα το αφηρημένα "αυτόνομο". Είναι ένα υποκείμενο-αντικείμενο, που δεν βρίσκεται απλά στο μυαλό κάποιων ατόμων, αλλά έχει πραγματική, αντικειμενική, υλική υπόσταση. Ούτε αφηρημένη και "απόλυτη" ελευθερία σημαίνει, αλλά εσωτερίκευση των εξωτερικών περιορισμών με την έννοια που παραθέσαμε παραπάνω.

Ταξικά, στα πλαίσια του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, αυτό μεταφράζεται με την αυτοτελή οργάνωση της εργατικής τάξης ως ταξικό υποκείμενο, το οποίο δεν ετεροκαθορίζεται από το σύστημα κυριαρχίας της αστικής τάξης, καθώς το έχει εσωτερικεύσει ως περιορισμό της ανάπτυξης της δικής του υποκειμενικότητας (της δικής του εργασίας και ζωής), τον οποίο πρέπει να υπερβεί.
Με αυτόν τον τρόπο το ταξικό υποκείμενο αποκτά μια θετικότητα, γίνεται δημιουργός του κόσμου και της ιστορίας. Αυτή η θετικότητα έχει την μορφή της διπλής άρνησης, την οποία παρουσιάσαμε παραπάνω, δηλαδή την άρση των περιορισμών που θέτει η αντικειμενικότητα, η οποία είναι πλέον εσωτερικευμένη. Η εργατική τάξη γίνεται συνεπώς από υποκείμενο καθ' εαυτό υποκείμενο καθεαυτό και δι' εαυτό (an und für sich).
Με αυτήν την διαλεκτική μετάβαση η εργατική τάξη καθίσταται ολότητα και παράλληλα καθιστά και την κοινωνία - ως ενότητα υποκειμενικών και αντικειμενικών παραγόντων - πραγματική ολότητα, χαρακτήρα που δεν είχε πριν την ανάδυση της εργατικής τάξης ως αυτοτελούς υποκειμένου. Με αυτόν τον τρόπο η κοινωνία και η ιστορική της εξέλιξη αποκτά συγκεκριμένο σκοπό, συγκεκριμένη ουσία ως διαδικασία πραγμάτωσης του κομμουνισμού, που αποτελεί την τελική απόλυτη αντικειμενοποίηση της προλεταριακής υποκειμενικότητας.

Αυτοί είναι εν συντομία οι "υλικό-υπερβατολογικοί" όροι της συγκρότησης του οργανωμένου ταξικού κινήματος ως αυτοτελούς υποκειμένου. Φυσικά το θέμα δεν εξαντλείται σε καμία περίπτωση σε αυτές τις σύντομες παρατηρήσεις. Αντιθέτως η κίνηση αυτή εξηγείται και θεμελιώνεται εντέλει μόνο με την ανάλυση των αντικειμενικών-υλικών-ιστορικών προϋποθέσεων εμφάνισης της εργατικής τάξης κατ'αρχάς ως καθ' εαυτό ιστορικό υποκείμενο, καθώς και της διαδικασίας που έπεται της αυτοτελούς οργάνωσης του προλεταριάτου, των μορφών οργάνωσης και ταξικής πάλης τις οποίες καθιστά αυτή δυνατές και απαραίτητες, όπως και της δημιουργίας των προϋποθέσεων για την τελική υπέρβαση των αντιφάσεων στον κομμουνισμό μέσω της επιβολής της δικτατορίας του στους ταξικούς του εχθρούς και την κατ' ακολουθίαν αναίρεση του ίδιου του του εαυτού με την πραγμάτωση της ολότητας που ενσαρκώνει.

Naphta

Υ.Γ.
1: Ζητώ την κατανόηση και επιείκεια των αναγνωστών, καθώς δεν έχει προηγηθεί μια ολοκληρωμένη επεξεργασία των ιδεών. Ελπίζω να επιστρέψω σε επόμενη ανάρτηση. Η συνειδητή χρήση ιδεαλιστικών εγελιανών εννοιών μπορεί φυσικά να ξενίσει, αλλά στην πραγματικότητα δεν έχουν τίποτα το ιδεαλιστικό καθ'εαυτές, υπό την προϋπόθεση ότι θα αντιμετωπιστούν αντικειμενικά και ψύχραιμα και ως αυτό που είναι, δηλαδή έννοιες. Εξάλλου δεν αρκεί να αλλάξεις τις λέξεις, για να λύσεις τα προβλήματα της έννοιας. Και η φιλοσοφία - ακόμα και πρωτίστως μάλιστα ο διαλεκτικός υλισμός - έχει εξ ορισμού ως αντικείμενο της τις έννοιες (που δεν είναι φυσικά απλά "έννοιες", καθώς πρέπει να εκφράζουν την ίδια τους την αντιστοιχία με την πραγματικότητα)

2. Ας αντιμετωπιστεί το κείμενο και (αλλά όχι αποκλειστικά) ως προσπάθεια φιλοσοφικής θεμελίωσης της αναγκαιότητας της συγκρότησης της Λαϊκής Συμμαχίας ως αυτοτελούς οργάνωσης της εργατικής τάξης και αναβίωσης του εργατικού κινήματος, όπως προβλέπει το πρόγραμμα που εγκρίθηκε από το 19ο Συνέδριο του ΚΚΕ, μια θεμελίωση που φυσικά δεν χρειάζεται προκειμένου να αναδειχθεί, καθώς προκύπτει από την ίδια την μαρξιστική-λενινιστική προσέγγιση του Κόμματος και την πλούσια πείρα από την ταξική πάλη. Εξάλλου το ισχυρό ΚΚΕ αποτελεί το ίδιο έκφραση της αυτοτελούς οργάνωσης μεγάλης μερίδας της ελληνικής εργατικής τάξης.

Λαϊκή Συμμαχία

Η μαρξιστική επανάσταση στη φιλοσοφία

Η εμφάνιση του μαρξισμού ήταν ιστορική αναγκαιότητα, ιστορικά ώριμο καθήκον της εποχής. Δεν εμφανίστηκε από το τίποτα, στο κενό, ούτε και ήταν προϊόν της δημιουργικής φαντασίας του Μαρξ. "Ολη η μεγαλοφυϊα του Μαρξ - έλεγε ο Λένιν - βρίσκεται στο ότι έδωσε απαντήσεις στα ερωτήματα που είχε ήδη θέσει η πρωτοπόρα σκέψη της ανθρωπότητας. Η διδασκαλία του γεννήθηκε σαν κατευθείαν κι άμεση συνέχιση της διδασκαλίας των πιο μεγάλων εκπροσώπων της φιλοσοφίας, της πολιτικής οικονομίας και του σοσιαλισμού". Ο μαρξισμός αποτελείται από την ενιαία αδιάρρηκτη ενότητα τριών συστατικών μερών: του Διαλεχτικού και Ιστορικού Υλισμού, της Πολιτικής Οικονομίας και του Επιστημονικού Σοσιαλισμού. Η εμφάνισή του αποτέλεσε ριζική στροφή, ανατροπή, επανάσταση, στην πνευματική ιστορία της ανθρωπότητας.

Η ένωση του υλισμού με τη διαλεχτική

Στην ιστορική της πορεία η φιλοσοφία γνώρισε δυο βασικές κατευθύνσεις ανάπτυξης - τον υλισμό και τον ιδεαλισμό - και δυο τρόπους ερμηνείας και κατανόησης του κόσμου - τη μεταφυσική και τη διαλεκτική. Η ιστορία της φιλοσοφίας,

Δικες της Μόσχας -Και ο πρέσβης των ΗΠΑ Γιόσεφ Α. Ντέιβις για τις δίκες

"Η κατάσταση πραγμάτων που απέρρεε από αυτές τις δίκες, αποκάλυπτε γεγονότα για ραδιουργίες της Πέμπτης Φάλαγγας στη Ρωσία και υποχθόνια εργασία, εκεί, που ήταν αληθινά εκπληκτικά..."

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Οι «δίκες» ήταν το «πάτημα» των αστών ιστοριογράφων «μυθολόγων» για να εξαπολύσουν την αντικομμουνιστική-αντισοβιετική τους επίθεση. Ομως, υπάρχουν αυθεντικοί αυτόπτες και αυτήκοοι μάρτυρες, που δημοσίευσαν τις εντυπώσεις τους για τις δίκες της Μόσχας, όπως ο τότε πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Μόσχα, Γιόσεφ Α. Ντέιβις. Αυτός, βεβαίως, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι ήταν φιλοσοβιετικός ή οπαδός του κομμουνισμού και προσωπικά του Στάλιν. Και όμως, η μαρτυρία του για τις «δίκες» της Μόσχας είναι εντελώς αντίθετη απ' αυτή της κυρίαρχης αστικής προπαγάνδας.



Ο Ντέιβις δημοσίευσε το 1943 στη Ζυρίχη βιβλίο με τον τίτλο: «Σαν πρέσβης των ΗΠΑ στη Μόσχα». Αυθεντικές και εμπιστευτικές εκθέσεις για τη Σοβιετική Ενωση έως τον Οκτώβρη του 1941.

Ο Αμερικανός διπλωμάτης παρακολούθησε - όπως και όλοι οι ξένοι διπλωμάτες που το επιθυμούσαν - τις δίκες της Μόσχας. Μάλιστα, ο ίδιος και από προσωπικό ενδιαφέρον ως διπλωματούχος νομικός.


Ας δούμε τι γράφει για τη δίκη του Ν. Μπουχάριν και άλλων, το 1938, σε τηλεγράφημά του, που απέστειλε στις 17 του Μάρτη 1938 στο υπουργείο Εξωτερικών στην Ουάσιγκτον, όπου αναφέρει (αυτολεξεί απόσπασμα από το βιβλίο του, σελ. 209): «Παρά την προκατάληψη... μετά την καθημερινή παρακολούθηση των μαρτύρων και του τρόπου που κάνουν τις καταθέσεις, με βάση την αθέλητη επιβεβαίωση που προέκυψε, κατέληξα στην αντίληψη, όσον αφορά τους πολιτικούς κατηγορούμενους, ότι ένας αρκετός αριθμός από τα απαριθμούμενα στο κατηγορητήριο αδικήματα κατά των σοβιετικών νόμων αποδείχτηκε και για λογική σκέψη τέθηκαν εκτός αμφισβήτησης, ώστε να δικαιολογήσουν την κήρυξη της ενοχής για εσχάτη προδοσία και των προβλεπόμενων από το σοβιετικό ποινικό νόμο ποινών. Η γνώμη εκείνων των διπλωματών που παραβρέθηκαν τακτικότατα στην ακροαματική διαδικασία ήταν γενικά ότι η δίκη αποκάλυψε το γεγονός μιας σφοδρής πολιτικής αντιπολίτευσης και μιας σοβαρότατης συνωμοσίας, που εξήγησε στους διπλωμάτες πολλά έως τώρα ακατανόητα συμβάντα των περασμένων έξι μηνών στη Σοβιετική Ενωση» (σελ. 209).

Για τη δίκη ενάντια στον Καρλ Ράντεκ και στους συγκατηγορουμένους του το 1937, ο Ντέιβις, που υπήρξε επίσης αυτόπτης μάρτυρας (σελ. 33 του βιβλίου του), αναφέρει την έκθεση που έστειλε στο υπουργείο Εξωτερικών στην Ουάσιγκτον στις 17 του Φλεβάρη 1937. Στην έκθεση γράφει: «Αντικειμενική θεώρηση με άφησε με εναντίωση να συμπεράνω ότι το κράτος πραγματικά απέδειξε την κατηγορία (τουλάχιστον κατά τούτο, ότι η ύπαρξη μιας εκτεταμένης συνωμοσίας και μυστικών μηχανορραφιών κατά της σοβιετικής κυβέρνησης από τους πολιτικούς αρχηγούς τέθηκαν εκτός αμφισβήτησης και σύμφωνα με τους υπάρχοντες νόμους τα ισχυριζόμενα στο κατηγορητήριο εγκλήματα διαπράχθηκαν και είναι τιμωρητέα). Μίλησα με πολλούς, και μάλιστα με όλα σχεδόν τα μέλη του εδώ Διπλωματικού Σώματος, και με ίσως μια μοναδική εξαίρεση όλοι ήταν της γνώμης ότι η ακροαματική διαδικασία απέδειξε καθαρά την ύπαρξη ενός μυστικού πολιτικού σχεδίου και μιας συνωμοσίας με σκοπό την ανατροπή της κυβέρνησης».



Ο Ντέιβις μιλάει (σελ. 86) για το ημερολόγιό του, όπου στις 11 του Μάρτη 1937 έχει σημειώσει το ακόλουθο χαρακτηριστικό επεισόδιο: «Ενας άλλος διπλωμάτης μού έκανε χτες μια πολύ διαφωτιστική παρατήρηση. Μιλούσαμε για τη δίκη και εκείνος εκφράστηκε ότι οι κατηγορούμενοι είναι αναμφίβολα ένοχοι. Ολοι εμείς που παρευρεθήκαμε στην ακροαματική διαδικασία είμαστε σύμφωνοι γι' αυτό, Αντίθετα, είπε, ο έξω κόσμος φαίνεται, σύμφωνα με τις ανταποκρίσεις για τη δίκη, να σκέφτεται ότι η δίκη είναι καθαρό εξωτερικό στόλισμα (την είπε πρόσοψη). Ναι μεν γνωρίζει, όπως είπε, ότι αυτό δεν αληθεύει, αλλά πιθανώς είναι εξίσου καλό, αν ο έξω κόσμος το θεωρεί έτσι».

Τα κρατικά σύνορα της ΕΣΣΔ αποκαταστάθηκαν. Ο δρόμος για το Βερολίνο άνοιξε...

Ο πρέσβης των ΗΠΑ σε γράμμα του στην κόρη του Εμλεν, στις 8 του Μάρτη 1938, αναφέρει: «Την προηγούμενη βδομάδα παρακολουθούσα καθημερινά τις συνεδριάσεις της δίκης Μπουχάριν. Ασφαλώς την έχεις παρακολουθήσει στον Τύπο. Είναι κάτι το τρομερό. Βρήκα ένα πνευματικό ενδιαφέρον σε αυτήν, γιατί αφύπνισε πάλι μέσα μου τις παλιές κριτικές ικανότητες, που τις χρειάζεται κανείς για να εκτιμήσει σωστά την αξιοπιστία των μαρτύρων και να χωρίσει την ήρα από το σιτάρι - με άλλα λόγια, να διακρίνει το αληθινό από το ψεύτικο - πράγμα που εγώ το άσκησα επί πολλά χρόνια στη διεξαγωγή δικών... Αποκαλύπτεται η σιλουέτα μιας συνωμοσίας, που, με στόχο να πραγματοποιήσει την ανατροπή της τωρινής κυβέρνησης, παρ' ολίγο να είχε επιτυχία».



Ο ίδιος μετά από μια συνομιλία που είχε με τον ίδιο τον Στάλιν γράφει στην κόρη του στις 9 του Ιούνη 1938. «Αν μπορείς να φανταστείς μια προσωπικότητα που σε όλα τα σημεία είναι το εντελώς αντίθετο από αυτό που θα μπορούσε να επινοήσει και ο μανιωδέστερος αντίπαλος του Στάλιν, τότε έχεις την εικόνα αυτού του ανδρός. Οι συνθήκες που γνωρίζω ότι κυριαρχούν εδώ και αυτή η προσωπικότητα απέχουν τόσο πολύ μεταξύ τους όπως δύο πόλοι. Η εξήγηση γι' αυτό βρίσκεται στο γεγονός ότι οι άνθρωποι για τη θρησκεία τους ή για ένα "ζήτημα" είναι πρόθυμοι να κάνουν κάτι που χωρίς αυτό ουδέποτε θα το έπρατταν» (σελ. βιβλίου 276).

Την πεποίθησή του για τη σκοπιμότητα των δικών της Μόσχας, ο Ντέιβις τη διατυπώνει το 1941, μετά την εισβολή των χιτλεροφασιστών στην ΕΣΣΔ. Στο βιβλίο του (σελ. 209) γράφει ότι οι δίκες αυτές για εσχάτη προδοσία «εξόντωσαν την Πέμπτη Φάλαγγα του Χίτλερ στη Ρωσία». Ας το δούμε πιο αναλυτικά:

Η Πέμπτη Φάλαγγα στη Ρωσία: Μια μελέτη του 1941 με βλέμμα προς τα πίσω


«Προκαταρκτική παρατήρηση: Παρότι όσα ακολουθούν γράφτηκαν μόλις το 1941, μετά τη γερμανική εισβολή στη Ρωσία, λογικά βρίσκουν εδώ τη θέση τους, γιατί απεικονίζουν το πώς οι δίκες εσχάτης προδοσίας εξόντωσαν την Πέμπτη Φάλαγγα του Χίτλερ στη Ρωσία.



Οταν, μετά τη συμμετοχή μου στις γιορτές του Ιούνη για την απονομή του βαθμού του ακαδημαϊκού στο παλιό μου πανεπιστήμιο, ταξίδευα για το σπίτι μου και έφτασα στο Σικάγο, ρωτήθηκα αν ήμουν πρόθυμος να μιλήσω στην πανεπιστημιακή λέσχη, σε συνδυασμό με εταιρίες του Βισκόσιν. Ηταν ακριβώς τρεις μέρες μετά την εισβολή του Χίτλερ στη Ρωσία. Κάποιος από τους ακροατές ρώτησε: "Τι γίνεται με την Πέμπτη Φάλαγγα στη Ρωσία;". Χωρίς δισταγμό απάντησα: "Δεν υπάρχει. Ολοι τους ντουφεκίστηκαν".

Σήμερα, μέσα στο τρένο ξανάπιασα αυτή τη σκέψη. Αν έκανε κανείς τον κόπο να σκεφτεί, θα έπρεπε να του φανεί αρκετά περίεργο ότι με την εισβολή αυτή του ναζισμού, δεν είχε ακουστεί ούτε μια λέξη για "εργασία στο εσωτερικό" πίσω από τις ρωσικές γραμμές. Δεν υπήρχε καμιά λεγόμενη εσωτερική επίθεση στη Ρωσία σε επαφή με την ανώτατη γερμανική διοίκηση.

Η εισβολή στην Πράγα το 1939 συντελέστηκε με τη δραστήρια στρατιωτική υποστήριξη της οργάνωσης του Χενλάιν στην Τσεχοσλοβακία. Το ίδιο έγινε με την εισβολή στη Νορβηγία. Από τη σημερινή εικόνα της Σοβιετικής Ενωσης λείπουν οι Σουδήτες του Χενλάιν, οι Σλοβάκοι Τίζος, οι Βέλγοι Ντεγκρέλ και οι Νορβηγοί Κουίσλινγκ.

Καθώς συλλογιζόμουν έτσι γι' αυτά τα πράγματα, μου ήρθε ξαφνικά η ιδέα ότι τα όσα συνέβησαν στη Ρωσία, στη διάρκεια της εκεί παραμονής μου, μπορούσαν ίσως να έχουν μια σημασία που έως τώρα δεν είχε υπολογιστεί.

Με την άφιξή μου στην Ουάσιγκτον έσπευσα να ξαναδιαβάσω τις παλιές καθημερινές μου σημειώσεις και με την άδεια του Στέιτ Ντιπάρτμεντ να ξαναδώ μερικές από τις επίσημες εκθέσεις μου.


Κανείς από εμάς στη Ρωσία τότε, το 1937 και 1938, δε σκεφτόταν κάτι τέτοιο, όπως η "Πέμπτη Φάλαγγα". Η φράση αυτή δεν ήταν ακόμα σε χρήση. Μόλις πριν από λίγο καιρό υπάρχουν στη γλώσσα μας εκφράσεις όπως η "Πέμπτη Φάλαγγα" και "εσωτερική επίθεση" για να χαρακτηρίσουν την εθνικοσοσιαλιστική τακτική.



Για να μιλήσουμε γενικά, οι καλά πληροφορημένοι σκέφτονταν ότι ο Χίτλερ μπορεί να χρησιμοποιεί τέτοιες μεθόδους. Αλλά αυτό ήταν από τα πράγματα, για τα οποία πολλοί νόμιζαν ότι απλούστατα δεν μπορούν να συμβούν. Μόλις μέσα στα δύο τελευταία χρόνια αποκαλύφθηκαν, χάρη στη δραστηριότητα των επιτροπών Dies και του FBI, οι ραδιουργίες των γερμανικών οργανώσεων στη χώρα μας και στη Νότια Αμερική και μόλις από τότε γνωρίσαμε την πρόσφατη αποτελεσματικότητα των Γερμανών πρακτόρων και τη συνεργασία τους με τους προδότες στη Νορβηγία, στην Τσεχοσλοβακία και στην Αυστρία, που πρόδωσαν τη χώρα τους από τα μέσα, βοηθώντας στην προετοιμασία της επίθεσης του Χίτλερ.

Τέτοια κίνηση και τέτοιες μέθοδες υπήρχαν ήδη φανερά το 1935 στη Ρωσία, σαν ένα κομμάτι της απόπειρας κατά των Σοβιέτ.

Η σοβιετική κυβέρνηση, όπως αποδείχτηκε τώρα, πρόσεχε ήδη τότε έντονα τα σχέδια των ανώτατων γερμανικών στρατιωτικών και πολιτικών διοικήσεων και την "εσωτερική εργασία" στη Ρωσία, που χρησίμευε στην προετοιμασία της γερμανικής επίθεσης ενάντια στη χώρα.

Ενώ βασάνιζα το μυαλό μου γι' αυτό το συγχρονισμό των γεγονότων, είδα ξαφνικά μπροστά μου την εικόνα που θα έπρεπε να την είχα δει τότε. Η ιστορία είχε ξετυλιχτεί στις λεγόμενες δίκες εσχάτης προδοσίας ή δίκες εκκαθάρισης του 1937 και 1938 και αυτές τις είχα παρακολουθήσει ως αυτήκοος μάρτυρας.


Οταν λοιπόν τώρα με αυτή τη νέα οπτική γωνία ξαναδιάβασα τις εκθέσεις για την ακροαματική διαδικασία και τις δικές μου παρατηρήσεις εκείνης της εποχής, βρήκα ότι με τις ομολογίες και τις μαρτυρικές καταθέσεις εκείνων των δικών ενάντια στους "ομολογούντες" Κουίσλινγκ της Ρωσίας αποκαλύφθηκαν και ξεγυμνώθηκαν σχεδόν όλα τα τεχνάσματα και όλες οι ραδιουργίες της γερμανικής Πέμπτης Φάλαγγας, όπως τις έχουμε από τότε γνωρίσει.



Ξεκαθάρισα στο μυαλό μου ότι η σοβιετική κυβέρνηση ήταν πεπεισμένη για την ύπαρξη αυτών των ραδιουργιών, ότι αισθανόταν στον υψηλότερο βαθμό ανήσυχη και προχώρησε δραστήρια να τις καταστείλει. Εως το 1941, δηλαδή έως την εισβολή των Γερμανών, είχαν σβήσει κάθε ίχνος της προηγούμενα οργανωμένης Πέμπτης Φάλαγγας. Ενα άλλο περιστατικό, που εκείνο τον καιρό ήταν δύσκολο να κατανοηθεί, αλλά που τώρα, φωτισμένο με την έκτοτε εξέλιξη παίρνει μια καινούρια σημασία, ήταν ο τρόπος με τον οποίο ενήργησε η σοβιετική κυβέρνηση το 1937 και 1938 ενάντια στις γερμανικές και ιταλικές προξενικές αντιπροσωπείες. Αυτό έγινε με αδίστακτο τρόπο - και με μια αναίσθητη και ωμή περιφρόνηση των αισθημάτων που θα έπρεπε να προκαλέσει στις θιγόμενες χώρες.

Ο λόγος που επικαλέστηκε η σοβιετική κυβέρνηση γι' αυτό ήταν ότι αυτά τα προξενεία είχαν αναμειχθεί σε εσωτερικές, πολιτικές και υποχθόνιες μηχανορραφίες και γι' αυτό έπρεπε να κλείσουν...

Κάθε βράδυ στη διάρκεια της δίκης οι Αμερικανοί δημοσιογράφοι, μετά το τέλος της διαδικασίας, που τραβούσε έως βαθιά τη νύχτα, συνήθιζαν να έρχονται στην πρεσβεία για ένα μεζέ και μπίρα και εκεί "μαδούσαμε" μεταξύ μας τα συμβάντα της μέρας. Ανάμεσα στους δημοσιογράφους ήταν οι Walter Dyranty και Harold Denny των "Τάιμς της Νέας Υόρκης", Joe Barnes και Joe Phillips της "Χέραλντ Τρίμπιουν της Νέας Υόρκης", Charlie Nutter ή Dick Henry Shapiro του United Press, Jim Brown των "Ιντερνάσιοναλ Τάιμς", και ο Spencer Williams ως αντιπρόσωπος της "Μάντσεστερ Γκάρντιαν"...


Ολοι, λοιπόν, εμείς στη Μόσχα, τότε, δίναμε σε εκείνη την πλευρά των δικών λίγη μόνο σημασία. Αναμφίβολα μερικοί από εμάς είχαμε χάσει τη σωστή "επαφή". Εγώ σε κάθε περίπτωση! Συγκεντρώναμε το ενδιαφέρον μας στο δραματικό αγώνα εξουσίας ανάμεσα στους προσανατολισμένους στο "εσωτερικό" και εκείνους στο "εξωτερικό" - ανάμεσα στον Στάλιν και στον Τρότσκι και στη σύγκρουση προσωπικοτήτων και των βασικών πολιτικών αντιλήψεων στους κόλπους της σοβιετικής κυβέρνησης, χωρίς να δίνουμε πολλή προσοχή στη δυνατότητα ραδιουργιών της Πέμπτης Φάλαγγας, στην οποία όλοι εμείς τότε αποδίδαμε μόνο λίγη πίστη.



Οσον αφορά εμένα τον ίδιο, όφειλα αυτό να το ξέρω καλύτερα, γιατί μου ήταν δύο γεγονότα γνωστά, που έπρεπε να με είχαν κάνει να σκεφτώ, ενώ οι άλλοι δεν τα γνώριζαν. Το ένα ήταν ένα περιστατικό που συνέβη στη διάρκεια μιας συνομιλίας που είχα με υπάλληλο του σοβιετικού υπουργείου Εξωτερικών, λίγο μετά την άφιξή μου στη Μόσχα. Το άλλο ήταν στη διάρκεια παραμονής μου στο Βερολίνο σε συνομιλία μου με Γερμανό υφυπουργό.

Η κατάσταση πραγμάτων που απέρρεε από αυτές τις δίκες, αποκάλυπτε γεγονότα για ραδιουργίες της Πέμπτης Φάλαγγας στη Ρωσία και υποχθόνια εργασία, εκεί, που ήταν αληθινά εκπληκτικά...».

Μετά απ' όλ' αυτά γίνεται φανερό πως η εξαπόλυση της ανηλεούς επίθεσης στον Στάλιν γίνεται ακριβώς γιατί στη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο εξέφραζε τις δυνάμεις υπεράσπισης του σοσιαλισμού, διεξάγοντας ο ίδιος και καθοδηγώντας την ΚΕ του Κόμματος στην ίδια κατεύθυνση, δηλαδή στην αδιάλλακτη πάλη κατά του ιμπεριαλισμού και των επιδιώξεών του να ανατρέψει την ΕΣΣΔ.

Η υπόθεση Μπουχάριν - Ρίκοφ

Από την τελική ομιλία του Στάλιν στην ολομέλεια της ΚΕ του ΠΚΚ(μπ), 5 Μάρτη 1937, γίνεται φανερό ότι επιδιώκεται η ενίσχυση της ιδεολογικοπολιτικής καθοδήγησης του Κόμματος στην εργατική τάξη και τ' άλλα λαϊκά στρώματα, η ιδεολογικοπολιτική ισχυροποίηση του ίδιου του κόμματος, η ενίσχυση των δεσμών του με τις μάζες, η ένταση της επαγρύπνησης, με δεδομένη τη δράση αντισοσιαλιστικών-αντικομματικών στοιχείων, η ενίσχυση του ελέγχου της Κομματικής δράσης από τα κάτω, από τις ΚΟΒ, την εργατική τάξη και τ' άλλα λαϊκά στρώματα, ως πολιτική αντιμετώπισης της «εσωτερικής απειλής». Ολ' αυτά τα μέτρα, παραμονές μάλιστα του πολέμου, αποσιωπώνται από τους αστούς δημοσιολόγους, όχι μόνο γενικά ως πολιτική του Κόμματος. Αλλά και ως ιδιαίτερη παρέμβαση του ίδιου του Στάλιν. Αντίθετα, επειδή την ίδια περίοδο, έγιναν οι «δίκες του 1937», τόσο των Μπουχάριν-Ράντεκ, όσο και ορισμένων άλλων στελεχών που ήταν ενταγμένα στο τροτσκιστικό μπλοκ, οι αστοί ιστοριογράφοι επέλεξαν να αναδείξουν ως κυρίαρχο πολιτικό ζήτημα τις δίκες, και μάλιστα χωρίς ίχνος επιφύλαξης, περί του αντίθετου των δικών τους υποθέσεων, γιατί αυτό έγινε το ισχυρό όπλο της αντικομμουνιστικής και αντισοσιαλιστικής προπαγάνδας.



Σχετικά με την υπόθεση Μπουχάριν-Ρίκοφ, έγινε συζήτηση στη συγκεκριμένη ολομέλεια της ΚΕ του ΠΚΚ(μπ). Να τι αναφέρεται ως προς αυτό σε άρθρο με τίτλο «Γιακίρ και Μπουχάριν: κουτσομπολιά και ντοκουμέντα»,(Site: Λεφτ Ρου), που απαντά στις μαρτυρίες της γυναίκας του Μπουχάριν, Α. Μ. Λάρινα (Λουριέ), όπως καταγράφονται στο βιβλίο της «Αξέχαστο», Μόσχα, 1989.

«Οπως είναι γνωστό, κατά τη διάρκεια της Ολομέλειας του Φλεβάρη-Μάρτη 1937, για την επεξεργασία σχεδίου απόφασης για την υπόθεση του Μπουχάριν και του Ρίκοφ, δημιουργήθηκε ειδική επιτροπή, πρόεδρος της οποίας έγιναν ο Μικογιάν και μέλη της οι: Αντρέεφ, Στάλιν, Μόλοτοφ, Καγκάνοβιτς Λ. Μ., Βοροσίλοφ, Καλίνιν, Γιέζοφ, Σκιριάτοφ, Κρούπσκαγια, Κοσιόρ, Παροσλάφσκι, Ζντάνοφ, Χρουστσόφ, Ουλιάνοβα, Μανουίλσκι, Λιτβίνοφ, Γιακίρ, Καμπάκοφ, Μπέρια, Μιρζογιάν, Εϊχε, Μπαγκίροφ, Ικράμοφ, Βαρέικις, Μπουντιόνι, Πάκοβλεφ Γ. Τσουμπάρ, Κοσαριόφ, Πόστισεφ, Πετρόφσκι, Νικολάγιεβα, Σβέρνικ, Ουγκάροφ, Αντίποφ, Γκαμάρνικ»...

Μολότοφ _ Στάλιν

Αυτή η εκδοχή στηρίζεται σε ντοκουμέντα που παραθέτουν οι ιστορικοί Γκ. Μποντιουγκόφ και Β. Κοζλόφ, στο άρθρο τους «Β. Νικολάι Μπουχάριν: Επεισόδια της πολιτικής του βιογραφίας, Κομμουνίστ, 1988, Ν.13». Ας παρθεί υπ' όψιν ότι αυτά γράφονται στην περίοδο της Περεστρόικα, που ξανάνθισε η «σταλινολογία».



Ομως, ας επιστρέψουμε στο πρωτόκολλο της συνεδρίασης της Επιτροπής για την υπόθεση των Ρίκοφ και Μπουχάριν. Υπάρχουν άραγε ενδείξεις για να αμφισβητήσουμε την εγκυρότητά του; Σήμερα, όταν από τις αποθήκες του πρώην Κεντρικού Κομματικού Αρχείου βγήκε το πρωτότυπο ντοκουμέντο και για γενική επισκόπηση, δημοσιεύτηκε το φωτοαντίγραφό του, η παραμικρή αμφιβολία για την αυθεντικότητα αυτής της βασικής μαρτυρίας για τη δουλιά της επιτροπής του Πολιτικού Γραφείου ξεπέφτει από μόνη της....

«Η επιτροπή υπό την προεδρία του Μικογιάν, που δημιουργήθηκε στην Ολομέλεια για την επεξεργασία απόφασης για την "υπόθεση των σ.σ. Μπουχάριν και Ρίκοφ", άρχισε να λειτουργεί σε συνθήκες, όπου, φαινόταν τάχα πως το ζήτημα είναι ξεκάθαρο. Ομως ακόμα και τώρα ο Στάλιν αναγκάστηκε να καταφύγει σε πολιτικό ελιγμό. Αυτό επιβεβαιώνει το γεγονός της συζήτησης της τελικής διατύπωσης της απόφασης. Την πρόταση του Γιέζοφ - να διαγράψουν τους Μπουχάριν και Ρίκοφ από τα αναπληρωματικά μέλη της ΚΕ του ΠΚΚ (μπ) και από μέλη του ΠΚΚ (μπ) και να τους αποδώσουν στη δικαιοσύνη, στο στρατοδικείο με την υποσημείωση για τη λήξη της ανώτατης ποινής, τυφεκισμός - αρχικά την υποστήριξαν οι Μπουντιόνι, Μανουίλσκι, Σβέρνικ, Κοσαριόφ, Γιακίρ. Την πρόταση του Πόστισεφ - να τους αποδώσουν στη δικαιοσύνη χωρίς τυφεκισμό - την υποστήριξαν οι Σκιριάτοφ, Αντίποφ, Χρουστσόφ, Νικολάεβα, Κοσιόρ, Πετρόφσκι, Λιτβίνοφ. Και ποιος ξέρει πώς θα εξελίσσονταν τα γεγονότα αν δεν πρότεινε ο Στάλιν μια ελαστική και λεπτή κίνηση: "στη δικαιοσύνη να μην αποδοθούν, αλλά να προωθήσουμε την υπόθεση των Μπουχάριν και Ρίκοφ στο Λαϊκό Επιτροπάτο Εσωτερικών Υποθέσεων (ΛΕΕΥ)", τάχα για συμπληρωματική διερεύνηση. Τη συγκεκριμένη πρόταση αρχικά την υποστήριξαν οι Ουλιάνοβα, Κρούπσκαγια, Βαρέικις, Μόλοτοφ, Βοροσίλοφ και στη συνέχεια και όλα τα άλλα μέλη της επιτροπής. Για αυτή την ενιαία άποψη ενημέρωσε ο Στάλιν στις 27 Φλεβάρη 1937 τους μετέχοντες στην Ολομέλεια. Η Ολομέλεια ομόφωνα έκανε αποδεκτή αυτή την απόφαση με δυο αποχές των Μπουχάριν και Ρίκοφ». Στο ίδιο άρθρο γίνονται οι εξής αναφορές:

«Ας στρέψουμε την προσοχή μας στο αντίγραφο του φτιαχθέντος με τα χέρια του Μικογιάν πρωτοτύπου πρωτοκόλλου της ειδικής επιτροπής.

Τι βλέπουμε; Πρώτον, κανείς από τους παρόντες δεν είχε ίχνος αμφιβολίας για το αν αξίζει να διαγράψουν τους Μπουχάριν και Ρίκοφ από το ΠΚΚ (μπ) - όλοι ομόφωνα ήταν "υπέρ", δε συμφωνούσαν μόνο στο κατά πόσο θα πρέπει να είναι σκληρή η τιμωρία. Με την πλέον σκληρή πρόταση τοποθετήθηκε ο Γιέζοφ, η άποψη του οποίου ήταν "να διαγραφούν από αναπληρωματικά μέλη της ΚΕ του ΠΚΚ (μπ) και από μέλη του ΠΚΚ (μπ) και να δοθούν στη δικαιοσύνη με εκτέλεση" και την υποστήριξαν οι Μπουτιόνι, Μανουίλσκι, Σβέρνικ, Κοσαριόφ και Γιακίρ. Ενάντια στη θανατική ποινή όμως, υπέρ του να δοθούν στη δικαιοσύνη, οι Μπουχάριν και Ρίκοφ, τοποθετήθηκαν οι Πόστισεφ, Σκιριάτοφ, Αντίποφ, Χρουστσόφ, Νικολάεβα, Σ. Κοσιόρ, Πετρόφσκι και Λιτβίνοφ. 16 από τα 36 μέλη της επιτροπής δεν τοποθετήθηκαν κατά τις ομιλίες, αν και ο προεδρεύων της επιτροπής, Α. Ι. Μικογιάν, ακόμα πριν ξεκινήσουν οι εργασίες της επιτροπής, εξέφρασε την αλληλεγγύη του με τα λεχθέντα στην ομιλία του Γιέζοφ διωκτικά μέτρα.

Τέλος, μερικά μέλη της επιτροπής τοποθετήθηκαν "υπέρ της πρότασης του σ. Στάλιν". Ομως, ποια ήταν αυτή;

Από το φωτοαντίγραφο του πρωτοκόλλου της επιτροπής συνεπάγεται αρχικά ότι "η πρόταση του σ. Στάλιν" οδηγούσε στο να περιοριστούν μόνο στη διοικητική εξορία, χωρίς να αποδοθούν στη δικαιοσύνη οι Μπουχάριν και Ρίκοφ και χωρίς να δοθεί η υπόθεση στο ΛΕΕΥ. Ακριβώς μια τέτοια πρόταση - "να εξορίσουν" - υποστήριξαν στις ομιλίες τους οι Μ. Ουλιάνοβα, Βαρέικις, Κρούπσκαγια, Μόλοτοφ, Βοροσίλοφ. Ομως υπό την πίεση των ριζοσπαστικά διακειμένων μελών της επιτροπής, φαίνεται ότι λήφθηκε άλλη απόφαση, και για την τελική επικύρωσή της από την Ολομέλεια επεξεργάστηκαν άλλη "αιτιολογημένη απόφαση", στην οποία γινόταν ήδη λόγος για την αναγκαιότητα να αποδοθεί η υπόθεση των Μπουχάριν και Ρίκοφ στο ΛΕΕΥ. Αν και δεν είναι τόσο ξεκάθαρο, ποιος έκανε την πρόταση με αυτό το περιεχόμενο, έλαβε την υποστήριξη όλων των μελών της επιτροπής. Είναι δυνατό να ήταν κάποιο σχόλιο ή κατά την τοποθέτηση του Στάλιν στη συνεδρίαση της επιτροπής συζητήθηκαν διάφορες εκδοχές απόφασης για το ζήτημα της υπόθεσης των Ρίκοφ και Μπουχάριν, όμως σε κάθε περίπτωση "η πρόταση του σ. Στάλιν" ήταν η πιο ελαφριά από όσες ακούστηκαν.

Οπως υπενθυμίζουν στους αναγνώστες τους οι Ντζ. Γκετί (ΗΠΑ) και Ο. Ναούμοφ (Ρωσία), στο αυστηρά ντοκουμενταρισμένο βιβλίο τους "Ο δρόμος προς την τρομοκρατία. Ο Στάλιν και η αυτοκαταστροφή των μπολσεβίκων στα 1932-1939", στην εξεταζόμενη περίοδο "η μετριοπαθής" θέση του αρχηγού στο ζήτημα των διώξεων και ιδιαίτερα σε σχέση με το Μπουχάριν δεν ήταν κάτι το κατ' εξαίρεση.

"Μετά την αποκατάσταση του Μπουχάριν τον Σεπτέμβριο του 1936 και τις προσπάθειες του Στάλιν να ανασταλεί η δικαστική εξέταση εναντίον του στην Ολομέλεια του Δεκέμβρη του 1936, αυτή ήταν η τρίτη περίπτωση που ο Στάλιν προσωπικά παρενέβη, για να μην δώσουν τον Μπουχάριν στη δικαιοσύνη".11

Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Διαψεύδοντας τα ψεύδη και τις συκοφαντίες των στηλιτευτών του Στάλιν, στα σχόλιά τους για τα γεγονότα της Ολομέλειας της ΚΕ του ΠΚΚ (μπ) του Φλεβάρη - Μάρτη, οι συγγραφείς εξάγουν το εξής συμπέρασμα:

"Τώρα μπορούμε οριστικά να αποκλείσουμε την άποψη που συχνά συναντάμε στη βιβλιογραφία, ότι ο Στάλιν υποχωρούσε στην άποψη του συνασπισμού των παλιών μπολσεβίκων, που ήταν διακείμενοι ενάντια στην τρομοκρατία. Μεταξύ αυτών που συχνά αναφέρονταν σε αυτό το ρόλο (Κουίμπισεφ,, Κίροφ, Ορτζονικίτζε και άλλοι) ούτε ένας δεν ήταν ζωντανός όταν γινόταν αυτή η Ολομέλεια. Αντίθετα, σύμφωνα με τα ντοκουμέντα, βγαίνει πως ο Στάλιν ήταν ο μοναδικός ο οποίος συνέχιζε να αντιστέκεται τόσο στη φυλάκιση όσο και στη θανατική ποινή".

Είναι ενδιαφέρον, ότι την άποψη των επιστημόνων την υποστηρίζουν και μερικές άλλες πρωτοβουλίες του Στάλιν, που ακούστηκαν σε αυτή την ίδια Ολομέλεια του Φλεβάρη - Μάρτη. Ετσι, η μια από τις δυο ομιλίες του αρχηγού ήταν αφιερωμένη στα αποτελέσματα της συζήτησης για το θέμα "των διδαγμάτων από τις δολιοφθορές, τα σαμποτάζ και την κατασκοπία των ιαπωνο-γερμανο-τροτσκιστών πρακτόρων ενάντια στα λαϊκά επιτροπάτα της βαριάς βιομηχανίας και των οδών επικοινωνίας". Με αυτή την ομιλία 13, είναι ιδιαίτερα χρήσιμο να γνωριστούν όλοι οι οπαδοί "των φοβερών" για τη "μεγάλη τρομοκρατία". Οι βασικές προτάσεις του Στάλιν για το ξεπέρασμα στη χώρα των επικίνδυνων κοινωνικο-πολιτικών τάσεων, οδηγούσαν όχι στις μαζικές συλλήψεις και τιμωρίες, αλλά στην αναγκαιότητα... να ενισχυθεί η δουλιά στο εσωτερικό του ΠΚΚ (μπ), στηριζόμενη στην ανάπτυξη της δημοκρατίας, της κομματικής μόρφωσης και της ιδεολογικής επανεπροετοιμασίας των στελεχών στις λενινιστικές διαλέξεις».

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Τις αλυσίδες ή τα όπλα;

του Νίκου Μπογιόπουλου








Συμπληρώθηκαν 72 χρόνια από κείνη τη «Ματωμένη Κυριακή» της 3ης του Δεκέμβρη 1944. Δεν είχαν περάσει ούτε δυο μήνες από την απελευθέρωση της πρωτεύουσας από τους Γερμανούς και ο λαός της Αθήνας αιματοκυλίστηκε από το νέο κατακτητή. Δυο μέρες νωρίτερα είχε προηγηθεί το ιταμό τελεσίγραφο του στρατηγού Σκόμπι και της κυβέρνησης Γεωργίου Παπανδρέου για το μονομερή αφοπλισμό του ΕΛΑΣ. Όσα έγιναν τον Δεκέμβρη είχαν προσχεδιαστεί από εκείνους που εμφανίζονταν σαν «απελευθερωτές». Ηδη από τις 22/9/1944, ο Γεώργιος Παπανδρέου, τηλεγραφούσε στον Τσόρτσιλ τα εξής:


«Δεν γνωρίζω τους λόγους διά την απουσία της Βρετανίας. Μόνον η άμεσος παρουσία εντυπωσιακών βρετανικών δυνάμεων εις την Ελλάδα και ως τας τουρκικάςακτάς θα ήτο δυνατό να μεταβάλει την κατάστασιν». Η κατάσταση που ήθελαν να «μεταβληθεί» ήταν να κλείσει ο δρόμος που είχε ανοίξει με το μεγαλειώδες ΕΑΜικό κίνημα προς μια Ελλάδα της λαικής αναδημιουργίας. Πώς θα γινόταν αυτό: «Την 21ην Αυγούστου 1944 συνηντήθην εις την Ρώμην με τον ΒρετανόνΠρωθυπουργόν. Και όταν μου έθεσε το ερώ­τημα, ποια είναι η πολιτική μου, απήντησα: "Εξοπλισμός του Κράτους. Αφοπλισμός του ΕΑΜ" (από την επιστολή του Γεωργίου Παπανδρέου που δημοσιεύτηκε στην εφημε­ρίδα «Η Καθημερινή» στις 2 Μάρτη 1948).Όσο μεγαλειώδης ήταν η ΕΑΜική αντίσταση, τόσο μεγάλο έπρεπε να είναι και το έγκλημα που διαπράχτηκε εναντίον της. Αποφάσισαν να χτυπήσουν απροκάλυπτα. Η ειρηνική διαδήλωση της Αθήνας, αφού πρώτα απαγορεύτηκε, το συλλαλητήριο που τα αιτήματά του δεν ήταν παρά η ομαλότητα, η κατοχύρωση των λαϊκών ελευθεριών μέσω άμεσης διεξαγωγής δημοψηφίσματος και η προετοιμασία διενέργειας ελεύθερων εκλογών, πνίγηκε στο αίμα: 24 νεκροί, 160 τραυματίες.

Οι Εγγλέζοι με 60.000 στρατό και σε συνεργασία με τους δοσίλογους της Κατοχής, ο Τσόρτσιλ μαζί με τους χωροφυλάκους και με το ανδρείκελό του, τον Γεώργιο Παπανδρέου, έστρεψαν τα τανκς εναντίον των εκατοντάδων χιλιάδων αμάχων που διαδήλωναν στο Σύνταγμα. Την επόμενη μέρα, στις 4 Δεκέμβρη, στο ίδιο σημείο που την προηγούμενη είχαν διαπραχθεί οι δολοφονίες, χιλιάδες λαού συγκεντρώθηκαν ψάλλοντας το «Πένθιμο Εμβατήριο» και συνοδεύοντας τους νεκρούς τους. Το πανό που ξεδιπλώθηκε υπενθύμιζε τη δοκιμασμένη από την ζωντανή περίοδο της Κατοχής αλήθεια:


«Οταν ο λαός βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο της τυραννίας διαλέγει ή τις αλυσίδες ή τα όπλα -- ΕΑΜ». Τα εγγλέζικα βόλια, σε συνεργασία με τους χτεσινούς συνεργάτες των Γερμανών, ξαναχτυπούν. Νέοι νεκροί…

Μέχρι εκείνες τις μέρες οι δολοφόνοι εμφανίζονταν σαν «δημοκράτες», σαν «απελευθερωτές». Στις 3 και 4 Δεκέμβρη του ’44 οι μάσκες έπεσαν. Οι δολοφόνοι, οι Εγγλέζοι «σύμμαχοι» και οι εγχώριοι πραιτοριανοί τους, δήλωσαν με τον πιο εγκληματικό τρόπο την απόφασή τους να περάσουν νέες αλυσίδες στον λαό, να συντρίψουν το ΕΑΜικό κίνημα, να ναρκοθετήσουν την παλλαϊκή απαίτηση για δημοκρατική αναδημιουργία της Ελλάδας.

Έτσι ξεκίνησε το νέο μεγαλειώδες κεφάλαιο του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, με το λαό να διαλέγει τα όπλα κόντρα στις αλυσίδες, σε μια πάλη άνιση και ηρωική, που κράτησε 33 μέρες απέναντι σε μια «πολιτισμένη» αυτοκρατορία που βομβάρδιζε από εδάφους και αέρος πυκνοκατοικημένες περιοχές, ανεξάρτητα από υλικές ζημιές ή θανάτους αμάχων.

Βρετανός στρατιώτης πυροβολεί το λαό της Αθήνας από την… Ακρόπολη

Για δεκαετίες η απάντηση στην ερώτηση «τι έγινε το Δεκέμβρη;» λειτουργείως ασφαλής τρόπος για να χωρίζει η ήρα από το στάρι. Ανάλογα με τη «διήγηση» μπορείς να διακρίνεις πότε μιλά η δουλοφροσύνη και πότε η αξιοπρέπεια. Ανάλογα με την απάντηση έρχεται στην επιφάνεια το νήμα που συνδέει τους μαυραγορίτες του χτες με τους μετέπειτα «κατσαπλιάδες», τους γερμανοτσολιάδες του τότε με τους κατοπινούς «αμερικανοτσολιάδες».

Ο Δεκέμβρης σηματοδότησε την αρχή μιας ιστορικής περιόδου που περιλαμβάνει τα πάντα: Σελίδες τιμής, σελίδες χρέους, σελίδες τραγωδίας. Αποτελεί σημείο ορόσημο από το οποίο είναι αναγκασμένος να περάσει κανείς για να φτάσει στον Εμφύλιο, στον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας και στις αμερικανικές βόμβες ναπάλμ του Βαν Φλιτ, στο ανθρώπινο μεγαλείο στα Μακρονήσια και στο «όχι» στις δηλώσεις μετανοίας, στον εξευτελισμό των στρατοδικών μέσα στα ίδια τους τα στρατοδικεία έως το «ΕΑΜ - ΕΛΑΣ - ΠΟλυτεχνείο» των μεταπολιτευτικών χρόνων.

Οι μάχες του Δεκέμβρη έληξαν με νικητές και ηττημένους. Το έπαθλο των πρώτων η εξουσία. Το έπαθλο των δεύτερων οι φυλακές, οι εξορίες, οι εκτελέσεις, τα βασανιστήρια. Οι δεύτεροι, αυτοί που ηττήθηκαν στρατιωτικά, ισχυρίζονται ότι κατόρθωσαν κάτι περισσότερο από τους νικητές: Ότι υπέστησαν μια από τις «νικηφόρες» εκείνες ήττες που στην Ιστορία μόνο ένας ηττημένος που έχει το δίκιο με το μέρος του μπορεί να κατακτήσει. Νίκη όπως εκείνη των ηττημένων δημοκρατικών ταξιαρχιών της Ισπανίας, νίκη όπως εκείνη των ηττημένων της παρισινής κομμούνας: Νίκη ηθική, νίκη ιδεολογική έναντι των νικητών αντιπάλων τους! Συμφωνούμε…

Βρετανικό τανκ βομβαρδίζει τα γραφεία του ΕΑΜ στην οδό Κοραή

Ένα ερώτημα που συνηθίζει να επανέρχεται για δεκαετίες μετά τον Δεκέμβρη είναι τούτο: Ναι αλλά «αν» τότε νικούσαν οι ηττημένοι και «αν» έχαναν οι νικητές, τι θα γινόταν; Που θα βρισκόταν σήμερα η Ελλάδα; Μερικές από τις πιο γνώριμες απαντήσεις είναι κι αυτές: «Αλβανία θα είχαμε γίνει», «θα πεινάγαμε», «δεν θα είχαμε ελευθερία», «θα είχαμε καταρρεύσει όπως οι άλλοι και οι γυναίκες μας θα είχαν γίνει πουτάνες»…

Φυσικά η Ιστορία δεν γράφεται με «αν». Γι’ αυτό για εμάς δεν έχει σημασία να μπούμε στο φανταστικό σενάριο τι θα είχε γίνει «αν». Για εμάς έχει μεγάλη σημασία να σταθούμε στο πραγματικό σενάριο που γράφτηκε με βάση τα όσα πραγματικά έγιναν. Και αφότου νίκησαν αυτοί που νίκησαν εκείνο που – πραγματικά - έγινε ήταν ότι η Ελλάδα, που «το ΕΑΜ την έσωσε από την πείνα» μέσα στην Κατοχή, έφτασε να πεινάει μετά τον εμφύλιο και να στέλνει τα παιδιά της μετανάστες για ένα κομμάτι ψωμί. Εκείνο που πραγματικά έγινε ήταν ότι η Ελλάδα, από την πρωτόγνωρη λευτεριά και δημοκρατία του Βουνού, πέρασε στη βία, στη νοθεία και στις χούντες. Εκείνο που πραγματικά ακολούθησε ήταν ότι η Ελλάδα από έμβλημα της αντάρτισσας χειραφετημένης γυναίκας έγινε για δεκαετίες η «Τρούμπα» του αμερικάνικου στόλου. Εκείνο που πραγματικά έγινε η Ελλάδα των άπαρτων βουνών να έχει σήμερα σύμβολο τα ΔΝΤ, τα υπερταμεία, τις τρόικες και το αγγλικό δίκαιο.

Αυτά είναι τα έργα των νικητών του Δεκέμβρη. Σημάδι ότι τίποτα απ’ ότι τον δημιούργησε δεν τέλειωσε.

Εις ανάμνησιν άλλης μιας ξεφτίλας... -Εν Καστελλορίζω 5-12-2016

Όλες οι πατριωτικές δυνάμεις του τόπου...
ή αλλιώς "τό 'να χέρι νίβει τ'άλλο και τα δυό το πρόσωπο"...

Εις ανάμνησιν άλλης μιας ξεφτίλας του ΣΥΡΙΖΑ. Ο εξεφτελισμός της έννοιας, της ουσίας και της ιστορίας της Αριστεράς και όσων ακόμα νοιώθουν αριστεροί συνεχίζεται.
Κασιδιάρης, Βίτσας, Αυλωνίτου, Καμμένος κ.α. δημοκρατικές δτναμεις.

Πρώτη φορα ΧΑριστερά...

ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΑΦΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛ. ΓΕΡΑΣΙΜΙΔΟΥ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΗΣ ΡΟΥΜΕΛΗΣ ΣΤΟ ΔΣΕ

Εργατικά «ατυχήματα» ή «ανθρωποκτονίες»;

atexnos.gr

Γράφει ο Θανάσης Αλεξίου* //

Ο θάνατος μιας εργαζόμενης στο κέντρο της Αθήνας θέτει εκ νέου το ζήτημα των συνθηκών εργασίας. Φαίνεται όμως, όπως και σε πληθώρα άλλων περιπτώσεων (εργατικών «ατυχημάτων»), πως πρόκειται, -ανεξάρτητα από τις «τεχνικές» λεπτομέρειες του συγκεκριμένου περιστατικού-, για επικίνδυνες εργασιακές πρακτικές. Μάλιστα τις περισσότερες φορές οι εργοδότες γνωρίζουν ότι οι συνθήκες εργασίας μπορεί να είναι επικίνδυνες για την υγεία των εργαζομένων. Εντούτοις αυτοί τις διατηρούν, καθώς έτσι αυξάνονται τα κέρδη τους. Οι εργοδότες ιδιοποιούνται, εκτός της απλήρωτης εργασίας (υπερεργασία), και τα ποσά που όφειλαν να διαθέσουν για την ασφάλεια των χώρων εργασίας.

Αυτή η διαπίστωση μας υποχρεώνει να θέσουμε το ερώτημα αν και κατά πόσον ο τραυματισμός και ο θάνατος εργαζομένων στη δουλειά τους συνιστά «ατύχημα» ή «ανθρωποκτονία»; Σε μεγάλο βαθμό το πώς θα χαρακτηριστεί ένα τέτοιο περιστατικό (ως ατύχημα ή ως ανθρωποκτονία) εξαρτάται από το ποιος έχει τη δύναμη να ορίσει τα πράγματα και βεβαίως από το «νόμο». Ωστόσο στις κοινωνίες της μισθωτής εργασίας, δηλαδή στις καπιταλιστικές κοινωνίες, στις οποίες η εργασία έχει γίνει εμπόρευμα, η ανάλωση και η φθορά της εργατικής δύναμης (ψυχική και φυσική) είναι, -εκτός της αλλοτρίωσης και της έκπτωσης που προκαλεί («δυσφορία» σύμφωνα με τον S. Freud)- μια καθόλα νόμιμη και ηθική πράξη. Έχοντας τα αστικά στρώματα στα χέρια τους τα οικονομικά μέσα αλλά και το συμβολικό κεφάλαιο (κύρος, αναγνώριση κ.λπ.), έχουν ως εκ τούτου και τη δύναμη ορισμού και χαρακτηρισμού της πραγματικότητας ελέγχοντας ή επηρεάζοντας με τον ένα ή τον άλλο τρόπο το νομικό και ποινικό σύστημα.

Καλό είναι να υπενθυμίσουμε εδώ ότι εγκλήματα που διαπράττονται από ανώτερα κοινωνικά στρώματα και από πρόσωπα που χαίρουν γενικής εκτίμησης (τραπεζίτες, βιομήχανοι, εκδότες, εφοπλιστές, κρατικά στελέχη κ.λπ.) αλλά δεν επισημαίνονται ή, δεν εισάγονται στο ποινικό σύστημα, έχουν οριστεί από τον E.Sutherland (1949) ως ‘‘εγκλήματα του λευκού κολάρου’’ (Whithe Collar Crime) (φοροδιαφυγή, ρύπανση περιβάλλοντος, επικίνδυνες εργασιακές πρακτικές, υπεξαίρεση δημόσιου χρήματος, παραγωγή επικίνδυνων προϊόντων, ασφαλιστικές απάτες, θαλασσοδάνεια κ.ά.). Από τις πλέον χαρακτηριστικές περιπτώσεις «εγκλημάτων» που δεν επισημαίνονται, τόσο επειδή η επίσημη κοινωνική αντίδραση (ποινικό σύστημα) δεν τα «καταγράφει» και δεν τα αναδεικνύει, όσο και επειδή η άτυπη κοινωνική αντίδραση (κοινή γνώμη κ.ά.) διαμορφώνεται από τα κυρίαρχα στρώματα που διαθέτουν και τη δύναμη ορισμού των πραγμάτων (ΜΜΕ κ.λπ.), είναι εκείνα που περιγράφονται ως εργατικά ατυχήματα. Πάνω από το 40% των τραυματισμών στις ΗΠΑ από εργατικά ατυχήματα, οφείλεται σύμφωνα με τον A. Giddens, σε παράνομες συνθήκες εργασίας. Άλλο ένα τέταρτο (24%) οφείλεται σε νόμιμες αλλά μη ασφαλείς συνθήκες και μόνο το ένα τρίτο των συνολικών τραυματισμών οφείλεται στην «απροσεξία», η οποία όμως μπορεί να οφείλεται και στην περιορισμένη κατάρτιση, των εργαζομένων. Η μεταφορά, λόγου χάρη, της πυρασφάλειας σε υπεργολαβίες με ανεκπαίδευτους και υποπληρωμένους εργαζόμενους, έχει επώδυνες επιπτώσεις στην ασφάλεια των χώρων εργασίας. Με βάση τα στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας 1, 1 εκατ. εργαζόμενοι χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους από προβλήματα που συνδυάζονται με την εργασία τους.

Στην Ελλάδα σύμφωνα με στοιχεία του ΣΕΠΕ (Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας), τα μισά εργοτάξια (κατασκευαστικά έργα, χημική-πετρελαϊκή βιομηχανία, ορυχεία κ.ά.) έχουν προβλήματα ασφαλείας. Παρά τις υποδείξεις του ΣΕΠΕ οι εργοδότες δεν συμμορφώνονται. Εν γνώσει τους αυτοί εισάγουν και διατηρούν επικίνδυνες πρακτικές αγνοώντας την κείμενη νομοθεσία και μ’ αυτήν την έννοια τα εργατικά ατυχήματα ανεξάρτητα του χαρακτηρισμού τους, θα μπορούσαν να θεωρηθούν, -στο βαθμό που η δύναμη χαρακτηρισμού δεν μονοπωλούντο από τα αστικά στρώματα-, και ως ανθρωποκτονίες. Συχνά μάλιστα μια πράξη ενώ εισάγεται λόγω του μεγέθους (θάνατος πολλών ατόμων) στο ποινικό σύστημα ως εγκληματική με τον χαρακτηρισμό ανθρωποκτονία από πρόθεση ή δόλο, στη συνέχεια και αφού κοπάσει η κοινωνική αντίδραση ο χαρακτηρισμός αυτός αναθεωρείται (Ρικομέξ, Σάμινα Εξπρές, Πέραμα, ΕΛΠΕ κ.ά.).

Με βάση αυτή τη συλλογιστική γίνεται σαφές πως ο ορισμός μιας πράξης, ως εγκληματικής ή μη, είναι σχετικός, καθώς αυτό εξαρτάται από το ποιος έχει τη δύναμη ορισμού της πραγματικότητας. Αυτό αφορά πολύ περισσότερο τα «ατυχήματα» στους χώρους εργασίας. Μάλιστα σε συνθήκες μαζικής ανεργίας και γενίκευσης της εργασιακής επισφάλειας εξασθενίζει και η θέση των εργαζομένων να επηρεάσουν τα πράγματα. Ένα δεύτερο συμπέρασμα αφορά στον ταξικό χαρακτήρα του ποινικού συστήματος με την αστική τάξη και τις μερίδες της να απολαμβάνουν εξαιτίας της ταξικής τους θέσης ευνοϊκή μεταχείριση (οιονεί ασυλία), παρόλο που οι πράξεις τους προσβάλλουν την υγεία και τη ζωή μεγάλων στρωμάτων του πληθυσμού, επιφέροντας ακόμη και το θάνατο.

* Καθηγητής Κοινωνιολογίας/Πανεπιστήμιο Αιγαίου

ΙΩΣΗΦ ΒΙΣΙΑΡΟΝΟΒΙΤΣ ΣΤΑΛΙΝ Αναρχισμός ή σοσιαλισμός;

Eμείς δεν ανήκουμε στους ανθρώπους εκείνους που όταν αναφέρεις τη λέξη «αναρχισμός» γυρίζουν την πλάτη και σου λένε κουνώντας περιφρονητικά το χέρι: «Ορεξη που την έχεις ν' ασχολείσαι μ' αυτή την ιδεολογία, δεν αξίζει τον κόπο ούτε και να μιλάς γι' αυτήν!». Εμείς νομίζουμε πως μια τέτοια εύκολη «κριτική» είναι και ανάξια και ανώφελη.



Μερικοί νομίζουν ότι ο μαρξισμός και ο αναρχισμός έχουν τις ίδιες αρχές, ότι μεταξύ τους υπάρχουν διαφωνίες μόνο ταχτικής κι έτσι, κατά τη γνώμη τους, δεν μπορούμε σε καμία περίπτωση ν' αντιπαραθέσουμε τα δύο αυτά ρεύματα.

Αυτό όμως είναι μεγάλο λάθος.


Για την πραγματοποίηση του σοσιαλισμού είναι απαραίτητη η σοσιαλιστική επανάσταση, η σοσιαλιστική όμως επανάσταση πρέπει να αρχίσει με τη δικτατορία του προλεταριάτου, δηλαδή το προλεταριάτο πρέπει να πάρει στα χέρια του την πολιτική εξουσία και μ' αυτήν να απαλλοτριώσει την αστική τάξη.



Για να γίνουν όμως όλα αυτά χρειάζεται να αναπτυχθεί το πνεύμα της οργάνωσης, να συσπειρωθεί το προλεταριάτο και να εξασφαλίσει την ενότητά του, όπως επίσης και να δημιουργηθούν γερές προλεταριακές οργανώσεις, που να αναπτύσσονται αδιάκοπα.

Ποιες μορφές οργάνωσης πρέπει να χρησιμοποιήσει το προλεταριάτο;

Οι πιο διαδεδομένες και μαζικές οργανώσεις είναι τα επαγγελματικά συνδικάτα και οι εργατικοί συνεταιρισμοί (κυρίως οι παραγωγικοί - καταναλωτικοί συνεταιρισμοί).

Τα επαγγελματικά συνδικάτα όμως και οι συνεταιρισμοί δεν μπορούν μόνα τους να ικανοποιήσουν τις ανάγκες οργάνωσης του αγωνιζόμενου προλεταριάτου. Και αυτό γιατί οι παραπάνω οργανώσεις δεν μπορούν να ξεπεράσουν τα πλαίσια του καπιταλισμού, μια και έχουν για σκοπό τους τη βελτίωση της θέσης των εργατών μέσα σ' αυτά τα πλαίσια. Συνεπώς χρειάζεται ακόμα μια οργάνωση που θα συγκεντρώσει γύρω της τα συνειδητά στοιχεία από τους εργάτες όλων των επαγγελμάτων, θα μετατρέψει το προλεταριάτο σε συνειδητή τάξη και θα βάλει για κύριο σκοπό της την καταστροφή του καπιταλιστικού συστήματος και την προετοιμασία της σοσιαλιστικής επανάστασης.

Τέτοια οργάνωση είναι το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα του προλεταριάτου (σ.σ. Το Κ.Κ. εννοεί, που τότε ονομαζόταν ακόμη σοσιαλδημοκρατικό).

Το κόμμα αυτό πρέπει να είναι ταξικό κόμμα, εντελώς ανεξάρτητο από τα άλλα κόμματα και αυτό γιατί είναι το κόμμα της τάξης των προλετάριων, που η απελευθέρωσή τους μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο με τα δικά τους τα χέρια.

Το κόμμα αυτό πρέπει να είναι κόμμα επαναστατικό και αυτό γιατί η απελευθέρωση των εργατών μπορεί να συντελεστεί μόνο με επαναστατικό τρόπο, μέσω της σοσιαλιστικής επανάστασης.

Το κόμμα αυτό πρέπει να είναι κόμμα διεθνιστικό, οι πόρτες του κόμματος πρέπει να είναι ανοιχτές για κάθε συνειδητό προλετάριο - κι αυτό γιατί η απελευθέρωση των εργατών δεν είναι ζήτημα εθνικό, αλλά κοινωνικό και έχει για τον προλετάριο της Γεωργίας την ίδια σημασία που έχει και για τον προλετάριο της Ρωσίας και για τους προλετάριους των άλλων εθνών.

Από δω βγαίνει καθαρά το συμπέρασμα ότι όσο πιο στενά συσπειρωθούν οι προλετάριοι των διαφόρων εθνών, όσο πιο συθέμελα γκρεμιστούν οι εθνικοί φραγμοί που έχουν στηθεί ανάμεσά τους, τόσο πιο γερό θα είναι το κόμμα του προλεταριάτου, τόσο πιο πολύ θα διευκολυνθεί η οργάνωση του προλεταριάτου σε αδιαίρετη τάξη.

Γι' αυτό είναι απαραίτητο να εφαρμοστεί στις οργανώσεις του προλεταριάτου, στο βαθμό που είναι δυνατό, η αρχή του συγκεντρωτισμού, σε αντίθεση με το κομμάτιασμα σε ομοσπονδίες, άσχετα αν πρόκειται για οργανώσεις του κόμματος, για συνδικάτα ή για συνεταιρισμούς.

Είναι επίσης φανερό ότι οι οργανώσεις αυτές πρέπει να στηρίζονται σε δημοκρατικές βάσεις, εφόσον εννοείται το επιτρέπουν οι πολιτικές ή άλλες συνθήκες.




Η τρίτη «κατηγορία» των αναρχικών είναι ότι αρνούνται το λαϊκό χαρακτήρα της σοσιαλδημοκρατίας, παρουσιάζουν τους σοσιαλδημοκράτες (σ.σ. τους κομμουνιστές) σαν γραφειοκράτες και ισχυρίζονται ότι το σχέδιο των σοσιαλδημοκρατών για τη δικτατορία του προλεταριάτου είναι θάνατος για την επανάσταση, και ότι εφόσον οι σοσιαλδημοκράτες θέλουν μια τέτοια δικτατορία, στην πραγματικότητα δε θέλουν να εγκαθιδρύσουν τη δικτατορία του προλεταριάτου, αλλά τη δική τους δικτατορία πάνω στο προλεταριάτο.



Ακούστε τι λέει σχετικά ο Κροπότκιν:

«Εμείς οι αναρχικοί βγάλαμε την τελεσίδικη καταδικαστική απόφασή μας κατά της δικτατορίας... Ξέρουμε ότι κάθε δικτατορία, όσο τίμιες κι αν είναι οι προθέσεις της, οδηγεί την επανάσταση στο χαμό. Ξέρουμε... ότι η ιδέα της δικτατορίας δεν είναι τίποτα άλλο, παρά ένα ολέθριο προϊόν του κυβερνητικού φετιχισμού, που... πάντα επιδίωκε να διαιωνίσει τη σκλαβιά» (βλ. Κροπότκιν, «Λόγοι ενός στασιαστή», σελ. 151). Οι σοσιαλδημοκράτες παραδέχονται όχι μόνο την επαναστατική δικτατορία, μα είναι και οπαδοί της δικτατορίας πάνω στο προλεταριάτο... Οι εργάτες τους ενδιαφέρουν μόνο στο βαθμό που θα αποτελούν ένα πειθαρχημένο στρατό στα χέρια τους... Η σοσιαλδημοκρατία επιδιώκει μέσω του προλεταριάτου να πάρει στα χέρια της την κρατική μηχανή» (βλ. «Ψωμί και λευτεριά», σελ. 62-63).

Το ίδιο λένε και οι αναρχικοί της Γεωργίας.

Δε χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια για να ξεσκεπαστεί και η καινούρια αυτή συκοφαντία των αναρχικών, που αποβλέπει στην εξαπάτηση του αναγνώστη.

Από τα τέλη ακόμα του 1847 ο Καρλ Μαρξ και ο Φρίντριχ Ενγκελς διακήρυξαν ότι το προλεταριάτο για να εγκαθιδρύσει το σοσιαλισμό πρέπει να καταχτήσει την πολιτική δικτατορία, ώστε να αποκρούσει με τη δικτατορία αυτή τις αντεπαναστατικές επιθέσεις της κεφαλαιοκρατίας και να της αφαιρέσει τα μέσα παραγωγής, ότι η δικτατορία αυτή πρέπει να είναι δικτατορία όχι μερικών προσώπων, αλλά δικτατορία όλου του προλεταριάτου σαν τάξης: Δηλαδή η δικτατορία του προλεταριάτου θα είναι ολόκληρης της τάξης του προλεταριάτου πάνω στην αστική τάξη και όχι κυριαρχία μερικών προσώπων πάνω στο προλεταριάτο.

Αργότερα επαναλαμβάνουν την ίδια άποψη σε όλα σχεδόν τα έργα τους.

Μα έχουμε και συνέχεια. Για να ξεκαθαριστεί πώς καταλάβαιναν ο Μαρξ και ο Ενγκελς τη δικτατορία του προλεταριάτου, για να ξεκαθαριστεί κατά πόσο θεωρούσαν πραγματοποιήσιμη αυτή τη δικτατορία, για όλα αυτά είναι πολύ ενδιαφέρον να εξετάσουμε τη θέση που πήραν απέναντι στην Κομμούνα του Παρισιού. Το ζήτημα είναι ότι η δικτατορία του προλεταριάτου βρίσκει κατηγόρους όχι μόνο ανάμεσα στους αναρχικούς, αλλά και ανάμεσα στους μικροαστούς των πόλεων, ακόμα και μέσα στους κάθε λογής χασάπηδες και ταβερνιάρηδες, μέσα σ' όλους εκείνους, που ο Μαρξ και ο Ενγκελς τους ονόμαζαν φιλισταίους.


Είναι φανερό, ότι όποιος θέλει να μάθει πώς βλέπουν οι μαρξιστές τη δικτατορία του προλεταριάτου πρέπει να γνωρίσει την Κομμούνα του Παρισιού. Ας ρίξουμε μια ματιά και μεις στην Κομμούνα του Παρισιού. Αν αποδειχτεί ότι η Κομμούνα του Παρισιού ήτανε πραγματικά δικτατορία ορισμένων προσώπων πάνω στο προλεταριάτο - τότε κάτω ο μαρξισμός, κάτω η δικτατορία του προλεταριάτου! Αν όμως διαπιστωθεί ότι η Κομμούνα του Παρισιού ήταν στην πραγματικότητα η δικτατορία του προλεταριάτου ενάντια στην αστική τάξη, τότε... τότε θα γελάσουμε με όλη μας την καρδιά σε βάρος των αναρχικών συκοφαντών, που στον αγώνα τους με τους μαρξιστές δεν τους μένει να κάνουν τίποτα άλλο από το να σοφίζονται ένα σωρό συκοφαντίες.



Η ιστορία της Κομμούνας του Παρισιού γνώρισε δυο περιόδους: την πρώτη περίοδο, τότε που τις υποθέσεις στο Παρίσι τις διηύθυνε η γνωστή «Κεντρική Επιτροπή», και τη δεύτερη περίοδο, όταν έληξε η εξουσιοδότηση της «Κεντρικής Επιτροπής» και η διεύθυνση των υποθέσεων μεταβιβάστηκε στη νεοεκλεγμένη Κομμούνα. Τι ήταν η «Κεντρική Επιτροπή» και από ποιους αποτελούνταν; Εχουμε μπροστά μας τη «Λαϊκή ιστορία της Κομμούνας του Παρισιού» του Αρτούρ Αρνού που, όπως λέει και ο ίδιος, απαντάει σύντομα σ' αυτό το ερώτημα. Ο αγώνας μόλις είχε αρχίσει και 300.000 εργάτες του Παρισιού, οργανωμένοι σε λόχους και τάγματα, εκλέξανε αντιπροσώπους μέσα από τις γραμμές τους. Ετσι συγκροτήθηκε η «Κεντρική Επιτροπή».

«Ολους αυτούς τους πολίτες (τα μέλη της «Κεντρικής Επιτροπής») που είχαν εκλεγεί σε τμηματικές εκλογές των λόχων τους ή των ταγμάτων, λέει ο Αρνού, τους ήξεραν μονάχα οι μικρές ομάδες, που τους εξέλεξαν. Τι άνθρωποι είναι αυτοί, από πού κρατάει η σκούφια τους και τι θέλουν να κάνουν;». Ηταν μια «ανώνυμη κυβέρνηση, που αποτελούνταν σχεδόν αποκλειστικά από απλούς εργάτες και μικροϋπαλλήλους, που κατά τα τρία τέταρτα τα ονόματά τους δεν ήταν γνωστά πέρα από τους δρόμους που 'μεναν ή από τα γραφεία τους... Η παράδοση παραβιάστηκε. Συνέβη κάτι το αναπάντεχο. Μέσα στην Κεντρική Επιτροπή δεν υπήρχε ούτε ένα μέλος από τις άρχουσες τάξεις. Ξέσπασε μια επανάσταση, που δεν την εκπροσωπούσαν ούτε δικηγόροι, ούτε βουλευτές, ούτε δημοσιογράφοι, ούτε στρατηγοί. Στη θέση τους βρισκόταν ο μεταλλωρύχος του Κρεζό, ο βιβλιοδέτης, ο μάγειρας κλπ» (βλ. «Λαϊκή ιστορία της Κομμούνας του Παρισιού», σελ. 107).

Ο Αρτούρ Αρνού συνεχίζει:

«Εμείς (δήλωναν τα μέλη της «Κεντρικής Επιτροπής») είμαστε τα αφανή όργανα, τα υπάκουα όργανα στα χέρια του επιτιθέμενου λαού... Εμείς... υπηρετούμε τη θέληση του λαού, είμαστε εδώ για να γίνουμε ο αντίλαλός του, για να τον οδηγήσουμε στο θρίαμβο. Ο λαός θέλει την Κομμούνα και μεις θα μείνουμε εδώ για να αρχίσουμε τις εκλογές της Κομμούνας. Αυτό είναι όλο. Αυτοί οι δικτάτορες δε στάθηκαν από πάνω, ούτε έξω από το πλήθος. Ενιωθες ότι ζουν μαζί του, μέσα του, μέσω αυτού, πως το συμβουλεύονται κάθε δευτερόλεπτο, ότι ακούνε και του μεταφέρουν αυτό που ακούνε, προσπαθώντας μόνο να μεταδίδουν σε συμπυκνωμένη μορφή... τη γνώμη των τριακοσίων χιλιάδων ανθρώπων» (βλ. στο ίδιο έργο, σελ. 109).

Ετσι ενεργούσε η Κομμούνα του Παρισιού στην πρώτη περίοδο της ζωής της.

Αυτή είναι η Κομμούνα του Παρισιού.

Αυτή ήταν η δικτατορία του προλεταριάτου.


Ας περάσουμε τώρα στη δεύτερη περίοδο της Κομμούνας όταν στη θέση της «Κεντρικής Επιτροπής» δρούσε η Κομμούνα. Μιλώντας γι' αυτές τις δυο περιόδους, που βάσταξαν δυο μήνες, ο Αρνού τονίζει με ενθουσιασμό πως ήταν πραγματική δικτατορία του λαού. Ακούστε τι λέει:



«Το μεγαλειώδικο θέαμα, που παρουσίαζε αυτός ο λαός επί δυο μήνες, μας δίνει τη δύναμη και την ελπίδα... να κοιτάμε κατάματα το μέλλον. Μέσα σ' αυτούς τους δυο μήνες στο Παρίσι είχαμε αληθινή δικτατορία όχι ενός ανθρώπου, αλλά όλου του λαού, που ήταν μοναδικός κυρίαρχος της κατάστασης... Η δικτατορία αυτή κράτησε πάνω από δυο μήνες, χωρίς διακοπή, από τις 18 του Μάρτη ως τις 22 του Μάη (1871)...». Στην ουσία «... η Κομμούνα του Παρισιού αποτελούσε μονάχα ηθική δύναμη και δεν είχε άλλη υλική δύναμη, εξόν από τη γενική συμπάθεια... των πολιτών, ο λαός ήταν ο εξουσιαστής, ο μοναδικός εξουσιαστής, μόνος του δημιούργησε την αστυνομία και τη δικαστική εξουσία...» (βλ. στο ίδιο έργο, σελ. 242 - 244).

Ετσι χαρακτηρίζει την Κομμούνα του Παρισιού ένα μέλος της Κομμούνας, ο δραστήριος αγωνιστής που πήρε μέρος στις μάχες των δρόμων Αρτούρ Αρνού.

Ετσι επίσης χαρακτηρίζει την Κομμούνα του Παρισιού και ένα άλλο μέλος της, επίσης δραστήριος αγωνιστής της Κομμούνας, ο Λισαγκαρέ (βλ. το βιβλίο του: «Η ιστορία της Κομμούνας του Παρισιού»).

Ο λαός «μοναδικός εξουσιαστής» και «όχι η δικτατορία ενός ανθρώπου αλλά όλου του λαού», να τι ήταν η Κομμούνα του Παρισιού.

Τέτοια ήταν λοιπόν η δικτατορία του προλεταριάτου όπως ακριβώς την έβλεπαν ο Μαρξ και ο Ενγκελς.


Οπως βλέπετε, οι κ. αναρχικοί γνωρίζουν τη δικτατορία του προλεταριάτου, την Κομμούνα του Παρισιού, το μαρξισμό, που διαρκώς τον «κριτικάρουν», όσο ξέρουμε εγώ και συ, αναγνώστη, τα κινέζικα.



Είναι φανερό πως υπάρχουν δυο ειδών δικτατορίες. Υπάρχει η δικτατορία της μειοψηφίας, η δικτατορία μιας μικρής ομάδας, η δικτατορία των Τρέποφ και των Ιγνάτιεφ που στρέφεται ενάντια στο λαό. Επικεφαλής της δικτατορίας αυτής βρίσκεται συνήθως μια παλατιανή κλίκα που παίρνει μυστικές αποφάσεις και σφίγγει τη θηλιά στο λαιμό της πλειοψηφίας του λαού.

Οι μαρξιστές είναι εχθροί μιας τέτοιας δικτατορίας, και αγωνίζονται ενάντια σε μια τέτοια δικτατορία, με πολύ περισσότερο πείσμα και με περισσότερη αυταπάρνηση από τους φωνακλάδες αναρχικούς μας.

Υπάρχει και μια δικτατορία άλλου είδους, η δικτατορία της προλεταριακής πλειοψηφίας, η δικτατορία των μαζών, που στρέφεται ενάντια στην αστική τάξη, ενάντια στη μειοψηφία. Εδώ, επικεφαλής της δικτατορίας βρίσκονται οι μάζες, εδώ δεν έχουν θέση ούτε οι παλατιανές κλίκες, ούτε οι μυστικές αποφάσεις, εδώ όλα γίνονται στα φανερά, στους δρόμους, στις συγκεντρώσεις - και αυτό γιατί η δικτατορία αυτή είναι δικτατορία του δρόμου, της μάζας, που στρέφεται ενάντια σ' όλους τους καταπιεστές.

Τη δικτατορία αυτή οι μαρξιστές την υποστηρίζουν και «με τα δυο τους χέρια», γιατί είναι η μεγαλειώδικη αρχή της μεγάλης σοσιαλιστικής επανάστασης.

Οι κ. αναρχικοί μπέρδεψαν τις δυο αυτές δικτατορίες, που η μια αποτελεί άρνηση της άλλης και γι' αυτό βρέθηκαν στη γελοία θέση να μην πολεμάν το μαρξισμό, μα τα πλάσματα της φαντασίας, να μη μάχονται με τον Μαρξ και τον Ενγκελς, αλλά με τους ανεμόμυλους, όπως έκανε κάποτε ο μακαρία τη μνήμη Δον Κιχώτης...
Ι. Στάλιν: «Απαντα», τ. Α', σελ. 323-324, 379-382, 398-405, εκδόσεις «ΓΝΩΣΕΙΣ».