[...] Ποιες είναι οι συνεπαγωγές της "υπεράσπισης της πατρογονικής γης" στον πόλεμο του 1914-1915; Η απάντηση σ' αυτή την ερώτηση δίνεται από το Μανιφέστο της Βασιλείας. Ο πόλεμος διεξάγεται από όλες τις μεγάλες δυνάμεις με στόχο τη λαφυραγώγηση, το μοίρασμα του κόσμου, την απόκτηση αγορών, και την υποδούλωση εθνών. Στην αστική τάξη, ο πόλεμος φέρνει μεγαλύτερα κέρδη. Για ένα λεπτό στρώμα της εργατικής αριστοκρατίας και της αριστοκρατίας, καθώς επίσης και για τους μικροαστούς (τη διανόηση, κλπ), που "πορεύονται" με το εργατικό κίνημα, ο πόλεμος υπόσχεται ψίχουλα απ' αυτά τα κέρδη. Η οικονομική βάση του "σοσιαλσωβινισμού" (ο όρος είναι ακριβέστερος από αυτόν του σοσιαλπατριωτισμού, καθώς ο δεύτερος ωραιοποιεί το κακό) και του οπορτουνισμού είναι η ίδια. Είναι δηλαδή η συμμαχία ανάμεσα σε ένα ασήμαντο τμήμα στην "κορυφή" του εργατικού κινήματος και την "δική του" εθνική αστική τάξη ενάντια στις προλεταριακές μάζες. Είναι μια συμμαχία ανάμεσα στους υπηρέτες της αστικής τάξης και την αστική τάξη ενάντια στην τάξη που είναι θύμα της εκμετάλλευσης των αστών. Ο σοσιαλσωβινισμός είναι η πεμπτουσία του οπορτουνισμού.Ο σοσιαλσωβινισμός και ο οπορτουνισμός είναι το ίδιο πράγμα σε ό,τι αφορά την πολιτική τους ουσίας. Ταξική συνεργασία, αποκήρυξη της επαναστατικής δράσης, υπακοή στην αστική νομιμότητα, έλλειψη εμπιστοσύνης στο προλεταριάτο, εμπιστοσύνη στους αστούς. Οι πολιτικές ιδέες είναι ταυτόσημες, και το ίδιο ισχύει για το πολιτικό περιεχόμενο των τακτικών τους. Ο σοσιαλσωβινισμός είναι η άμεση συνέχιση και ολοκλήρωση του Μιλλεραντισμού, του Μπερνσταϊνισμού και των βρετανικών πολιτικών των φιλελεύθερων εργατικών. Είναι το σύνολό τους, το όλον τους, το μεγαλύτερο κατόρθωμά τους.
Σ' όλη την περίοδο απ' το 1889 ως το 1914, μπορούμε να δούμε δυο γραμμές στον σοσιαλισμό: οπορτουνιστική και επαναστατική. Σήμερα υπάρχουν επίσης δύο γραμμές στον σοσιαλισμό. Ας αποφύγουμε τη μέθοδο αναφοράς σε πρόσωπα, την οποία ακολουθούν οι αστοί και οπορτουνιστές ψεύτες, και ας πάρουμε τις τάσεις που βρίσκουμε σε μια σειρά από χώρες: τη Γερμανία, τη Βρετανία, τη Ρωσία, την Ιταλία, την Ολλανδία, τη Σουηδία, τη Βουλγαρία, την Ελβετία, το Βέλγιο και τη Γαλλία. Στις πρώτες οχτώ χώρες, η διαίρεση ανάμεσα σε οπορτουνιστικές και επαναστατικές τάσεις συμπίπτει με την διαίρεση ανάμεσα στον σοσιαλσωβινισμό και τον επαναστατικό διεθνισμό. Οι βασικοί πυρήνες του σοσιαλσωβινισμού με την πολιτική και κοινωνική έννοια είναι; το Sozialistische Monatshefte και σία στην Γερμανία· οι Φαμπιανοί και το Εργατικό Κόμμα στη Βρετανία (το Ανεξάρτητο Εργατικό Κόμμα μπήκε σε συμμαχία και με τους δύο, εφόσον η επιρροή του σοσιαλσωβινισμού στο δεύτερο είναι αρκετά μεγαλύτερη από ό,τι στο Βρετανικό Σοσιαλιστικό Κόμμα, στο οποίο περίπου τα τρία έβδομα είναι διεθνιστές)· το Nasha Zarya και η Οργανωτική Επιτροπή (καθώς και το Nashe Dyelo) στη Ρωσία· το κόμμα του Μπισολάτι στην Ιταλία· το κόμμα του Troelstra στην Ολλανδία· οι Branting και σία στη Σουηδία· οι "Shiroki" στη Βουλγαρία· ο Greulich και οι "δικοί του" στην Ελβετία. Σ' όλες αυτές τις χώρες, η λίγο-πολύ οξεία αντίδραση στον σοσιαλσωβινισμό προέρχεται από τους επαναστάτες σοσιαλδημοκράτες. Δύο από τις δέκα χώρες είναι εξαίρεση, αλλά ακόμα κι εκεί οι διεθνιστές είναι αδύναμοι αλλά όχι απόντες. Τα γεγονότα είναι μάλλον άγνωστα (ο Vaillant παραδέχτηκε πως έλαβε επιστολές από διεθνιστές που δεν δημοσίευσε) παρά ανύπαρκτα.
Ο σοσιαλσωβινισμός είναι το απαύγασμα του οπορτουνισμού. Αυτό είναι αναμφίβολο. Η συμμαχία με την αστική τάξη ήταν κάποτε μυστική και ιδεολογική. Τώρα έγινε δημόσια και αποκρουστική. Ο σοσιαλσωβινισμός αντλεί τη δύναμή του από την συμμαχία με την αστική τάξη και με τα γενικά επιτελεία. Είναι ψέμμα όταν οποιοσδήποτε (περιλαμβανομένου του Κάουτσκι) λέει πως οι "μάζες" του προλεταριάτου στράφηκαν προς τον σωβινισμό. Πουθενά δεν ερωτήθηκαν οι μάζες (με την εξαίρεση ίσως της Ιταλίας όπου διενεργήθηκε συζήτηση για εννιά μήνες πριν την κήρυξη πολέμου, και όπου οι μάζες ήταν ενάντιες με το κόμμα Μπισολάτι). Οι μάζες ήταν αποσβολωμένες, πανικόβλητες, διαιρεμένες και συντετριμμένες από το κράτος στρατιωτικού νόμου. Η ελεύθερη ψήφος ήταν προνόμιο μοναχά των ηγετών--κι αυτοί ψήφισαν υπέρ της αστικής τάξης και ενάντια στο προλεταριάτο! Είναι γελοίο, είναι τερατώδες να θεωρείται ο οπορτουνισμός εσωκομματικό φαινόμενο! Όλοι οι μαρξιστές στη Γερμανία, τη Γαλλία και σε άλλες χώρες δήλωναν πάντα και επέμεναν πάντα πως ο οπορτουνισμός είναι η εκδήλωση της αστικής επίδρασης πάνω στο προλεταριάτο. Ότι είναι αστική εργατική πολιτική, συμμαχία ανάμεσα σε ένα ασήμαντο τμήμα μισοπρολεταριακών στοιχείων και την αστική τάξη. Έχοντας δεκαετίες στη διάθεσή του για να ωριμάσει σε συνθήκες "ειρηνικού" καπιταλισμού, ο οπορτουνισμός έφτασε τέτοια ωριμότητα ως το 1914-1915 ώστε να αποδειχθεί ανοιχτός σύμμαχος της αστικής τάξης. Η ενότητα με τον οπορτουνισμό σημαίνει ενότητα ανάμεσα στο προλεταριάτο και την εθνική του αστική τάξη, δηλαδή υποταγή στη δεύτερη, διαίρεση στην διεθνή επαναστατική εργατική τάξη. Δε λέμε πως είναι επιθυμητή σε όλες της χώρες η άμεση ρήξη με τους οπορτουνιστές, ούτε ότι είναι καν εφικτή αυτή τη στιγμή. Λέμε πως αυτή η ρήξη έχει κορυφωθεί, ότι έχει γίνει αναπόδραστη, ότι είναι προοδευτικής φύσης, και ότι είναι απαραίτητη για την επαναστατική πάλη του προλεταριάτου. Και ότι η ιστορία, αφού γύρισε την πλάτη στον "ειρηνικό" καπιταλισμό και προς τον ιμπεριαλισμό, έχει με τον τρόπο αυτό στραφεί προς αυτή τη ρήξη. Volentem ducunt fata, nolentem trahunt [Η μοίρα οδηγεί τους τολμηρούς αλλά σέρνει ξωπίσω της τους άτολμους].
Απ' την αρχή του πολέμου, η αστική τάξη όλων των χωρών, οι κατ' αρχήν εμπόλεμοι, έχουν ενωθεί στο εγκώμιο των σοσιαλιστών εκείνων που αναγνωρίζουν "την υπεράσπιση της πατρογονικής γης", δηλαδή, την υπεράσπιση των αρπαχτικών συμφερόντων της αστικής τάξης στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και ενάντια στο προλεταριάτο. Δείτε πώς αυτό το βασικό συμφέρον της διεθνούς μπουρζουαζίας διεισδύει στα σοσιαλιστικά κόμματα, στο εργατικό κίνημα, πώς βρίσκει έκφραση εκεί! Το παράδειγμα της Γερμανίας είναι ιδιαίτερα διδακτικό απ' αυτή την άποψη, εφόσον η εποχή της Δεύτερης Διεθνούς ήταν η εποχή της ανάπτυξης του μεγαλύτερου κόμματος αυτής της χώρας, αλλά το ίδιο μπορούμε να δούμε και σ' άλλες χώρες, με μικρές παραλλαγές μορφής, όψης, και εξωτερικής εμφάνισης.
[...] Κόμματα όπως ήταν τα Σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της Β' Διεθνούς είναι χρήσιμα και απαραίτητα στους οπορτουνιστές διότι δημιούργησαν την σοσιαλιστική υπεράσπιση της αστικής τάξης κατά την κρίση του 1914-1915. Το ίδιο ακριβώς είδος πολιτικής [...] ακολουθείται από τους Φαμπιανούς και τους ηγέτες των φιλελεύθερων συνδικάτων στη Βρετανία, και τους οπορτουνιστές και ακόλουθους του Ζωρές στη Γαλλία. Ο [γερμανός] Monitor [ψευδώνυμο στελέχους του SPD] είναι ένας ρητός και κυνικός οπορτουνιστής. Υπάρχει κι άλλη απόχρωση, αυτή του κεκαλυμμένου και "έντιμου" οπορτουνιστή (ο Ένγκελς είχε δίκαιο όταν είπε κάποτε ότι οι "έντιμοι" οπορτουνιστές είναι και οι πιο επικίνδυνοι για το εργατικό κίνημα). Ο Κάουτσκι είναι παράδειγμα τέτοιου είδους οπορτουνιστή.
[...]
Τα πιο κάτω παραδείγματα αποκαλύπτου τις σοφιστείες που χρησιμοποιούν οι Καουτσκικοί από την έναρξη του πολέμου για να αποκηρύξουν την τακτική της επαναστατικής προλεταριακής δράσης, όπως την υιοθέτησαν ομόφωνα οι σοσιαλιστές στη Βασιλεία. Ο Κάουτσκι παρουσίασε την θεωρία του για τον "υπερ-ιμπεριαλισμό." Μ' αυτή τη λέξη εννοεί την αντικατάσταση της "πάλης του κεφαλαίου κάποιων κρατών εναντίον του κεφαλαίου άλλων από την από κοινού εκμετάλλευση του κόσμου από το διεθνώς ενωμένο χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο" (Die Neue Zeit No. 5, 30 Απρ. 1915, σ. 144). Την ίδια στιγμή, ο ίδιος ο Κάουτσκι πρόσθετε: "Μπορεί να επιτευχθεί μια τέτοια νέα φάση του καπιταλισμού; Δεν έχουμε ακόμα επαρκή στοιχεία για να μπορέσουμε να απαντήσουμε σ' αυτή την ερώτηση"! Δηλαδή, ο Κάουτσκι απορρίπτει τα επαναστατικά καθήκοντα του προλεταριάτου στη βάση ότι μπορεί κανείς να "φανταστεί" μια νέα φάση, αν και ο ίδιος δεν έχει καν του κουράγιο να την παρουσιάσει ως "εφικτή". Κι αυτό όταν η φάση της κρίσης και του πολέμου είναι προφανές πως έχει έρθει! Απορρίπτεται η επαναστατική δράση από τον ίδιο ηγέτη της Β΄Διεθνούς ο οποίος το 1909 έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο Der Weg zur Macht [Ο δρόμος προς την εξουσία]. Μεταφρασμένο σε όλες τις βασικές ευρωπαϊκές γλώσσες, το βιβλίο αποκάλυπτε την σύνδεση ανάμεσα στον επερχόμενο πόλεμο και την επανάσταση και απεδείκνυε πως "η επανάσταση δεν μπορεί να είναι πρόωρη!"
Το 1909, ο Κάουτσκι απεδείκνυε πως η εποχή του "ειρηνικού" καπιταλισμού είχε περάσει, και πως η εποχή των πολέμων και των επαναστάσεων πλησίαζε. Το 1912, το Μανιφέστο της Βασιλείας έκανε αυτή την άποψη βάση της συνολικής τακτικής των σοσιαλιστικών κομμάτων όλου του κόσμου. Ήρθε ο πόλεμος του 1914, και μαζί και η "οικονομική και πολιτική κρίση" που προβλέφθηκε στη Στουτγκάρδη και τη Βασιλεία. Και σ' αυτή τη συγκυρία ο Κάουτσκι επινόησε θεωρητικά τεχνάσματα για να τα στρέψει ενάντια στην επαναστατική τακτική!
Από το "Ο οπορτουνισμός και η κατάρρευση της Β' Διεθνούς", 1915, μτφρ. Lenin Reloaded
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου