Οι ιδιώτες πιστωτές εξασφάλισαν μια πολύ καλή συμφωνία

sofokleous10

Αναπτύσσεται ο μύθος ότι οι ιδιώτες πιστωτές του ελληνικού κράτους αποδέχονται μεγάλες ζημιές με το PSI ενώ ο επίσημος τομέας τη γλιτώνει χωρίς σοβαρές απώλειες.  Οι απαιτήσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου έχουν παραδοσιακά προτεραιότητα, αλλά και τα ομόλογα που έχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και οι άλλες κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης γλιτώνουν το ‘κούρεμα’, όπως και τα δάνεια των μηχανισμών διάσωσης της Ευρωζώνης, που έχουν τα ίδιο νομικό καθεστώς με τις απαιτήσεις των ιδιωτών. Οπότε, μας λέει το επιχείρημα, πως οι απαιτήσεις των ιδιωτών έγιναν μειωμένης εξασφάλισης μπροστά στις απαιτήσεις του επίσημου τομέα, κατά παραβίαση της αποδεκτής νομικής πρακτικής.

Η πραγματικότητα όμως είναι ότι οι ιδιώτες πιστωτές εξασφάλισαν μια πολύ καλή  συμφωνία, ενώ οι περισσότερες παρούσες και μελλοντικές ζημιές μεταφέρονται στους επίσημους πιστωτές.

Ακόμη και μετά τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, το δημόσιο χρέος της Ελλάδας θα παραμείνει μη βιώσιμο κοντά στο 140% του ΑΕΠ. Στην καλύτερη περίπτωση θα μειωθεί στο 120% του ΑΕΠ μέχρι το 2020 και στη χειρότερη μπορεί να αυξηθεί ως το 160%. Γιατί; Διότι το κούρεμα 100 δις ευρώ του ιδιωτικού τομέα διευκολύνεται από την αύξηση κατά 130 δις ευρώ του χρέους της Ελλάδας προς τον επίσημο τομέα. Και σημαντικό μέρος της αύξησης  του χρέους της Ελλάδας προς τον επίσημο τομέα γίνεται για τη διάσωση των ιδιωτών πιστωτών: 30 δις ευρώ πάνε προκαταβολικά ως μετρητά στα νέα ομόλογα ώστε να εγγυηθούν το μεγαλύτερο μέρος της ονομαστικής αξίας τους. Κάθε νέο περαιτέρω κούρεμα που θα διασφαλίσει τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους θα πέφτει δυσανάλογα επί των αυξανόμενων απαιτήσεων του επίσημου τομέα. Ένα δάνειο ύψους τουλάχιστον 25 δις ευρώ του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας προς την ελληνική κυβέρνηση θα δοθεί για την ανακεφαλαίωση των ελληνικών τραπεζών σε ένα σχήμα που θα επιτρέψει στις διοικήσεις των τραπεζών να διατηρήσουν τον έλεγχο των ιδρυμάτων τους και στους βασικούς μετόχους να αγοράσουν στο μέλλον όλα τα δημόσια κεφάλαια που θα στηρίξουν σήμερα τις τράπεζες σε συμπαθητικές τιμές.

Συν τοις άλλοις, τα νέα ελληνικά ομόλογα θα υπάγονται στο βρετανικό δίκαιο, ενώ τα παλαιά ελληνικά ομόλογα υπάγονταν στο ελληνικό. Κατά συνέπεια αν κάποια στιγμή η Ελλάδα αποφασίσει ή υποχρεωθεί να εγκαταλείψει την Ευρωζώνη, δεν θα μπορεί πια να μετατρέψει το χρέος της σε ευρώ σε χρέος στη νέα δραχμή. Αυτό κι αν είναι δώρο για τους ομολογιούχους!..

Επιπλέον ο επίσημος τομέας άρχισε να αναδιαρθρώνει τις απαιτήσεις του – και του ΔΝΤ και των κρατών – πριν από τους πιστωτές του ιδιωτικού τομέα. Να θυμηθούμε ότι η διάρκεια των δανείων της τρόικας και του ΔΝΤ επιμηκύνθηκε – πρόκειται για αναδιάρθρωση χρέους – και  πώς τα επιτόκια αυτών των δανείων μειώθηκαν μία και δύο φορές.

Κι αυτό έγινε παρά το γεγονός ότι όλα τα δάνεια του επίσημου τομέα θα έπρεπε να είναι αυξημένης εξασφάλισης σε σχέση με τα δάνεια του ιδιωτικού τομέα από τη στιγμή που όλα δόθηκαν μετά την έναρξη της κρίσης και δόθηκαν ακριβώς για να λύσουν το πρόβλημα που είχαν οι πιστωτές του ιδιωτικού τομέα. Ιστορικά, οι διμερείς επίσημες απαιτήσεις  θεωρούνται ισότιμες των ιδιωτικών μόνο και μόνο επειδή αφορούσαν χρέη που είχαν δημιουργηθεί παράλληλα για πολλά χρόνια καθώς οι κυβερνήσεις έδιναν χρήματα σε πρώην αποικίες τους και σε συμμάχους για πολιτικούς λόγους. Αλλά όλος ο επίσημος δανεισμός στην Ευρωζώνη ξεκίνησε μετά την κρίση και θα έπρεπε να έχει υψηλότερη εξασφάλιση έναντι των ιδιωτικών απαιτήσεων. Κάθε πιστωτής που παρέχει νέα χρηματοδότηση σε έναν υπερχρεωμένο δανειολήπτη πρέπει να έχει ανώτερη εξασφάλιση – με αυτή την αρχή γίνεται  η χρηματοδότηση των εταιρικών αναδιαρθρώσεων.

Επιπλέον, μέχρι να γίνει το PSI, επί 2 ολόκληρα χρόνια, ο δανεισμός της τρόικας και του ΔΝΤ χρηματοδοτούσε την έξοδο των ιδιωτών πιστωτών από το ελληνικό χρέος οι οποίοι πληρώνονταν στην ώρα τους κι έπαιρναν τα λεφτά τους στο ακέραιο – ή με μικρή έκπτωση για τα ομόλογα που αγόρασε σε υψηλές τιμές η ΕΚΤ. Το PSI ήρθε πολύ αργά κι αφορά μικρό μέρος του ελληνικού χρέους.

Επιπλέον, ενώ οι κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης θα λάβουν στο πλαίσιο της ανταλλαγής χρέους νέα ελληνικά ομόλογα χωρίς κούρεμα, τα κέρδη που θα προκύψουν από αυτό το σχήμα (συν το κουπόνι των ομολόγων) θα μεταφερθούν στα κράτη που έχουν τη δυνατότητα να περάσουν τα κέρδη τους στην Ελλάδα. Το αποτέλεσμα θα είναι κούρεμα αυτών των απαιτήσεων του επίσημου τομέα κατά 30%. Και αν τα ελληνικά ομόλογα της ΕΚΤ περάσουν – χωρίς ζημιές – στον ευρωπαϊκό μηχανισμό, θα καταλήξει ο μηχανισμός να αναλάβει τις ζημιές για τη διαφορά ανάμεσα στη σημερινή χαμηλή τιμή των ομολόγων στην αγορά και την τιμή στην οποία τα αγόρασε η ΕΚΤ.

Συμπερασματικά, η ιδέα πως η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους εξαντλείται στο PSI και τις ζημιές του ιδιωτικού τομέα και ότι το κούρεμα δεν περιλαμβάνει τον επίσημο τομέα είναι μύθος. Η συμμετοχή του επίσημου τομέα ξεκίνησε πριν το PSI. Η συμφωνία του PSI συνοδεύτηκε από ισχυρά κίνητρα. Και με τα τρία τέταρτα του ελληνικού χρέους να έχει περάσει στα χέρια των επίσημων πιστωτών ως το 2014, το δημόσιο χρέος της Ελλάδας θα κοινωνικοποιηθεί σχεδόν πλήρως. Είναι οι επίσημοι πιστωτές που θα απομείνουν για να αναλάβουν το μεγαλύτερο μέρος των τεράστιων επιπρόσθετων ζημιών που θα δούμε στο μέλλον καθώς το ελληνικό χρέος θα παραμείνει μη βιώσιμο. Επιπλέον η δεύτερη διάσωση της Ελλάδας από τον επίσημο τομέα δεν θα είναι και η τελευταία. Η Ελλάδα δεν πρόκειται να ξανακερδίσει την πρόσβαση στις αγορές για τουλάχιστον άλλα 10 χρόνια. Έτσι το δημοσιονομικό έλλειμμά της και το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών θα πρέπει να χρηματοδοτούνται με πρόσθετους επίσημους πόρους για όλο το προβλεπόμενο μέλλον.

Οι ιδιώτες πιστωτές της Ελλάδας θα πρέπει να σταματήσουν να διαμαρτύρονται. Θα αναλάβουν κάποιες ζημιές αλλά περιορισμένες και με βάση την αποτίμηση στην αγορά, η συμφωνία ανταλλαγής τους δίνει τη δυνατότητα ακόμη και για ενδεχόμενα κεφαλαιακά κέρδη. Πράγματι, το γεγονός ότι τα νέα ομόλογα αναμένεται να αξίζουν περισσότερα από τα παλαιά δηλώνει ότι αυτό το PSI έχει μεταφέρει περαιτέρω ζημιές στους επίσημους πιστωτές της Ελλάδας.

Η πραγματικότητα είναι ότι τα περισσότερα κέρδη στις καλές εποχές – και μέχρι το PSI – ήταν ιδιωτικά ενώ οι περισσότερες ζημιές τώρα κοινωνικοποιούνται. Οι φορολογούμενοι των επίσημων πιστωτών της Ελλάδας και όχι οι ιδιώτες ομολογιούχοι θα καταλήξουν να πληρώσουν το μεγαλύτερο μέρος των ζημιών από την παρελθούσα, παρούσα και μελλοντική αφερεγγυότητα της Ελλάδας.