Συρία:Σε πλήρη εξέλιξη οι ιμπεριαλιστικές πιέσεις και σχεδιασμοί

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου, πρωταγωνιστεί στις πιέσεις ενάντια στη Συρία

Σε νέα φάση φαίνεται ότι εισέρχονται οι εξελίξεις στη Συρία μετά την απόφαση του Αραβικού Συνδέσμου να «παραπέμψει» το θέμα στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, ζητώντας να υιοθετηθεί ως απόφαση το νέο «σχέδιο αποκλιμάκωσης» που διατύπωσε, την περασμένη Κυριακή, ο Σύνδεσμος.Την Παρασκευή το βράδυ, «κεκλεισμένων των θυρών», πραγματοποιήθηκε συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, με στόχο να καθοριστούν τα επόμενα βήματα «σε σχέση με την κατάσταση που επικρατεί» στη χώρα. Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, πληροφορίες ανέφεραν ότι επρόκειτο να διανεμηθεί, από την αντιπροσωπεία του Μαρόκου, νέο σχέδιο με βάση την πρόταση του Αραβικού Συνδέσμου, σύμφωνα με την οποία προβλέπεται να παραδώσει ο Πρόεδρος Ασαντ την εξουσία σε έναν από τους αντιπροέδρους του, να αρχίσει διάλογος που θα καταλήξει στη σύσταση κυβέρνησης εθνικής ενότητας, υπό την αιγίδα του Αραβικού Συνδέσμου, για να διεξαχθούν νέες βουλευτικές και προεδρικές εκλογές εντός διμήνου. Στο νέο σχέδιο του Συμβουλίου Ασφαλείας, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν περιλαμβάνονται κυρώσεις προς τη Δαμασκό.
Χαρακτηριστική ήταν η στάση της Ρωσίας. Οπως υπογράμμισε ο υφυπουργός Εξωτερικών της χώρας, Γκενάντι Γκατίλοφ, η Ρωσία είναι αντίθετη και στο νέο σχέδιο γιατί δε λαμβάνει υπόψη τη ρωσική θέση και τις «βασικές και ουσιώδεις παραμέτρους» και είναι «μη ισορροπημένη».
Θυμίζουμε ότι το σχέδιο του Αραβικού Συνδέσμου ήταν η κατάληξη μιας έντονης συνεδρίασης του Συνδέσμου, κατά την οποία θεωρητικώς εξετάστηκε η έκθεση των παρατηρητών που βρίσκονται στη Συρία από τις 26 Δεκέμβρη και επισκέπτονται πόλεις και περιοχές όπου έχουν σημειωθεί συγκρούσεις και παραμένει η ένταση. Η έκθεση σημείωνε ότι οι συριακές αρχές δεν έχουν πλήρως εφαρμόσει τα όσα συμφώνησαν με το Σύνδεσμο - δηλαδή την απόσυρση του στρατού από τους δρόμους, την ολική παύση κάθε στρατιωτικής επιχείρησης και την απελευθέρωση όλων των πολιτικών κρατουμένων - αλλά ότι έχουν γίνει βήματα προόδου σε αυτήν την κατεύθυνση.
Αν και τα πορίσματα της έκθεσης έγιναν δεκτά από τις χώρες - μέλη του Συνδέσμου, ορισμένες χώρες επέμειναν στις πιέσεις τους για υιοθέτηση σκληρότερης στάσης απέναντι στη Δαμασκό αποσύροντας και τους παρατηρητές τους από την αποστολή. Πρόκειται για τις ηγεσίες των μοναρχιών του Κόλπου, τα μέλη του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου, οι οποίες σε κάθε ευκαιρία και με κάθε τρόπο διατυπώνουν θέσεις που αντί να συνεισφέρουν στην εξισορρόπηση της κατάστασης και στην εξεύρεση κοινά αποδεκτής λύσης, ρίχνουν περαιτέρω «λάδι στη φωτιά».
Η πρόθεσή τους για περαιτέρω κλιμάκωση των πιέσεων προς τη Δαμασκό έγινε ξεκάθαρα αισθητή όταν ως προεδρεύων του Αραβικού Συνδέσμου, ο πρωθυπουργός και υπουργός Εξωτερικών του Κατάρ, Χάμαντ μπιν Τζάσιμ αλ Θάνι, «έριξε στο τραπέζι» ακόμη και το ενδεχόμενο ανάπτυξης αραβικών στρατευμάτων στη Συρία «προκειμένου να επιβάλουν την ηρεμία». Επρόκειτο για πρόταση που ήταν γνωστό εξαρχής ότι δε θα γινόταν δεκτή από τα υπόλοιπα μέλη του Συνδέσμου αλλά άνοιγε το δρόμο για διαπραγμάτευση πιο ριζικών σχεδίων, όπως αυτό που αύριο, Δευτέρα, ο Αλ Θάνι μαζί με τον γγ του Αραβικού Συνδέσμου, Ναμπίλ αλ Αράμπι, θα καλέσουν το Συμβούλιο Ασφαλείας να υιοθετήσει, προοπτική που ενστερνίζονται οι ευρωπαϊκές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις καθώς και οι ΗΠΑ.

Ανταγωνισμοί Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου και Αραβικού Συνδέσμου

Οι πλέον πρόσφατες εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, της Βόρειας Αφρικής και του Περσικού Κόλπου ανέσυραν στην επιφάνεια το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου, που, όπως φαίνεται, στην τρέχουσα περίοδο αρχίζει να αποκαλύπτει πιο ξεκάθαρα το ρόλο και τα κίνητρα της δημιουργίας του το 1981 με πρωτοστάτη τη Σ. Αραβία και τις ευχές του αμερικανικού ιμπεριαλισμού. Πρόκειται για οργανισμό που αυτοπροσδιορίζεται, κυρίως, ως οργανισμός οικονομικής συνεργασίας αλλά και αμυντικής, μεταξύ των μοναρχιών του Κόλπου: Κουβέιτ, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Μπαχρέιν, Ομάν και Σ. Αραβία.
Πέραν των στενών και ευνοϊκών εμπορικών σχέσεων καθώς και των κοινών αμυντικών σχεδιασμών, τα μέλη του Συμβουλίου έχουν, εδώ και καιρό, δρομολογήσει και τη δημιουργία ενός κοινού νομίσματος, το οποίο, αρχικώς, είχε σχεδιαστεί να κυκλοφορήσει το 2010 αλλά δεν κατέστη εφικτό. Τους τελευταίους μήνες, σε διαπραγματεύσεις για τη συμμετοχή τους στο Συμβούλιο βρίσκονται η Ιορδανία και το Μαρόκο, παρά τη μη εδαφική εγγύτητα με τα νυν μέλη, με τα οποία, όμως, υπάρχει ένα σημαντικό κοινό στοιχείο (πέραν του αυταρχισμού και της ύπαρξης μοναρχιών): Οι πολύ στενές σχέσεις με τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό, του οποίου μέλη και υποψήφια μέλη του Συμβουλίου αποτελούν εξαιρετικά καλούς συμμάχους και τους καλύτερους αγοραστές όπλων (ας μην ξεχνά κανείς ότι οι μοναρχίες του Κόλπου αποτελούν, στον έναν ή στον άλλο βαθμό, βάσεις του αμερικανικού στρατού).
Και σε αυτό ακριβώς το σημείο μπορεί κανείς ν' ανιχνεύσει και τα βαθύτερα αλλά και πλέον μακροχρόνια κίνητρα της σύστασης του Συμβουλίου. Οταν ιδρύθηκε, διάχυτη ήταν η αίσθηση ότι φιλοδοξούσε να αποτελέσει σταδιακά ένα αντίβαρο στον Αραβικό Σύνδεσμο, ο οποίος, μέχρι εκείνη τη στιγμή, εμφανιζόταν ως μοναδικός εκφραστής του αραβικού κόσμου και στον οποίο βασικό ρόλο διαδραμάτιζαν δυνάμεις οι οποίες, μέχρι εκείνη τη στιγμή τουλάχιστον, διατηρούσαν συμμαχικές σχέσεις και με την ΕΣΣΔ, όπως η Συρία, η Αλγερία αλλά και η Αίγυπτος. Οι ανατροπές που ακολούθησαν σε διεθνές και σε περιφερειακό επίπεδο έκτοτε άλλαξαν το συσχετισμό δυνάμεων εντός του Αραβικού Συνδέσμου και έδωσαν μεγαλύτερα περιθώρια κινήσεων στο Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου, που σήμερα εμφανίζεται ισχυρότερο του ολοένα και πιο αποδυναμωμένου Αραβικού Συνδέσμου.
Πλέον, τους τελευταίους μήνες έχουν καταρρεύσει και τα τελευταία προσχήματα και έτσι το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου εμφανίζεται ως η εμπροσθοφυλακή των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών στην περιοχή. Η πρώτη ηχηρή του εμφάνιση ήταν πέρυσι στις ταραχές στο Μπαχρέιν, όπου μέχρι σήμερα υπάρχουν στρατεύματά του στο εμιράτο για τη «διατήρηση της τάξης». Αναμείχθηκε ενεργά στην εκπόνηση «σχεδίου αποκλιμάκωσης» για την Υεμένη, το οποίο και εφαρμόστηκε τελικά. Πήρε μέρος ως οργανισμός και ως ξεχωριστές χώρες στην ιμπεριαλιστική επέμβαση στη Λιβύη τόσο στρατιωτικά όσο, κυρίως, οικονομικά και διπλωματικά. Και σήμερα, όπως φαίνεται, διατηρεί κεντρικό ρόλο στις εξελίξεις στη Συρία.

Ιμπεριαλιστικοί σχεδιασμοί και διαγκωνισμοί

Οσο πιο καταιγιστικές γίνονται οι εξελίξεις στη Συρία, τόσο πιο ξεκάθαρα αναδύονται οι ενδοϊμπεριαλιστικές και περιφερειακές αντιθέσεις. Τα τελευταία προσχήματα έχουν πέσει και ΗΠΑ, Γαλλία, Βρετανία και Γερμανία έχουν συνταχθεί με την αντιπολίτευση και ενθαρρύνουν ενέργειες απροκάλυπτης παρέμβασης στα εσωτερικά ζητήματα της Συρίας. Ενέργειες, όπως είναι η ανοιχτή υποστήριξη της τουρκικής ηγεσίας στις πολιτικές δυνάμεις των ισλαμιστών «Αδελφών Μουσουλμάνων» αλλά και στις ένοπλες ομάδες τύπου «Ελεύθερου Συριακού Στρατού» στο πλαίσιο των επιδιώξεων της Τουρκίας για αναβάθμιση του ρόλου της ως περιφερειακής δύναμης.
Εχει, πλέον, επίσης γίνει ξεκάθαρη η άμεση σύνδεση των εξελίξεων στη Συρία με το Ιράν. Ο «Ρ» και σε προηγούμενα άρθρα του έχει αναφερθεί στην ανάλυση του Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών Stratfor - δεξαμενή σκέψης που θεωρείται άμεσα συνδεδεμένη με την άσκηση εξωτερικής πολιτικής από τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό - που υποστηρίζει ότι αν οι ΗΠΑ πραγματικά θέλουν να ελέγξουν με κάποιο τρόπο το Ιράν (δηλαδή τις ενεργειακές του πηγές αλλά και τους δρόμους μεταφοράς της ενέργειας λόγω της κομβικής του θέσης στην Ευρασία), έτσι ώστε να ενισχύσουν τη θέση τους και απέναντι σε άλλες αναδυόμενες καπιταλιστικές δυνάμεις, όπως οι Ρωσία και Κίνα, αλλά και απέναντι στις, κατά τ' άλλα, «σύμμαχες» Γαλλία, Βρετανία, Γερμανία κλπ., θα πρέπει πρώτα να «κόψουν οριστικά» τον πυλώνα στήριξης της Τεχεράνης που λέγεται Συρία, και αν είναι δυνατόν χωρίς άμεση στρατιωτική επέμβαση.
Γι' αυτό και είναι προφανές το γιατί τόσο η Κίνα όσο και η Ρωσία διαφωνούν έντονα με την επιβολή κυρώσεων στη Συρία και με την αλλαγή της συριακής ηγεσίας. Και οι δύο χώρες, εκτός από το γεγονός ότι έχουν συμφέροντα στην ίδια τη Συρία (επενδύσεις και συμφωνίες), γνωρίζουν πολύ καλά ότι αν πληγεί η Συρία, οι αντιδράσεις σε όλη την περιοχή του Κόλπου και της ευρύτερης Μέσης Ανατολής θα είναι αλυσιδωτές και θα επηρεάσουν καταλυτικά τις εξελίξεις και στο Ιράν, στο οποίο, επίσης, Πεκίνο και Μόσχα διατηρούν τεράστια συμφέροντα και δε θα ήθελαν να δουν να δέχεται ακόμη μεγαλύτερη πίεση.
Από τα παραπάνω είναι ηλίου φαεινότερο ότι στη Συρία συγκρούονται ιμπεριαλιστικά και περιφερειακά συμφέροντα, στην πλάτη, εννοείται, του συριακού λαού. Η σύγκρουση αυτή, φυσικά, δεν αφορά μόνο στη συγκεκριμένη χώρα, αλλά εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο κλιμάκωσης των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων και των περιφερειακών ανταγωνισμών για τον έλεγχο της, γεωστρατηγικά και ενεργειακά, πολύτιμης περιοχής της «ευρείας Μέσης Ανατολής». Στο βωμό της εξυπηρέτησης των συμφερόντων αυτών γίνεται προσπάθεια χειραγώγησης της δίκαιης αγανάκτησης των λαών των χωρών της περιοχής μέσα από την αναμόχλευση θρησκευτικών δογματικών διαφορών που μπορούν να αξιοποιηθούν ως φιτίλι.
Οι επιδιώξεις και οι σχεδιασμοί του αμερικανικού, βρετανικού, γαλλικού και γερμανικού ιμπεριαλισμού, προς το παρόν επιλέγουν το ίδιο μετερίζι, χωρίς να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν, ήδη, ανταγωνισμοί μεταξύ τους. Κάτι που σημαίνει ότι το «κουβάρι» των ανταγωνισμών στην περιοχή γίνεται πιο περίπλοκο κάθε μέρα που περνά και θα αποδειχτεί δυσβάσταχτο σε κόστος για τους εμπλεκόμενους λαούς.

Ελένη ΜΑΥΡΟΥΛΗ