Με αφορμή την επικείμενη αναχώρηση του Στόλου της Ελευθερίας ΙΙ, το tvxs.gr παρουσιάζει μαρτυρίες ανθρώπων που συμμετείχαν στην περυσινή αποστολή. O Paul Larudee είναι ακτιβιστής στον τομέα της προάσπισης των ανθρώπινων δικαιωμάτων και συνιδρυτής του Κινήματος Ελευθερώστε την Γάζα. Μετά την απόβαση στα πλοία του Στόλου της Ελευθερίας Ι, προέβη σε απλές πράξεις παθητικής αντίστασης, για τις οποίες κακοποιήθηκε άγρια από τον ισραηλινό στρατό.
«Mε λένε Paul Laroudee. Είμαι ένας από τους συνιδρυτές μιας μικρής ομάδας, που σχεδιάζει την αποστολή πλοίων στην περιοχή της Γάζας. Γνωρίζαμε εξαρχής ότι δεν επρόκειτο για ένα και μοναδικό ταξίδι, αλλά για μια επαναλαμβανόμενη και συνεχώς επεκτεινόμενη αποστολή. Μια προσπάθεια που θα αποτελούσε προπομπό για πολλές τοπικές δράσεις, οι οποίες θα έδιναν την ευκαιρία στους πολίτες να παρέμβουν, όταν οι κυβερνήσεις τους δεν θέλουν να το πράξουν». Σε αυτές τις λίγες φράσεις, ο Paul Larudee συνοψίζει την πολυετή του δράση υπέρ των δικαιωμάτων του Παλαιστινιακού λαού. Μέσα απ’ τη διήγηση της προσωπικής του ιστορίας ξεκαθαρίζει τους λόγους που τον οδήγησαν στον αγώνα για άρση του παράνομου αποκλεισμού του λιμανιού της Γάζας και δίνει παραδείγματα παθητικής αντίστασης στην εξουσία.
Με ποιο τρόπο ασχοληθήκατε για πρώτη φορά με το παλαιστινιακό ζήτημα;
Το 1965 σε ηλικία 19 ετών, κατά τη διάρκεια των σπουδών μου στη Γαλλία, αποφάσισα να επισκεφτώ τον πατέρα μου ο οποίος εργαζόταν στην Ιορδανία. Τότε ήταν που ήρθα αντιμέτωπος με την κατάσταση που επικρατεί στην Παλαιστίνη. Αυτό που αντίκρισα, με τους χιλιάδες μετανάστες που βρίσκονταν εκεί από το 1948, ήταν τελείως διαφορετικό απ’ όσα διάβαζα, έβλεπα ή άκουγα. Τότε ήταν που συνειδητοποίησα ότι δεν μαθαίνουμε την αλήθεια. Αυτό με εκνεύρισε, ένιωσα ότι με έχουν εξαπατήσει. Ήθελα να γυρίσω πίσω και να φωνάξω στον κόσμο να ξυπνήσει. Για πολλά χρόνια μιλούσα συνέχεια γι’ αυτά που βίωσα εκεί, καθώς δεν μπορούσα να βγάλω τις εικόνες από το μυαλό μου. Όταν ο Αriel Saron εξελέγη πρωθυπουργός, ήταν γνωστό ότι αποτελούσε άνθρωπο χωρίς καθόλου υπομονή. Δεν είναι από αυτούς που επιθυμούν να πραγματοποιήσουν το Σιωνιστικό όνειρο της εθνοκάθαρσης στην Παλαιστίνη σε μια περίοδο 100 ετών. Ο Ariel Saron ήθελε να το κάνει αμέσως –ήθελε να τελειώσει το έργο αυτό. Τότε ήταν που σκέφτηκα ότι δεν γίνεται να μείνω άπραγος ή να αντιδράσω με αργούς ρυθμούς. Οι εξελίξεις με έκαναν να γίνω πιο ενεργός και να κάνω κάποιες ιδέες πράξη.
Τι ακριβώς κάνατε όταν επιστρέψατε στη Γαλλία και έπειτα στις ΗΠΑ;
Εργαζόμουν κυρίως μόνος μου και κάποιες φορές συμμετείχα σε ομάδες. Γενικά όμως, δεν μπορώ να πω ότι ασχολούμουν σοβαρά μέχρι που εντάχθηκα στο International Solidarity Movement όταν πρωτοσχηματίστηκε το 2001-2002. Είπα: πώς είναι δυνατόν ένας άνθρωπος να κάνει τη διαφορά; Και το International Solidarity Movement μού έδωσε αυτή την ευκαιρία. Αν αρκετοί άνθρωποι αντιστέκονταν και συνεργάζονταν με την παλαιστινιακή ειρηνική αντίσταση, θα μπορούσαν να αλλάξουν την κατάσταση. Έπειτα από μερικά χρόνια δράσης στο International Solidarity Movement, αρκετοί από εμάς εκδιώχθηκαν, εξορίστηκαν από την Παλαιστίνη. Αρχίσαμε τότε να σκεφτόμαστε τι άλλο μπορούμε να κάνουμε. Δεν υπήρχε κανένα ενδεχόμενο να μας αφήσουν να περάσουμε στην Παλαιστίνη, ήμασταν πλέον εξόριστοι όπως οι περισσότεροι κάτοικοί της. Υπήρχαν δύο επιλογές. Η μία ήταν να επιστρέψουμε στις πατρίδες μας και να οργανωθούμε, ενώ η δεύτερη ήταν να αντιμετωπίσουμε το Ισραήλ κατά μέτωπο. Αποφασίσαμε να έρθουμε αντιμέτωποι με τις Ισραηλινές δυνάμεις. Κάτι τέτοιο μπορούσαμε να το κάνουμε με διάφορους τρόπους. Επιλέξαμε να το κάνουμε μέσω θαλάσσης, καθώς είχαμε με αυτόν τον τρόπο τη δυνατότητα να ταξιδέψουμε μέχρι τη Γάζα, χωρίς να πρέπει να διασχίσουμε το Ισραήλ ή την Αίγυπτο. Κανείς δεν είχε δοκιμάσει κάτι τέτοιο στο παρελθόν. Έτσι αποφασίσαμε να το προσπαθήσουμε. Χρειάστηκε να περάσουν δύο χρόνια. Συγκεκριμένα, είχαμε συλλάβει την ιδέα αυτή το 2006 και μας πήρε περίπου δύο χρόνια ώστε να κινητοποιηθούμε πλήρως για αυτόν το σκοπό.
Πέρυσι, προβάλατε κάποια αντίσταση κατά την διάρκεια της επίθεσης;
Ναι, όλοι από το πλοίο Σφενδόνη αντισταθήκαμε, όπως άλλωστε έπραξαν και τα υπόλοιπα πλοία. Γνωρίζουμε ότι το Ισραήλ προσπάθησε να δικαιολογηθεί, λέγοντας ότι υπήρχε ένα επικίνδυνο πλοίο με Τούρκους και ότι έπρεπε να λάβει αυστηρά μέτρα ώστε να προστατευτεί από όσους επέβαιναν στο Mavi Marmara. Ε, λοιπόν δεν είναι έτσι. Οι Ισραηλινές δυνάμεις ήταν βίαιες και επιθετικές με όλα τα πλοία, συμπεριλαμβανομένης της Σφενδόνης. Γι’ αυτό το λόγο αρχίσαμε να αντιστεκόμαστε παθητικά. Δυστυχώς όμως είχαν περισσότερες δυνάμεις και μας ανάγκασαν να σταματήσουμε. Τότε αναρωτήθηκα αν υπάρχει κάτι παραπάνω που μπορώ να κάνω. Αν υπάρχει κάτι που μπορεί να τους χαλάσει τα σχέδια, να τους δυσκολέψει το έργο. Και η ευκαιρία ήταν εκεί.
Ο μέρα ήταν ηλιόλουστη, υπήρχε αρκετό φως στον ουρανό, όλοι μας βρισκόμασταν στο πάνω κατάστρωμα και αρκετοί που κοίταζαν προς τη δική μου κατεύθυνση μπορούσαν να με αναγνωρίσουν πολύ εύκολα. Υπήρχαν πολλοί μάρτυρες, κι ίσως μερικοί από αυτούς να είχαν κάποια μικρή κάμερα. Έτσι αποφάσισα ότι ήταν μια καλή στιγμή να κάνω κάτι. Οι Ισραηλινοί στρατιώτες ήταν απασχολημένοι εξαιτίας ενός μέλους του πληρώματός μας που ήταν άρρωστο. Βρήκα, λοιπόν, το χρόνο να πάω στην άκρη του πλοίου, περίμενα για λίγο σε εκείνο το σημείο ώστε να μπορούν να με δουν όλοι. Τότε ήταν που
βούτηξα στη θάλασσα.
Συνέχισα την αντίσταση και μέσα στην θάλασσα. Μέχρις ότου να φέρουν ένα πλοίο να με μαζέψει. Μου πέταξαν σωσίβιο αλλά δεν το χρησιμοποίησα και μου πέταξαν γάντζους ώστε να με τραβήξουν έξω, αλλά κατάφερα να τους αποφύγω. Προσπάθησαν με διάφορους τρόπους να με σταματήσουν. Κάποια στιγμή έστειλαν ένα πλοιάριο προς το μέρος μου ώστε να με αρπάξουν. Χαμήλωσαν ταχύτητα. Εγώ πήγα όμως ακριβώς μπροστά τους με στόχο να τη σταματήσω. Και τα κατάφερα. Τότε, κατέβασαν ένα μικρό φουσκωτό από το πλοιάριο. Για καλή μου τύχη, η μηχανή του δεν λειτούργησε. Ήταν σε δύσκολη κατάσταση επειδή έπρεπε να ρίξουν ένα σκοινί από το πλοίο στο φουσκωτό, να το μετακινήσουν εκεί που είμαι και έτσι να μαζέψουν. Ήταν πολύ κωμική σκηνή, δεν μπορώ να σας την περιγράψω.
Τι έγινε αφότου σας έβγαλαν από την θάλασσα;
Όταν με ανέβασαν στο πλοίο, μου ζήτησαν να καθίσω κάτω και εγώ αρνήθηκα. Στο σημείο αυτό με χτύπησαν. Δεν αναγνώριζα την εξουσία που είχαν. Αρνήθηκα να συνεργαστώ μαζί τους, και το έκανα αυτό με έναν ειρηνικό τρόπο, χωρίς βία. Δεν επεχείρησα ούτε μία στιγμή να τους χτυπήσω ή να τους βλάψω. Βέβαια, όταν ήθελαν κάτι από εμένα, τότε δεν ήμουν, φυσικά, καθόλου πρόθυμος να συνεργαστώ. Αυτοί προσπάθησαν να με κάνουν να συνεργαστώ με το ζόρι, προκαλώντας μου πόνο.
Στη φυλακή, με είχαν βάλει μαζί με τον καπετάνιο της Σφενδόνης, τον Θοδωρή Μπούκα, σε ένα δωμάτιο χωρίς παράθυρα. Ήταν καλοκαίρι, δεν υπήρχε αέρας, δεν καταλαβαίναμε αν ήταν μέρα ή νύχτα. Τότε τους είπα χαρακτηριστικά: «Όχι, δεν το δέχομαι αυτό. Γνωρίζετε ότι είμαι διαβητικός, και ότι θα σταματήσω να τρώω, να πίνω να παίρνω τα φάρμακά μου αν δεν μας βάλετε σε άλλο δωμάτιο το οποίο θα έχει παράθυρο». Σε αυτές τις περιπτώσεις, όπου απαιτούσα κάτι, δεν ήταν πρόθυμοι να μου το δώσουν και κάποιες φορές χρησιμοποιούσαν βία ώστε να με κάνουν να συμμορφωθώ. Όμως κάτι τέτοιο δεν μπορούσα να το ανεχτώ.
Για παράδειγμα, σε κάποιες περιπτώσεις μου έσκιζαν όλα τα ρούχα, μου φορούσαν καινούργια και έπειτα τα ξανασκίζαν. Επέμεινα να έχω ένα καινούργιο παντελόνι, γιατί το δικό μου είχε σκιστεί σε ένα.. καίριο σημείο και ήταν πολύ ιδιαίτερα εξευτελιστικό. Μου υποσχέθηκαν ότι θα μου φέρουν, αλλά τελικά δεν έκαναν τίποτα. Έτσι τελικά αποφάσισα να σηκωθώ και να πάω να διαμαρτυρηθώ για την έλλειψη των ρούχων μου. Τους μίλησα, τους φώναξα, τους ζήτησα να μου φέρουν παντελόνι. Σε αυτό το σημείο με άρπαξαν και με χτύπησαν πολύ άσχημα. Χτύπησαν το κεφάλι μου στο πάτωμα, με κλότσησαν στο κεφάλι, στα γόνατα και αλλού, και με άφησαν στο πάτωμα. Και ξαναγύρισαν στη συζήτησή τους. Μετά από λίγα λεπτά σηκώθηκα, τους πλησίασα και τους ρώτησα: «Εντάξει, τώρα πείτε μου, που είναι το παντελόνι»; Κάτω από αυτές τις συνθήκες δεν ήθελαν να επιστρέψω στην Ελλάδα, ήθελαν να πετάξω για την Κωνσταντινούπολη.
Για ποιο λόγο δεν ήθελαν να έρθετε στην Ελλάδα;
Δεν ξέρω. Μόνο μια εικασία μπορώ να κάνω. Ότι στην Ελλάδα ήμουν γνωστός εξαιτίας ντοκιμαντέρ στα οποία φαινόμουν. Πολλοί άνθρωποι στην Ελλάδα με αναγνωρίζουν. Αν επέστρεφα λοιπόν στην Ελλάδα με την ελληνική αποστολή, τότε θα δημιουργούνταν μεγάλο πρόβλημα γι’ αυτούς. Οι άνθρωποι θα έβλεπαν την κατάσταση μου, τα χτυπήματα και τις πληγές στο σώμα μου και κάτι τέτοιο θα έκανε κακό στην εικόνα τους. Αν πήγαινα στην Κωνσταντινούπολη, δεν θα συνέβαινε τίποτα. Εννέα Τούρκοι ήταν νεκροί. Ο κόσμος δεν θα έδινε καμία απολύτως σημασία σε μένα. Γι’ αυτό πιστεύω ότι στόχος των Ισραηλινών δυνάμεων ήταν να με στείλουν στην Τουρκία. Αλλά δεν συνεργάστηκα. Για το λόγο αυτό με χτύπησαν οι Ισραηλινοί, τόσο εμένα όσο και άλλα περίπου 30 άτομα που με υπερασπίστηκαν. Μάλιστα, εκείνοι χτυπήθηκαν πολύ χειρότερα από εμένα.
Είχα μώλωπες στο πρόσωπο, στα μάτια, στα χέρια, στα πόδια μου. Προσπάθησαν να με πονέσουν και να με χτυπήσουν σε σημεία όπου δεν θα φαινόταν η πληγή, όπως στο κεφάλι μου. Δεν θα φαινόταν κανένα σημάδι, εξαιτίας των μαλλιών. Βέβαια, από το γεγονός ότι δεν συνεργάστηκα και δεν έκανα ούτε μία στιγμή ότι μου ζητούσαν, είτε να σηκωθώ, είτε να προχωρήσω, είτε οτιδήποτε άλλο, έγιναν πιο βίαιοι. Έτσι εξηγείται ότι ήμουν γεμάτος πληγές και σημάδια.
Θα ταξιδέψετε και πάλι με πλοίο για τη Γάζα;
Ναι, θα ξαναπάμε στη Γάζα, και όχι μία και δύο φορές. Η αποστολή μας, ο στόχος μας είναι να ελευθερώσουμε τη Γάζα. Όπως γνωρίζετε, όλοι όσοι ταξιδέψαμε την πρώτη φορά προς την περιοχή, αλλά και όσοι κατέφτασαν αργότερα, έχουμε λάβει Παλαιστινιακό διαβατήριο. Έτσι, νιώθουμε σαν να είναι δικό μας μέρος, κατά κάποιο τρόπο είναι ένα σημαντικό κομμάτι από τις ζωές μας. Και θα συνεχίσουμε να δίνουμε το παρών, να πηγαίνουμε εκεί μέχρις ότου να υπάρξει απόλυτος σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Τη συνέντευξη πήρε η Μαρία Ψαρά, στο πλαίσιο έρευνας για το Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα.
