ΤΕΩΣ ΜΟΥΤΖΑΧΕΝΤΙΝ Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΤΡΙΠΟΛΗΣ

iskra

Του ΠΕΤΡΟΥ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ*

«Η Αλ Κάιντα επιστρέφει στη Λιβύη». Αυτή τη φορά δεν πρόκειται για προπαγανδιστικό πυροτέχνημα του Μουαμάρ Καντάφι, όπως θα μπορούσε να υποθέσει κανείς, αλλά για ρεπορτάζ της -κάθε άλλο φιλικής προς το παλιό καθεστώς- Liberation.

Όπως πρώτη αποκάλυψε η γαλλική εφημερίδα, στρατιωτικός διοικητής της Τρίπολης μετά την άλωσή της από τους εξεγερμένους ορίστηκε ο 35χρονος Αμπντελχακίμ Μπελχάτζ (γνωστός και ως Αμπντελχακίμ Αλ Ασάντι), ο οποίος διετέλεσε εμίρης της Λιβυκής Οργάνωσης Ισλαμικού Αγώνα (LFIG), πολέμησε στο Αφγανιστάν και συνελήφθη από τη CIA ως τρομοκράτης. Η περιπετειώδης διαδρομή του Μπελχάτζ έχει πολλά να διδάξει για τις διαρκείς ανατροπές στις σχέσεις των μεγάλων δυτικών δυνάμεων με τον ισλαμικό παράγοντα, αλλά και για τους κινδύνους που στοιχειώνουν τη μετακανταφική Λιβύη.
Αφού ολοκλήρωσε τις πανεπιστημιακές σπουδές του με δίπλωμα πολιτικού μηχανικού, ο Μπελχάτζ πήγε το 1988 στο Αφγανιστάν για να πολεμήσει μαζί με τους μουτζαχεντίν -συμμάχους τότε των Αμερικανών- εναντίον των Σοβιετικών. Το 1994 επέστρεψε στη Λιβύη. Η μετεκπαίδευσή του στα βουνά του Αφγανιστάν και στις μυστικές υπηρεσίες του Πακιστάν του επέτρεψε να γίνει ιδρυτικό στέλεχος του LFIG, το οποίο εξαπέλυσε ένοπλο αγώνα εναντίον του Καντάφι τη δεκαετία του '90, όταν ο συνταγματάρχης ήταν ακόμη μαύρο πρόβατο της Δύσης.
Ωστόσο, το καθεστώς Καντάφι κατάφερε να συντρίψει την ισλαμική εξέγερση, που είχε επίκεντρο τη Βεγγάζη και κυρίως την Ντέρνα, στην ανατολική Λιβύη, με αποτέλεσμα ο Μπελχάτζ να πάρει ξανά τον δρόμο για το Αφγανιστάν. Υπάρχουν αντιφατικές πληροφορίες για τις σχέσεις του Μπελχάτζ με την Αλ Κάιντα του Οσάμα μπιν Λάντεν, η οποία, μετά την εγκατάσταση αμερικανικών δυνάμεων στη Σαουδική Αραβία, είχε μεταστραφεί εναντίον των ΗΠΑ και των συμμάχων τους. Δυτικές πηγές, αλλά και το νούμερο 2 της Αλ Κάιντα, Αϊμάν αλ Ζαουάχρι, υποστήριζαν ότι το LFIG συνεργαζόταν οργανικά με την τρομοκρατική οργάνωση, ενώ αραβικά δίκτυα βεβαιώνουν σήμερα ότι τουλάχιστον ο Μπελχάτζ κρατούσε πάντα αποστάσεις.
Το βέβαιο είναι ότι ο Μπελχάτζ βρισκόταν στο Αφγανιστάν των Ταλιμπάν μετά την 11η Σεπτεμβρίου και τον πόλεμο που εξαπέλυσαν οι ΗΠΑ το 2001, για να καταφύγει στη συνέχεια στη Μαλαισία, όπου τον συνέλαβε η CIA το 2003. Hδη, το LFIG έχει κηρυχθεί από τις ΗΠΑ τρομοκρατική οργάνωση, ενώ ο Καντάφι, βλέποντας τη μοίρα του Σαντάμ Χουσεΐν, έχει σπεύσει να προσφέρει γη και... πετρέλαιο στη Δύση, για να γίνει δεκτός με ανοιχτές αγκάλες από τους Μπλερ και Μπερλουσκόνι. Αποτέλεσμα: Η CIA ανακρίνει επί μήνες τον Μπελχάτζ στην Μπανγκόκ και τον παραδίδει στον Καντάφι το 2004.
«Μετεκπαίδευση»
Στις διαβόητες φυλακές του Αμπού Σαλίμ, στην Τρίπολη, ο Μπελχάτζ περνάει ένα νέο γύρο «μετεκπαίδευσης». Το 2009, το LFIG του εμίρη Μπελχάτζ δημοσιοποιεί τις «Διορθωτικές Μελέτες» του, ένα ντοκουμέντο με το οποίο αποκηρύσσει τον ιερό πόλεμο στη Λιβύη. Η δήλωση μετανοίας ανοίγει τον δρόμο για την απελευθέρωση του Μπελχάτζ και άλλων 214 ισλαμιστών τον Μάρτιο του 2010. Καθοριστικό ρόλο έπαιξε η παρέμβαση του γιου του Καντάφι, Σαΐφ αλ Ισλάμ, ο οποίος εκείνη τη στιγμή -οι εξεγέρσεις στην Τυνησία και την Αίγυπτο δεν υπήρχαν τότε ούτε στην πιο προχωρημένη φαντασία- ένιωθε απολύτως βέβαιος για τη σταθερότητα του καθεστώτος (μήπως δεν είχε συμφάγει με τη βασίλισσα Ελισάβετ στο ανάκτορο του Μπάκιγχαμ;).
Oταν ξέσπασε η λιβυκή εξέγερση, τον Φεβρουάριο του 2011, ο Μπελχάτζ δεν έπαιζε κάποιον ιδιαίτερο ρόλο. Oπως δεν έπαιζε στην πρώτη φάση του εμφυλίου πολέμου, όταν οι εξεγερμένοι προσπαθούσαν να πορευθούν προς την Τρίπολη εξ ανατολών, με στρατιωτικό διοικητή τον παλιό σύντροφο του Καντάφι στην επανάσταση του 1969 και διώκτη των εξτρεμιστών ισλαμιστών, στρατηγό Γιούνις. Η ώρα του Μπελχάτζ και πολλών ομοίων του ήρθε τον Ιούλιο, όταν ο μεν Γιούνις δολοφονήθηκε στη Βεγγάζη (οι υποψίες πέφτουν σε ισλαμική πολιτοφυλακή αγνώστων διασυνδέσεων), οι δε ΝΑΤΟϊκοί μετέφεραν το κύριο μέτωπο από την ανατολική Λιβύη στα βουνά Ναφούζα. Από εκεί κατέβηκε στην πρωτεύουσα η λεγόμενη «Ταξιαρχία της Τρίπολης», η οποία επέβαλε τον Μπελχάτζ ως στρατιωτικό διοικητή, χωρίς καμία απόφαση της πολιτικής ηγεσίας της εξέγερσης.
*Δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή της Κυριακής στις 4/9/2011