Σήμα κινδύνου εκπέμπει το Βερολίνο

zougla.gr

Τον άμεσο κίνδυνο κήρυξης στάσης πληρωμών από το ελληνικό κράτος διαβλέπει ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, σε επιστολή του προς του ομολόγους του της Ευρωζώνης. Ο κ. Σόιμπλε επισημαίνει σε δραματικούς τόνους πως εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ των εταίρων στο Eurogroup, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ έως την 20η Ιουνίου, τότε ελλοχεύει ο ορατός κίνδυνος να συμβεί η πρώτη μη ελεγχόμενη χρεοκοπία κράτους- μέλους της Ευρωζώνης.

Η ημερομηνία την οποία επικαλείται ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, δηλαδή η 20η Ιουνίου, συνεπάγεται πως ήδη θα έχει περάσει από το ελληνικό Κοινοβούλιο το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Σταθερότητας. Κάτι τέτοιο φαντάζει ανέφικτο, με δεδομένες τις εξελίξεις των τελευταίων 24ωρων.

Ο νόμος για το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα κατατίθεται στη Βουλή την Πέμπτη, 9 Ιουνίου και θα ακολουθήσει τη διαδικασία των συζητήσεων στην αρμόδια επιτροπή, ενώ στη συνέχεια θα διεξαχθεί η συζήτηση στη Βουλή και η ψήφισή του. Υπό ομαλές συνθήκες, ο νόμος δεν μπορεί να ψηφιστεί πριν τα τέλη Ιουνίου. Ήδη η κυβέρνηση έχει θέσει ως πρώτη ημερομηνία ψήφισής του την 28η Ιουνίου. Αυτό σημαίνει πως ήδη θα έχει διεξαχθεί η Σύνοδος Κορυφής και οι έκτακτες συνεδριάσεις των Eurogroup.

Ως εκ τούτου, κυβερνητικοί κύκλοι θεωρούν και ελπίζουν πως κατά τη Σύνοδο Κορυφής θα ληφθούν οι σχετικές πολιτικές αποφάσεις για τη διάσωση της ελληνικής οικονομίας, με έναν αστερίσκο ο οποίος θα παραπέμπει στη, θεωρούμενη ως εφικτή, υπερψήφιση του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος. Πάντως, όπως μετέδωσε αργά το βράδυ της Τετάρτης το Reuters, επικαλούμενο την έκθεση της τρόικας που έχει στα χέρια του, η τρόικα αρνείται κατηγορηματικά την καταβολή της πέμπτης δόσης του δανείου, εάν δεν υπερψηφιστεί το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα.

Όλα αυτά θα ισχύσουν αν και εφόσον η πορεία προς την ψήφιση του Μεσοπρόθεσμου θα είναι ομαλή και υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει κυβερνητική πλειοψηφία. Ο άγνωστος Χ σε αυτή τη διαδικασία είναι βεβαίως η πλατεία Συντάγματος και οι Αγανακτισμένοι πολίτες, οι οποίοι προτίθενται να κλιμακώσουν τις πιέσεις τους προς του βουλευτές, πολιορκώντας το ελληνικό Κοινοβούλιο. Είναι άγνωστο το κατά πόσο η πολιορκία αυτή θα επηρεάσει την ψήφο των ήδη προβληματισμένων -αν όχι τρομοκρατημένων- βουλευτών.

Ήδη, στελέχη του υπουργείου Οικονομικών μελετούν το ενδεχόμενο να υπάρξει ανωμαλία σε πληρωμές των αποδοχών των δημοσίων υπαλλήλων καθώς και των συντάξεων το μήνα Ιούλιο, σε περίπτωση που η περίφημη πέμπτη δόση δεν καταβληθεί στο ακέραιο ή σε περίπτωση που το ΔΝΤ αρνηθεί να καταβάλει το δικό του ποσοστό επί της 5ης δόσης. Άλλωστε ήδη συζητείται στο υπουργείο Οικονομικών το ενδεχόμενο να καταβληθεί η 5η δόση τμηματικά, με ό, τι αυτό συνεπάγεται στην ομαλή καταβολή μισθών και συντάξεων.

Τα σενάρια αυτά διαψεύδονται επίσημα από την ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών την ώρα που ηγετικά στελέχη του ΔΝΤ τα τελευταία εικοσιτετράωρα επιμένουν πως ο Οργανισμός δεν μπορεί να καταβάλει το μερίδιό του, εάν και εφόσον δεν υπάρξει πολιτική συμφωνία όλων των παραγόντων για τη διάσωση της ελληνικής οικονομίας κατά την επόμενη τριετία τουλάχιστον.

Το κείμενο της επιστολής του υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας αιφνιδιάζει όντως με την ωμότητά του και είναι ίσως η πρώτη φορά που επίσημα κατατίθεται γραπτώς από σημαντικό παράγοντα (τον σημαντικότερο ίσως) της Ευρωζώνης για τους κινδύνους που απειλούν την ελληνική οικονομία.

Το κείμενο του κ. Σόιμπλε έχει ως εξής:

Αξιότιμε πρόεδρε,
Αξιότιμοι ομόλογοι,
Επί της ευκαιρίας, θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας την γερμανική θέση για το πρόγραμμα στήριξης της Ελλάδας.
Η κατάσταση είναι δύσκολη. Η επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές κεφαλαίου εντός του 2012, όπως προέβλεπε το υφιστάμενο πρόγραμμα, φαίνεται κάτι παραπάνω από ανέφικτη. Αυτό σημαίνει ότι το μέγεθος του ισχύοντος προγράμματος δεν επαρκεί για να καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας ενόσω διαρκεί το πρόγραμμα.
Όπως γνωρίζουμε, αυτό δημιουργεί προβλήματα αναφορικά με την συμμετοχή του ΔΝΤ. Αν και το συγκεκριμένο μέγεθος των πρόσθετων χρηματοδοτικών αναγκών θα καθορίζεται μόνο στην επικείμενη έκθεση της τρόικας, εκτιμώ ότι η αύξηση αυτή θα είναι σημαντική.

Την ίδια στιγμή, χωρίς την καταβολή της άλλης δόσης μέχρι τα μέσα Ιουλίου, υπάρχει πραγματικός κίνδυνος για την πρώτη μη ελεγχόμενη χρεοκοπία στην ευρωζώνη.

Με αυτά τα δεδομένα, βλέπω την ανάγκη να συμφωνήσουμε σε ένα νέο πρόγραμμα για την Ελλάδα, ώστε να καλύψουμε το κενό χρηματοδότησης και να αποτρέψουμε την χρεοκοπία. Ωστόσο, η όποια πρόσθετη χρηματοοικονομική βοήθεια προς την Ελλάδα θα πρέπει να περιλαμβάνει ένα δίκαιο επιμερισμό του βάρους μεταξύ των φορολογούμενων και των ιδιωτών επενδυτών και θα πρέπει να συμβάλει ώστε το ελληνικό χρέος να καταστεί βιώσιμο.

Αυτό σημαίνει ότι η όποια συμφωνία στις 20 Ιουνίου θα πρέπει να περιλαμβάνει σαφή εντολή -- προς την Ελλάδα πιθανόν μαζί με το ΔΝΤ - να ξεκινήσει διαδικασία για την συμμετοχή των κατόχων ελληνικών ομολόγων. Αυτή η διαδικασία θα πρέπει να οδηγήσει σε μια συγκεκριμένη ποσοτικά και σημαντική συνεισφορά των ομολογιούχων στις προσπάθειες στήριξης, πέραν της αμιγούς προσέγγισης της Πρωτοβουλίας της Βιέννης. Ο καλύτερος τρόπος για να επιτευχθεί ένα τέτοιο αποτέλεσμα είναι μέσω ανταλλαγής ομολόγων που θα οδηγεί σε επιμήκυνση των υφιστάμενων ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου κατά επτά έτη, δίνοντας την ίδια στιγμή στην Ελλάδα τον απαραίτητο χρόνο να εφαρμόσει στο ακέραιο τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις και να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των αγορών.

Με ένα τέτοιο σχέδιο, όπως προτείνεται ανωτέρω, υπάρχει πραγματικά πιθανότητα να ελαχιστοποιηθεί ο αρνητικός αντίκτυπος στις χρηματοοικονομικές αγορές και να επιτευχθεί ταυτόχρονα ο απαραίτητος επιμερισμός του βάρους μεταξύ των φορολογούμενων και των επενδυτών. Αν και αντιλαμβάνομαι ότι βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη οι συζητήσεις σχετικά με την συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, είμαι βέβαιο ότι αυτό μπορεί να επιλυθεί με εποικοδομητικό τρόπο πριν την συνάντησή μας στις 20 Ιουνίου. Θα ήμουν ευγνώμων για την στήριξή σας σε αυτά τα κρίσιμα ζητήματα στις συζητήσεις που θα έχουμε.

Με εκτίμηση,
Wolfgang Schaeuble