...Η απαλλοτρίωση [της γης] ήταν η πηγή της πρωταρχικής συσσώρευσης κεφαλαίου, και η δύναμη που μετασχημάτισε τη γη και την εργασία σε εμπορεύματα....Εφόσον οι λαοί του κόσμου έχουν σε όλη τους την ιστορία μείνει πεισματικά προσκολλημένοι στην οικονομική ανεξαρτησία που πηγάζει από την ιδιοκτησία των μέσων διαβίωσής τους, είτε αυτά είναι η γη είτε άλλη ιδιοκτησία, οι ευρωπαίοι καπιταλιστές χρειάστηκε να απαλλοτριώσουν δια της βίας τους ανθρώπους από την προγονική τους γη ώστε η εργατική τους δύναμη να μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε νέα οικονομικά εγχειρήματα, και σε νέα γεωγραφικά περιβάλλοντα....Πώς συνέβη η απαλλοτρίωση στην Αγγλία; Ήταν μια μακρά, αργόσυρτη και βίαιη διαδικασία. Ξεκινώντας απ' τον Μεσαίωνα, οι αφέντες κατήργησαν τους ιδιωτικούς τους στρατούς και διέλυσαν τις φεουδαλικές τους ακολουθίες, ενώ στον πρώιμο 16ο αιώνα, οι ηγέτες της Αγγλίας έκλεισαν τα μοναστήρια, ξερίζωσαν τους περιπλανόμενους ιερείς, τους συγχωρετές [pardoners] και τους ζητιάνους, και κατέστρεψαν το μεσαιωνικό σύστημα της φιλανθρωπίας. .... Άλλαξαν δραστικά τις αγροτικές πρακτικές με την περιτοίχιση των καλλιεργήσιμων γαιών, την έξωση των μικροϊδιοκτητών, και τον εκτοπισμό των αγροτικών ενοικιαστών γης, πετώντας έτσι χιλιάδες ανδρών και γυναικών έξω απ' τη γη και απαγορεύοντάς τους την πρόσβαση στην κοινή γη. Ως τα τέλη του 16ου αιώνα υπήρχαν 12 φορές περισσότεροι άνθρωποι χωρίς ιδιοκτησία από ό,τι εκατό χρόνια πριν. Στον 17ο αιώνα σχεδόν το ένα τέταρτο της γης στην Αγγλία είχε φραχτεί....
Οι περισσότεροι αγρότες ήταν λιγότερο τυχεροί. Χωρίς την ικανότητα να βρουν επικερδή απασχόληση, χωρίς γη, χωρίς πίστωση, χωρίς απασχόληση, αυτοί, οι νέοι προλετάριοι πετάχτηκαν στους δρόμους, όπου υποβλήθηκαν στην ανηλεή σκληρότητα ενός νομικού κώδικα εργασίας και ποινικών παραβάσεων τόσο αυστηρού και τρομακτικού όσο κανενός άλλου που να είχε εμφανιστεί στην σύγχρονη ιστορία. Οι βασικοί κανόνες ενάντια στη ληστεία, τις διαρρήξεις και την κλοπή γράφτηκαν κατά τον 16ο και 17ο αιώνα, καθώς το έγκλημα έγινε μόνιμο μέρος της αστικής ζωής. Οι νόμοι ενάντια στην αλητεία, εν τω μεταξύ, υπόσχονταν φυσική βία ενάντια στους απαλλοτριωμένους. Κάτω από τη βασιλεία του Ερίκου του 8ου (1509-1547), οι περιπλανόμενοι μαστιγώνονταν, τους έκοβαν τα αυτιά, ή τους κρέμαγαν (ένας χρονικογράφος της εποχής τοποθετεί τον αριθμό τους στους 75.000). Κάτω από τη βασιλεία του Εδουάρδου του 6ου (1547-1553), τους τύπωναν με καυτό σίδερο στο στήθος το γράμμα V [για το "Vagabond", αλήτης, περιπλανόμενος] και τους υποδούλωναν για δύο χρόνια. Υπό την βασιλεία της Ελισάβετ της πρώτης 91558-1603), τους μαστίγωναν και τους έστελναν στις γαλέρες ή στους σωφρονιστικούς οίκους....
Ο συνδυασμός απαλλοτρίωσης, βιομηχανικής εκμετάλλευσης (στην εξόρυξη ή το σύστημα παραγωγής κατ' οίκον) και πρωτόφαντης στρατιωτικής κινητοποίησης είχε ως αποτέλεσμα τεράστιες τοπικές εξεγέρσεις: την εξέγερση της Κορνουάλης (1497), την εξέγερση του Lavenham 91525), την εξέγερση του Lincolnshire (1536), καθώς και το Προσκύνημα της Χάρης (1536), την εξέγερση του βιβλίου προσευχής (1549), και την εξέγερση του Kett (1549), οι οποίες έλαβαν όλες χώρα στην επαρχία. Οι αστικές εξεγέρσεις, από την άλλη, εντάθηκαν προς τα τέλη του 16ου αιώνα με την εξέγερση στη φυλακή Ludgate (1581), τη χριστουγεννιάτικη εξέγερση των ζητιάνων (1582), τις ταραχές του Whitsuntide (1584), την ανταρσία των Plaisterer (1586), τις ταραχές των παραγωγών τσόχας (1591), τις ταραχές των παραγωγών κεριών του Southwark (1592), και την εξέγερση του βουτύρου στο Southwark (1595)--εξεγέρσεις που τα ίδια τους τα ονόματα μαρτυρούν για την πάλη των χειρωνακτών να διατηρήσουν τις ελευθερίες και τα έθιμά τους. ...
Μια ολόκληρη πολιτική προήλθε από τον Νόμο περί επαιτών του 1597, σύμφωνα με τον οποίο οι αλήτες και οι περιπλανόμενοι που καταδικάζονταν για εγκλήματα (κυρίως κατά της ιδιοκτησίας) στην Αγγλία, θα μεταφέρονταν στις αποικίες και θα καταδικάζονταν σε καταναγκαστική εργασία στις φυτείες, σ' αυτό που ο [Richard] Hakluyt έβλεπε ως "φυλακή χωρίς τοίχους."
...Η αγχόνη ήταν πεπρωμένο για τμήμα του προλεταριάτου διότι ήταν απαραίτητη για την οργάνωση και λειτουργία των υπερατλαντικών αγορών εργασίας, ναυτικών και άλλων, και για την καταστολή των ριζοσπαστικών ιδεών, όπως στην Βερμούδα. Το 1611, όταν γράφτηκε η Τρικυμία [του Σαίξπηρ], και μόνο στο Μίντλσεξ, καταδικάστηκαν στην αγχόνη περίπου 130 άνθρωποι. Οι 98 κρεμάστηκαν -- αριθμός σημαντικά μεγαλύτερος από τον ετήσιο μέσο όρο των 70. Την επόμενη χρονιά, οι Batholomew Legate και Edward Rightman, οπαδοί και οι δύο του πουριτανού αυτονομιστή Robert Browne και αδελφοί του Stephan Hopkins, κάηκαν στην πυρά για αιρετικές ιδέες. Ακόμη φρικτότερες τιμωρίες λάμβαναν χώρα στη θάλασσα, όπου όποιος ναύτης πιανόταν να κοιμάται κατά τη διάρκεια νυχτερινής βάρδιας σκοπιάς για τρίτη φορά δενόταν στον πλώρη με ένα καλάθι από σφαίρες δεμένο στα χέρια. Στην τέταρτη παραβίαση, τον κρέμαγαν με ένα μπισκότο και ένα μαχαίρι, αναγκάζοντάς τον στο τέλος να αποφασίσει αν θα πέθαινε απ' την πείνα, ή θα έκοβε το σκοινί για να πέσει στη θάλασσα και να πνιγεί. Όποιος σχεδίαζε να κλέψει πλοίο κρεμόταν από τα πόδια ώσπου να χυθούν τα μυαλά του στα πλαϊνά τοιχώματα του πλοίου....
Στην Αγγλία, η απαλλοτρίωση των αγροτών συνοδεύτηκε από συστηματική βία και τρομοκρατία, οργανώθηκε μέσα από τις ποινικές κυρώσεις, τις δημόσιες αναζητήσεις ατόμων, τις φυλακές, τον στρατιωτικό νόμο, την κεφαλική τιμωρία, την εξορία, την καταναγκαστική εργασία και την αποικιοποίηση. Οι δικαστικοί χρησιμοποίησαν μια σκληρή και ανηλεή νομοθεσία για να μαστιγώνουν, να διαμελίζουν, να σημαδεύουν με καυτό σίδερο, να κρεμούν στην αγχόνη και να καίνε χιλιάδες ανθρώπους. Οι αναζητήσεις ατόμων μάζεψαν χιλιάδες ακόμα άνδρες και γυναίκες "χωρίς αφέντη." Η δικαστική απόφαση που είναι γνωστή ως Υπόθεση Gateward (1607) αρνιόταν βασικά κοινά δικαιώματα στους χωρικούς και τους ανθρώπους χωρίς ιδιοκτησία γης. ...Οι φυλακές εξανάγκασαν χιλιάδες άνδρες, γυναίκες και παιδιά που πέρασαν απ' αυτές στην εργασία...
Η τιμωρία σε θάνατο αποτελούσε την τελική, θεαματική δύναμη του καθεστώτος τρομοκρατίας, είτε εκφραζόταν από την άμεση εκτέλεση του περιπλανόμενου είτε από το πιο αργόσυρτο σύστημα ποινικού δικαίου. Ο Edmund Spencer ανακαλεί την εκτέλεση του Murrogh O' Brien στο Λίμερικ: "Είδα μια γριά, που ήταν η μητριά του. Πήρε το κεφάλι του καθώς τον έκοβαν κομμάτια και ήπιε όλο το αίμα που έτρεχε από κει, λέγοντας πως η γη δεν άξιζε να το πιεί, και με αυτό τον τρόπο γέμισε το πρόσωπό της και τα στήθη της, και τράβαγε τα μαλλιά της, κλαίγοντας και ουρλιάζοντας πολύ φρικτά." Για τον Spencer η συμπεριφορά της γυναίκας, όχι απλώς δεν ήταν δικαιολογημένη, αλλά έδινε αποδείξεις της ιρλανδικής βαρβαρότητας.
Το Λονδίνο, του οποίου τα προάστια έδιναν στέγη στους απροστάτευτους, ανυπότακτους εργάτες του συστήματος μανιφακτούρας κατ' οίκον, ήταν το ίδιο κυκλωμένο από ενθύμια της θανατικής ποινής. Προς νότο, τα κεφάλια των κακοποιών στέκονταν σε παλούκια και επιδεικνύονταν στο νότιο τέρμα της Γέφυρας του Λονδίνου. Προς ανατολή, κρεμούσαν τους πειρατές ή τους έπνιγαν στα φουσκωμένα νερά του Τάμεση στο Wapping. Προς βορά, στο Smithfield, πολλοί προτεστάντες μαρτύρησαν στη φωτιά κατά τη διάρκεια της βασιλείας της Βασίλισσας Mary, αν και μετά το 1638, όταν ιδρύθηκε εκεί η αγορά, το κύριο σφάγιο στην περιοχή ήταν τα βόδια. Τέλος, προς δυσμάς, και απέναντι από την σημερινή Γωνιά των Ομιλητών, στέκονταν οι κρεμάλες του Tyburn, που έμειναν εν ενεργεία μέχρι το 1783. Το "να πας στη δύση" έγινε συνώνυμο με το θάνατο.
Οι απαγχονισμοί οργανώνονταν σε όλο το βασίλειο: 74 άνθρωποι κρεμάστηκα στο Έξετερ και άλλοι 74 (συμπτωματικά) στο Ντέβονσιρ το 1598. Στις 40 Αγγλικές επαρχίες, κάπου 800 πήγαν στην κρεμάλα κάθε χρόνο στον 17ο αιώνα, σύμφωνα με τον James Fitzjames Stephen, τον ιστορικό του δικαίου της Βικτωριανής εποχής. Από τους 463 που κρεμάστηκαν στο Έσσεξ ανάμεσα στο 1620 και το 1680, οι 166 ήταν διαρρήκτες, οι 38 ληστές, και οι 110 κλέφτες. Στην δεκαετία του 1630, οι κλέφτες απαγχονίζονταν για κλοπή αγαθών με αξία από 18 μόλις σεντ.....
Οι γυναίκες ήταν ειδικός στόχος της τρομοκρατίας, καθώς 4.000 γυναίκες κάηκαν στην πυρά και εκατοντάδες κρεμάστηκαν μετά το 1604 ως μάγισσες, όταν η τιμωρία για την "μαγγανεία" έγινε αυστηρότερη. Η τρομοκρατία είχε τρεις περιόδους κορύφωσης: 1590-1597, 1640-1644, και 1660-1663....Η Silvia Federici έδειξε ότι το ευρωπαϊκό κυνήγι μαγισσών έφτασε την πιο ακραία του αγριότητα ανάμεσα στο 1550 και το 1650, δηλαδή "ταυτόχρονα με τις μαζικές απαλλοτριώσεις γης, την απαρχή της εμπορίας δούλων και της χρήσης νόμων ενάντια στους περιπλανόμενους, σε χώρες όπου βρισκόταν σε εξέλιξη η αναδιοργάνωση της εργασίας σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές του καπιταλισμού."...
Ένα άλλο μέρος της τρομοκρατίας ήταν η εξαναγκαστική υπεράκτια εργασία, ένα διαφορετικό είδος "μετάβασης στη Δύση". Μέσα από την θέσπιση, στις χώρες που ενώνονται από τον Ατλαντικό ωκεανό, του θεσμού της δουλείας με σύμβαση [indentured servitude], οι έποροι και τα "πνεύματά τους" (δηλαδή, οι απαγωγείς παιδιών και ενηλίκων) έστειλαν με πλοίο 200.000 εργάτες (τα δύο τρίτα του συνόλου που έφυγε από την Αγγλία, την Σκωτία και την Ιρλανδία) σε αμερικανικές ακτές κατά τη διάρκεια του 17ου αιώνα. .... Κατά τη διάρκεια του πρώτου μισού του 17ου αιώνα, οι επιχειρηματίες της αγοράς εργασίας άρπαζαν τους φτωχούς και τους χωρίς ιδιοκτησία από τα λιμάνια (κυρίως του Λονδίνου και του Μπρίστολ, και δευτερευόντως από το Λίβερπουλ, το Δουβλίνο και το Κορκ), και τους έστελναν αρχικά στην Βιρτζίνια, όπου είχαν την απαρχή τους οι πρακτικές και τα έθιμα της δουλείας με σύμβαση. Για να προσελκύσουν εργάτες και να εξασφαλίσουν εργατική δύναμη για την νέα αποικία, οι επενδυτές της Εταιρίας της Βιρτζίνια με έδρα το Λονδίνο έφτιαξαν συμβόλαιο ανάμεσα στην εταιρία και τους εργάτες.....Η δουλεία με σύμβαση, παρατήρησε ο Eric Wiliams, ήταν η "ιστορική βάση" πάνω στην οποία θεμελιώθηκε η δουλεία στην Αμερική.
Οι φυλακές διάφορων ειδών --το αμπάρι του πλοίου...η αποθήκη...το εργοστάσιο...του κλουβί, ή η φυλακή μέσα στην πόλη ήταν, όπως έδειξε ο Scott Christianson, πολύτιμες για τα διάφορα είδη εμπορίων δουλείας του Ατλαντικού, είτε οι φυλακισμένοι ήταν ναύτες, παιδιά ή εγκληματίες, είτε ερχόντουσαν από την Αφρική είτε από την Ευρώπη.....Η Εταιρία της Βιρτζίνια έκανε συμφωνίες με την πόλη του Λονδίνου για την μεταφορά πολλών εκατοντάδων φτωχών παιδιών, 8-16 ετών, από το Bridewell της πόλης στην Βιρτζίνια. .... Από τα πολλές εκατοντάδες παιδιά που στάληκαν στην Βιρτζίνια την περίοδο αυτή, έχουν καταγραφεί τα ονόματα των 165. Στα 1625, μόνο 12 από αυτά ήταν ακόμα ζωντανά. Τα άλλα 153, 93% του συνόλου, πέθαναν.
Από το Peter Linebaugh και Marcus Reddiker, Η Λερναία Ύδρα: Η κρυφή ιστορία του επαναστατημένου Ατλαντικού, Verso, 2000.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου