Κυριακή 21 Αυγούστου 2011

Συρία: Πέντε μήνες εξέγερσης και αιματηρής καταστολής



Την προηγούμενη εβδομάδα το καθεστώς Άσαντ πέρασε άλλη μία "κόκκινη γραμμή" στην καταστολή του: βομβάρδισε τη Λαττάκεια, με δεκάδες νεκρούς... Παρόλο όμως το υψηλό τίμημα του αίματος, οι Σύροι επιμένουν: συνεχίζουν να διαδηλώνουν στη μεγαλύτερης διάρκειας και πιο αιματηρή, έως σήμερα, εξέγερση αυτής της παρατεταμένης "αραβικής άνοιξης"...
Υπό την πίεση των διαδηλώσεων, το μειοψηφικό αλαουϊτικό καθεστώς που έχει επιβάλει, κληρονομικώ δικαιώματι, η οικογένεια Άσαντ εδώ και πάνω από μισό αιώνα στη χώρα έκανε κάποιες παραχωρήσεις, όπως την εισαγωγή του πολυκομματισμού.
Ωστόσο πλέον οι Σύροι έχουν υπερβεί το στάδιο του φόβου και, παρά τα λουτρά αίματος που έχουν στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 2.000 πολίτες και την ελευθερία σε δεκάδες χιλιάδες (σύμφωνα με τα στοιχεία ΜΚΟ και του ΟΗΕ), δεν αρκούνται σε μεταρρυθμίσεις υπό το ίδιο καθεστώς αλλά διεκδικούν την άμεση απομάκρυνσή του.
Σε συνέντευξή του στο Al Jazeera ο υπέρμαχος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ακτιβιστής Αμάρ Αμπντουλαχαμίν παρατηρούσε πως «το τέλος της διακυβέρνησης των Άσαντ πλησιάζει. Το ερώτημα είναι πόσο αίμα θα χυθεί».

Η κινητοποίηση ξεκινά στις 15 Μαρτίου, όταν περίπου 40 άνθρωποι φωνάζουν πολιτικά συνθήματα στο κέντρο της Δαμασκού. Μία μέρα μετά, οι δυνάμεις ασφαλείας επιχειρούν να διαλύσουν βίαια 150 διαδηλωτές συγκεντρωμένους έξω από το υπουργείο Εσωτερικών οι οποίοι διεκδικούσαν σιωπηλά με φωτογραφίες στα χέρια την απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων. Η μέρα βαφτίστηκε «μέρα αξιοπρέπειας».
Λίγες μέρες μετά η κινητοποίηση απλώνεται στις περισσότερες πόλεις της χώρας. Στην Ντέραα, την «ημέρα Οργής», οι αρχές πυροβολούν και σκοτώνουν ειρηνικούς διαδηλωτές σημαίνοντας την έναρξη ενός πολέμου ενάντια στους πολίτες με καθημερινές συγκρούσεις, οδομαχίες, αδιάκριτους πυροβολισμούς, άρματα μάχης, συλλήψεις και μαρτυρίες για βασανισμούς κατά τη διάρκεια κράτησης. Σημειώνεται πως τουλάχιστον 60 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους ενώ ήταν υπό κράτηση.
Το καθεστώς μέχρι και το τέλος Μαΐου προχωρά σε συμβιβαστικές μεταρρυθμίσεις ώστε να κατευνάσει τα πνεύματα. Ωστόσο ο πρόεδρος Άσαντ απολύει την κυβέρνηση και κατηγορεί τους διαδηλωτές πως είναι Ισραηλινοί πράκτορες.

Τον Απρίλιο, οι κινητοποιήσεις συνεχίζονται δυναμικά και αίρεται η κατάσταση εκτάκτου ανάγκης από το καθεστώς. Ωστόσο ο αριθμός των νεκρών αυξάνεται και η διεθνής κοινότητα επιβάλλει τις πρώτες κυρώσεις, ενώ παράλληλα κάνει έκκληση να σταματήσει η καταστολή.
Ένα μήνα μετά, τον Μάιο, άρματα μάχης εισέρχονται στις πόλεις Ντέραα, Μπανιάς, Χομς και στα προάστια της πρωτεύουσας για να διαλύσουν τις ολοένα μαζικότερες διαδηλώσεις. Οι Ηνωμένες Πολιτείες επιβάλλουν αυστηρότερες κυρώσεις στον πρόεδρο, στην οικογένειά του και στους αξιωματούχους, ενώ θα ακολουθήσουν και οι κυρώσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση λίγες μέρες αργότερα.
Την ίδια ώρα ο πρόεδρος Άσαντ ανακοινώνει πως παρέχεται αμνηστία στους πολιτικούς κρατούμενους ενώ οι δυνάμεις ασφαλείας συλλαμβάνουν σωρηδόν αντικαθεστωτικούς εισβάλλοντας σε σπίτια τις βραδινές ώρες. Κάτοικοι ανακαλύπτουν ομαδικούς τάφους λίγο έξω από την Ντέραα ενώ οι αρχές αρνούνται την ύπαρξή τους. Οι κηδείες των νεκρών μετατρέπονται σε διαδηλώσεις ενάντια του καθεστώτος και συγκεντρώνουν δεκάδες χιλιάδες κόσμου.
Τον Ιούνιο η κυβέρνηση ανακοινώνει τον θάνατο 120 μελών τον δυνάμεων ασφαλείας από «οπλισμένες συμμορίες» στην Τζισρ Αλ Σουγκούρ. Ο στρατός καταλαμβάνει την πόλη και ξεκινάει μεταναστευτικό κύμα 10.000 προσφύγων προς την Τουρκία. Ο πρόεδρος Άσαντ απευθύνει διάγγελμα και καλεί όλες τις δυνάμεις τις χώρας σε εθνικό διάλογο. Στο τέλος του μήνα η σύνοδος 200 αντικαθεστωτικών προσωπικοτήτων γίνεται αντικείμενο έντονης αποδοκιμασίας καθώς εκλαμβάνεται ως υπόθαλψη του καθεστώτος Άσαντ.
Τον Ιούλιο η Χάμα, της οποίας τον κυβερνήτη απομάκρυνε ο Άσαντ λόγω της μαζικότητας των κινητοποιήσεων, μετατρέπεται σε πεδίο μάχης με «πτώματα στους δρόμους», ενώ ίδια είναι η κατάσταση και στην πόλη Χομς. Ο γ.γ. του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν απαίτησε οι συριακές αρχές «να σταματήσουν αμέσως».

Ο ματωμένος Αύγουστος...
Τέλος, ο Αύγουστος, ιερός μήνας του Ραμαζανιού, βρίσκει τη Συρία σε κατάσταση πολέμου. Πλέον ΗΠΑ και Ε.Ε. ζητούν ανοικτά από τον Άσαντ να παραιτηθεί. Λίγο νωρίτερα η Ε.Ε. είχε ανακοινώσει νέες κυρώσεις και πάγωμα των περιουσιακών στοιχείων των στελεχών του καθεστώτος. Την απόφαση αυτή υπερθεματίζει και η Ρωσία, ωστόσο η ρωσική εταιρεία Orbital Technology συνεχίζει να προμηθεύει με όπλα και πυρομαχικά τις συριακές δυνάμεις.
Η Λαττάκεια -γενέτειρα του Μπασάρ Αλ Άσαντ και τόπος ταφής του πατέρα του, Χάφεζ διαθέτει το πρώτο λιμάνι της χώρας το οποίο ελέγχεται οικονομικά από την οικογένεια- δέχεται μία άνευ προηγουμένου επίθεση μακράς διαρκείας από ξηρά και για πρώτη φορά με τη συμβολή του Πολεμικού Ναυτικού και από θάλασσα. Η πόλη βομβαρδίζεται, άμαχοι σκοτώνονται κατά δεκάδες είτε συλλαμβάνονται μαζικά και κρατούνται στο αθλητικό στάδιο της πόλης δίχως νερό ή τροφή ενώ τους έχουν αφαιρεθεί τα προσωπικά τους έγγραφα.
Ο Αύγουστος βέβαια βρίσκει το καθεστώς σε "επικοινωνιακή επαγρύπνηση", με τρεις πολυδιαφημισμένες επιχειρήσεις απομάκρυνσης των στρατιωτικών δυνάμεων από τη Χάμα, την Ντέιρ Αλ Ζουρ και πιο πρόσφατη της περιοχής Ραμέλ στην Λαττάκεια, στις οποίες προσεκλήθησαν και δημοσιογράφοι των διεθνών μέσων.
Μετά την απομάκρυνση των δημοσιογράφων, όμως, η καταστολή ξαναβρίσκει τους ρυθμούς της. Σε τηλεφωνική συνομιλία του με τον Μπαν Κι Μουν ο πρόεδρος Άσαντ υποστήριξε πως οι επιχειρήσεις έλαβαν τέλος. Πόση αξιοπιστία έχουν πλέον τα λόγια του;

Η ιστορία επαναλαμβάνεται στη Χάμα
Στις όχθες του Ορόντη ποταμού, στην κεντρική Συρία και βόρεια της πρωτεύουσας Δαμασκού, βρίσκεται η τέταρτη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, η Χάμα, γνωστή για τους νερόμυλούς της. Το καθεστώς Άσαντ έχει δικαιολογημένα «προηγούμενα» με την πόλη καθώς ανέκαθεν αποτελούσε το προπύργιο του αντικαθεστωτικού αγώνα.
Το 1982, όταν τα ηνία της εξουσίας είχε ο πατέρας του σημερινού προέδρου, Χάφεζ Αλ Άσαντ, οι σουνίτες μουσουλμάνοι αντέδρασαν στην απολυταρχική διοίκησή του και υπό την ηγεσία των Αδελφών Μουσουλμάνων εξεγέρθηκαν. Τότε ο πατριάρχης της αλαουίτικης δυναστείας εφάρμοσε τη μέθοδο της «καμένης γης» ισοπεδώνοντας την πόλη από άκρη σε άκρη. Η Διεθνής Αμνηστία τότε έκανε λόγο για 20.000 νεκρούς.
Το μακελειό, που έμεινε στην ιστορία ως «η πιο σφοδρή πράξη θανάτου αραβικής κυβέρνησης ενάντια στον λαό στη νεότερη μέση Ανατολή» είχε αναλάβει προσωπικά ο νεότερος αδερφός του Χάφεζ, Ριφάατ, μετέπειτα γνωστός ως ο «Χασάπης της Χάμα».
Τα κρατικά μέσα μετέδιδαν τότε πως αντικαθεστωτικοί αντάρτες επιτέθηκαν στους «συντρόφους την ώρα που κοιμούνταν σκοτώνοντας γυναίκες και παιδιά» και τότε εκείνοι αντιστάθηκαν και «τους έδωσαν ένα μάθημα που τους έκοψε την ανάσα».
Σχεδόν τριάντα χρόνια μετά, στην ίδια πόλη, το σκηνικό επαναλαμβάνεται -όχι όμως ώς φάρσα αλλά σε ολόκληρη την τραγικότητά του. Στις αρχές Ιουνίου οι δυνάμεις ασφαλείας αποχώρησαν από την πόλη και οι περίπου 700.000 κάτοικοι αυτοδιοικούνταν συνεχίζοντας μαζικά τις αντικαθεστωτικές κινητοποιήσεις τους.
Το καθεστώς δεν ανέχτηκε την αντίδραση των κατοίκων και πριν αρχίσει το Ραμαζάνι στις αρχές Αυγούστου, που θα δρούσε ως πλατφόρμα συσπείρωσης, αποφάσισε να δράσει με τον τρόπο που τόσο καλά γνωρίζει. Όμως υπάρχει μία ειδοποιός διαφορά: πλέον οι άνθρωποι είναι αποφασισμένοι να αντιμετωπίσουν τις κληρονομικές συνήθειες των Άσαντ. Και το κυριότερο: φαίνεται ότι έχουν ξορκίσει τον φόβο έναντι του καθεστώτος.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου