Εμείς πού βρισκόμαστε; Ωδεύουμε το δικό μας παράδεισο;

ΚΑΦΕΝΕΙΟ

Θεία Κωμωδία του Δάντη

Γράφει η Ελένη Παπουτσή

Ο Δάντης με το έργο του commendia γραμμένο στα τέλη του ευρωπαϊκού Μεσαίωνα θεωρείται από πολλούς ο Όμηρος της  νεότερης ευρωπαϊκής λογοτεχνίας.  Χαρακτηριστικά,  προστέθηκε  από το συγγραφέα αλλά και από τους κριτικούς το επίθετο divina, και έμεινε γνωστό στην ιστορία με τον τίτλο Θεία Κωμωδία

Διακρίνουμε  μια ροή ποιητικού λόγου η οποία είναι και σφικτά΄ πλεγμένη και δίνει και μια ώθηση προς τα επάνω   Το θέμα είναι, ένα  μακρύ ταξίδι στον κόσμο των νεκρών η ακριβέστερα των ψυχών. Ο ποιητής (ο Δάντης) αφηγείται στο πρώτο πρόσωπο και τραγουδάει, για το τι συνάντησε σε μια διαδρομή που ακολούθησε την εξής κατεύθυνση. Την κόλαση, που είναι  κάτω από την επιφάνεια της γης.  Το καθαρτήριο που για τον Δάντη είναι ένα ψηλό βουνό νησί, στο οποίο φτάνει  μετά την υπόγεια διαδρομή του.   Το παράδεισο που  είναι ουράνιες σφαίρες, που ξεκινούν από το καθαρτήριο και φτάνουν στον έμπυρο ουρανό.

Τον ποιητή συνοδεύουν οι ψυχές δυο φίλων οδηγών του του Λατίνου  ποιητή Βιργιλίου και της ........Βεατρίκης της αγαπημένης του, της οποίας τον πρώιμο θάνατο είχε τραγουδήσει  ο ποιητής στο έργο του «νέα ζωή»

Σε  κάθε στάδιο της διαδρομής του ο ποιητής συναντά μορφές προσώπων της σύγχρονης του ιστορίας των ιταλικών πόλεων, αλλά και της  παγκόσμιας ιστορίας και   μυθολογίας.   Οι ψυχές βασανίζονται αιώνια καταδικασμένες στη κόλαση, δοκιμάζονται εξαγνιζόμενες στο Καθαρτήριο, και απολαμβάνουν την μακαριότητα του παραδείσου.   Στις παρυφές της Κόλασης συναντά ο ποιητής και τους ενάρετους ειδωλολάτρες μεταξύ των οποίων και τους  διακεκριμένους εκπροσώπους της κλασσικής γραμματείας και ποίησης. Η δαντική ιεράρχηση ηθικών αξιών τοποθετεί την απάτη και την προδοσία στην πηγή της κακίας η της αμαρτίας, και την αγάπη στην πηγή της αρετής, σύστημα  στο οποίο οι μελετητές διακρίνουν ένα αμάλγαμα πλατωνικών αριστοτελικών και χριστιανικών καταβολών. 

Ο ποιητής αναζητά μια απόλυτη αρμονία ανάμεσα στη γλώσσα και το θέμα του.  Για αυτόν ακριβώς τον λόγο ονομάζουμε  το ποίημα, κωμωδία.

Η ζωή του Δάντη, είναι σαν   σαν να περιέχεται εξολοκλήρου μέσα στο βιβλίο του.

Ελένη Παπουτσή

Εκπαιδευτικός-πολιτισμολόγος