Αλλάζει ο πολιτικός χάρτης στην Ευρωζώνη

sofokleous10.gr

 

Η δημοσιονομική κρίση αρχίζει να αλλάζει τον πολιτικό χάρτη στην Ευρωζώνη. Η λαϊκή οργή για τα πακέτα στήριξης, τη λιτότητα και την ευρύτερη οικονομική αβεβαιότητα έχει ήδη οδηγήσει σε ανατροπές ηγετών σε χώρες της περιφέρειας της ευρωζώνης. Πρώτα στην Ιρλανδία, μετά στην Πορτογαλία και στην Ισπανία, όπου ο κ. Jose Luis Zapatero δήλωσε ότι δεν θα διεκδικήσει τρίτη θητεία στον πρωθυπουργικό θώκο.

Στην Πορτογαλία οι ψηφοφόροι τιμώρησαν τους Σοσιαλιστές γα την οικονομική κρίση της χώρας στις εκλογές της 5ης Ιουνίου. Οι σοσιαλιστές της Πορτογαλίας υπέστησαν τη χειρότερη εκλογική ήττα τους εδώ και τουλάχιστον 20 χρόνια. Η αντιπολίτευση των Σοσιαλδημοκρατών επικράτησε με 39% έναντι του 28% των Σοσιαλιστών. Το αποτέλεσμα ανοίγει το δρόμο για το σχηματισμό μιας νέα κεντροδεξιάς κυβέρνησης συνασπισμού, η οποία θα εφαρμόσει το πρόγραμμα διάσωσης των 78 δισ. ευρώ, το οποίο αναγκάστηκε να ζητήσει η Πορτογαλία. Ο Jose Socrates, πρωθυπουργός των τελευταίων έξι ετών, παραδέχτηκε την ήττα του και ανακοίνωσε την πρόθεσή του να παραιτηθεί από την ηγεσία του κόμματός του.

Αλλά και στην Ιρλανδία ο Μπρίαν Κόουεν υπέστη εκλογική συντριβή στις πρόωρες εκλογές του Φεβρουαρίου, πληρώνοντας βαρύ τίμημα για την οικονομική κατάρρευση της χώρας και την υπαγωγή της στο Μηχανισμό Στήριξης Ευρωπαϊκής Ενωσης και ΔΝΤ. Το Fianna Fail του κατάφερε να συγκεντρώσει ποσοστό μόλις και μετά βίας πάνω από 17%, όταν στις προηγούμενες είχε θριαμβεύσει με 42%. Αυτή, λοιπόν, ήταν η πιο εντυπωσιακή εκλογική κατάρρευση που έχει σημειώσει οποιοδήποτε κόμμα στην Ιρλανδία, μετά την ανεξαρτησία της χώρας από τη Βρετανία, το 1921! Μάλιστα, θα πρέπει να σημειωθεί ότι τη συντριβή γνώρισαν και οι μέχρι πρότινος εταίροι του Κόουεν στην κυβέρνηση, οι Πράσινοι, που παίρνουν μόλις 1,8% και, κατά τα φαινόμενα, δεν θα έχουν καμία έδρα στη νέα Βουλή. Μεγάλοι κερδισμένοι ήταν το κεντροδεξιό Fine Gael του νυν πρωθυπουργού Έντα Κένι, καθώς και το αριστερό Σιν Φέιν, που θεωρούνταν η πολιτική «ομπρέλα» του Ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού και αύξησε τη δύναμή του στο 10%.

Εκτός όμως από τον ευρωπαϊκό Νότο, η αγανάκτηση αρχίζει να επηρεάζει και τον πυρήνα της Ευρώπης, όπου τα κυρίαρχα κόμματα χάνουν έδαφος από λαϊκιστές outsiders, οι οποίοι ποντάρουν στη λαϊκή δυσφορία και απογοήτευση που έχει προκληθεί από τη λιτότητα και την επιδείνωση του επιπέδου διαβίωσης.

Στη Φινλανδία η εκτόξευση της δύναμης των λαϊκιστών Αληθινών Φινλανδών κατέδειξε τη διογκούμενη αντίθεση του εκλογικού σώματος στις αποφάσεις της ΕΕ, να ξεπληρώσει το δημόσιο χρέος μερικών αδύναμων οικονομιών της ευρωζώνης, όπως της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και τώρα της Πορτογαλίας. Πάνω στο θέμα αυτό ο χαρισματικός ηγέτης των Αληθινών Φινλανδών, Τίμο Σόινι έχει τοποθετηθεί λέγοντας ότι μέσα στις προθέσεις του είναι να αλλάξουν οι όροι του προγράμματος διάσωσης της Πορτογαλίας.«Το πακέτο βοηθείας που υπάρχει, δε νομίζω ότι θα παραμείνει», έχει δηλώσει χαρακτηριστικά ο Σόινι σε συνέντευξή του στη φινλανδική τηλεόραση. Το ευρωσκεπτικιστικό κόμμα των Αληθινών Φινλανδών θα παίξει από δω και στο εξής σημαντικό ρόλο στα δρώμενα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. «Αυτό είναι μια πολύ-πολύ μεγάλη ανατροπή στην πολιτική ζωή της χώρας. Είναι μια πολύ-πολύ μεγάλη αλλαγή. Αυτό αλλάζει πλέον το περιεχόμενο της Φινλανδικής πολιτικής», επσήμανε ο Γιαν Σούντμπεργκ, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι, σχολιάζοντας τα αποτελέσματα των εκλογών της Κυριακής.

Στη Γαλλία, η κεντροδεξιά παράταξη του Προέδρου κ. Nicolas Sarkozy υπέστη σημαντικό πλήγμα στις περιφερειακές εκλογές, ενώ καταγράφηκε σημαντική ενίσχυση του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου. Η δημοτικότητα του Γάλλου προέδρου βρίσκεται σε ιστορικό χαμηλό. Σύμφωνα με την δημοσκόπηση που πραγματοποίησε η εταιρία Ifop το Μάιο για λογαριασμό της κυριακάτικης εφημερίδας Le Journal du Dimanche, περίπου το 71% των ερωτηθέντων δήλωσαν απογοητευμένοι από τον Σαρκοζί, ενώ τον Απρίλιο το ποσοστό αυτό ανερχόταν στο 72%.  Στο Βέλγιο, οι Φλαμανδοί εθνικιστές απέτρεψαν τη δημιουργία κυβέρνησης μέχρι τα τέλη του έτους και οι αναλυτές υποστηρίζουν πως ενδεχομένως να ενισχυθούν ακόμη περισσότερο εάν η χώρα οδηγηθεί σε νέες εκλογές. Η κυβέρνηση μειοψηφίας της Ολλανδίας στηρίζεται στο αντιευρωπαϊκό κόμμα του εθνικιστή κ. Geert Wilders, ώστε να παραμείνει στην εξουσία για 6 μήνες.

Ακόμη και στη Γερμανία -όπου υπάρχει έντονη ανησυχία για το ενδεχόμενο να τροφοδοτηθούν ακροδεξιές τάσεις λόγω της οικονομικής δυσαρέσκειας- η αγανάκτηση για τον τρόπο χειρισμού της οικονομίας ήταν ο βασικός παράγοντας για τη μεγάλη ήττα που υπέστη η  Χριστιανοδημοκρατική Ένωση της καγκελαρίου Μέρκελ στις εκλογές στη Βάδη-Βυτεμβέργη (ήταν το προπύργιό τους για 58 χρόνια), αλλά και το Αμβούργο. Η δυσφορία -που τροφοδοτείται και από τα ταμπλόιντ- φαίνεται πως είναι πλέον τόσο έντονη ώστε ένα από τα κυρίαρχα κόμματα, οι Ελεύθεροι Δημοκράτες, φλερτάρει με μία ανοιχτά αντιευρωπαϊκή ρητορική ενόψει των εκλογών.

Τα περιθωριακά λαϊκιστικά κόμματα της Ευρώπης -εκ των οποίων το Εθνικό Μέτωπο της Γαλλίας και το Ελεύθερο Κόμμα του κ. Wilders στην Ολλανδία- είχαν επικεντρωθεί σε αντιμεταναστευτική ρητορική. Πολλοί εξ αυτών, όμως, όπως ο κ. Soini στη Φινλανδία ή ο Φλαμανδός εθνικιστής κ. Bart De Wever, είτε αποφεύγουν είτε κατεβάζουν τους τόνους στις εθνικιστικές τους ρίζες και επανατοποθετούνται για να ευνοηθούν από την κυρίαρχη τάση της οικονομικής αγανάκτησης.  Η κ. Marine Le Pen έχει μαλακώσει τη σκληρή προσέγγιση του κόμματός της σε φυλετικά και μεταναστευτικά θέματα, ώστε να προσελκύσει τους λευκούς εργαζόμενους ψηφοφόρους που έχουν απογοητευτεί από την οικονομική πολιτική του Sarkozy.