Ν. Μόττας-Δεν είναι χούντα. Αστική δημοκρατία είναι

Lenin Reloaded


Δεν είναι Χούντα. Αστική Δημοκρατία είναι
Του Νίκου Μόττα

«Δεν υπάρχει κανένα κράτος», έγραφε ο Λένιν, «έστω και το πιο δημοκρατικό, που να μην έχει στο σύνταγμα του παραθυράκια και επιφυλάξεις, που εξασφαλίζουν στην αστική τάξη τη δυνατότητα να κινητοποιεί στρατεύματα ενάντια στους εργάτες, να κυρήσσει στρατιωτικό νόμο κλπ. σε περίπτωση “διατάραξης της τάξης”, στην πραγματικότητα σε περίπτωση που η εκμεταλλευόμενη τάξη “παραβιάζει” το καθεστώς της σκλαβιάς της και κάνει προσπάθειες να φέρεται όχι δουλικά» [1]. Όταν έγραφε αυτές τις σκέψεις ο Λένιν το 1918 δεν είχε στο μυαλό του την... εισβολή των ΜΑΤ στο ραδιομέγαρο της ΕΡΤ, ούτε τις βίαιες εφόδους της αστυνομίας στη Χαλυβουργία ή τις Σκουριές. Είχε στο μυαλό του την ίδια την λειτουργία της αστικής δημοκρατίας, της «δημοκρατίας» που λειτουργεί στο πλαίσιο του καπιταλιστικού συστήματος.





Το αναφέρουμε αυτό μιάς και ουκ ολίγες φορές έχουμε ακούσει τον χαρακτηρισμό «Χούντα», σε περιπτώσεις που το κράτος χρησιμοποιεί με αυταρχισμό τους κατασταλτικούς του μηχανισμούς. Η άποψη ότι αυτό που ζούμε σήμερα είναι – γενικά και αόριστα - «Χούντα», απεκδύει και απαλλάσει την αστική δημοκρατία απ' τον πραγματικό, ταξικό της χαρακτήρα. Έναν ταξικό χαρακτήρα που είναι φανερός σε όλο το φάσμα της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής ζωής: απ' την πολιτική εξυπηρέτησης των συμφερόντων της αστικής τάξης μέχρι τους μηχανισμούς διοίκησης και το ίδιο το Σύνταγμα της χώρας. Αυτός ακριβώς ο ταξικός χαρακτήρας της δημοκρατίας των αστών είναι ο ρυθμιστικός παράγοντας που διαμορφώνει το πλαίσιο των δικαιωμάτων και των ελευθεριών που διαθέτει στο λαό το αστικό κράτος.



Με άλλα λόγια, είναι ο ταξικός χαρακτήρας της αστικής δημοκρατίας αυτός που, παραδείγματος χάρη:



− υπαγορεύει τις πολιτικές υπέρ των μονοπωλιακών συμφερόντων, τις πολιτικές του Μάαστριχτ και της ΕΕ.
− «γεννά» πράξεις νομοθετικού περιεχομένου με τις οποίες κλείνει εν μία νυχτί η ΕΡΤ και πετάγονται στο δρόμο χιλιάδες εργαζόμενοι.
− καταλύει το πανεπιστημιακό άσυλο και επιτρέπει στην αστυνομία να εισβάλλει ανεμπόδιστα στις σχολές.



− επιχειρεί, με διάφορους τρόπους, να τρομοκρατήσει απεργούς κινητοποιώντας τους διαθέσιμους κατασταλτικούς μηχανισμούς (βλ. Ναυτεργάτες το 2009, Χαλυβουργία, 2012, εργαζόμενοι Μετρό, 2013 κλπ.).
− διαλύει ειρηνικές απεργιακές συγκεντρώσεις είτε με την χρήση ωμής βίας είτε με προβοκατόρικες ενέργειες γνωστών-αγνώστων.



− στήνει «βιομηχανίες» διώξεων κατά εργαζόμενων, απεργών και πολιτών που αγωνίζονται, επειδή δεν «συμμορφώνονται προς τας υποδείξεις» και «απειλούν τη διατάραξη της – αστικής – ειρήνης». Να θυμηθούμε τις ποινικές διώξεις ενάντια στους μαθητές την περίοδο 1998-99, τις διώξεις και την τρομοκρατία ενάντια σε αγρότες για «παρακώλυση συγκοινωνιών», τις πρόσφατες διώξεις ενάντια σε συνδικαλιστές των ταξικών σωματείων Μετάλλου Πειραιά και την καταδίκη σε 5μηνη φυλάκιση των συνδικαλιστών Πέτρου και Παύλου Πουντίδη;



− ποινικοποιεί τις απεργιακές κινητοποιήσεις, με την συνδρομή της «αδέκαστης» – πλην όμως αστικής – δικαιοσύνης, κρίνοντας τες παράνομες και καταχρηστικές. Μόνο το διάστημα 1999-2008, έγιναν δεκτές απ' τα αστικά δικαστήρια 215 απ' τις 248 προσφυγές εργοδοτών ενάντια σε απεργιακούς αγώνες (στοιχεία Πρωτοδικείου Αθηνών).
− δεν διστάζει να θέσει στην υπηρεσία της υπεράσπισης της αστικής νομιμότητας ακόμη και νεοναζιστικά τάγματα εφόδου, προϊόντα εγκληματικών συμμοριών, όπως η Χρυσή Αυγή, με σκοπό τον εκφοβισμό και την τρομοκράτηση της εργατικής τάξης.



Τα παραπάνω είναι ένα μικρό – σταγόνα στον ωκεανό - δείγμα της δράσης που αναλαμβάνει το αστικό κράτος για να προστατέψει τα συμφέροντα της τάξης που βρίσκεται στην εξουσία: της αστικής τάξης. Και πριν την καπιταλιστική κρίση, πριν τη λεγόμενη απ' ορισμένους «χούντα του μνημονίου», η αστική δημοκρατία χρησιμοποιούσε όλους τους δυνατούς μηχανισμούς για να θωρακίσει την κερδοφορία των καπιταλιστών και των μονοπωλιακών συμφερόντων, για να καθυποτάξει, να παρεμποδίσει και να χειραγωγήσει τους εργατικούς, λαϊκούς αγώνες. Η ιστορία του 20ου αιώνα, τότε που δεν υπήρχε «μνημόνιο», βρίθει περιπτώσεων όπου χειραγώγηση και καταστολή πήγαιναν χέρι-χέρι ενάντια στο εργατικό-λαϊκό κίνημα, ενάντια στους πρωτοπόρους εργάτες, ενάντια στους κομμουνιστές και στους προοδευτικούς αγωνιστές.




Δεν είναι, λοιπόν, καμία «Χούντα», που επιβλήθηκε λόγω «κρίσης» και «μνημονίων». Είναι η δικτατορία του Κεφαλαίου και των μονοπωλίων, η λεγόμενη και αστική δημοκρατία. Είναι «το δίκαιο και η θέληση», όπως έγραφαν το 1848 οι Μαρξ και Ένγκελς απευθυνόμενοι στους αστούς, «της τάξης σας που αναγορεύτηκε σε νόμο, θέληση που το περιεχόμενό της καθορίζεται από τις υλικές συνθήκες ύπαρξης της τάξης σας» [2].



Στην εποχή μας, που ο Καπιταλισμός βρίσκεται στο ιμπεριαλιστικό στάδιο της ανάπτυξης του, οι «υλικές συνθήκες ύπαρξης» της αστικής τάξης επιβάλουν τις πολιτικές υπέρ των μονοπωλίων, τον ευρωμονόδρομο, την ανάκαμψη της κερδοφορίας του Κεφαλαίου σε βάρος των λαϊκών συμφερόντων. Απο εκεί πηγάζει η εντατικοποίηση της καταστολής, της χειραγώγησης και της αντιδραστικοποίησης του αστικού κράτους – και όχι από κάποια ουρανοκατέβατη Χούντα.



Το ζητούμενο επομένως δεν είναι η απάντηση στο παραπλανητικό ψευτοδίλλημα «Δημοκρατία ή Χούντα», αλλά η απάντηση στο ερώτημα «Δημοκρατία για ποιόν;». Και δω δεν υπάρχουν παρά μονάχα δύο δρόμοι: Ή με το Κεφάλαιο, ή με την Εργατική Τάξη.


1. Β.Ι. Λένιν, «Η προλεταριακή επανάσταση κι ο αποστάτης Κάουτσκι», Σύγχρονη Εποχή, 2005.
2. Κ.Μαρξ, Φ.Ένγκελς, «Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος».