Νέο '79 «στήνουν» στην Τεχεράνη

 ΗΜΕΡΗΣΙΑ
Της Ελενας Μπέλλη
Βαθύ και αγεφύρωτο είναι πλέον το χάσμα μεταξύ Δύσης και Ιράν μετά και τα άγρια επεισόδια χθες στη βρετανική πρεσβεία στην Τεχεράνη και την προσωρινή ομηρεία έξι υπαλλήλων από εξαγριωμένους Ιρανούς φοιτητές. Σε ένα περιστατικό που θύμισε έντονα την κατάληψη της αμερικανικής πρεσβείας στην Τεχεράνη το 1979 και την ομηρεία 54 Αμερικανών για 444 ημέρες, ορισμένοι από τους εκατοντάδες φοιτητές που διαδήλωναν έξω από τη βρετανική πρεσβεία σκαρφάλωσαν στο κιγκλίδωμα και εισέβαλαν στον προαύλιο χώρο.

Κατέβασαν τη βρετανική σημαία και αφού την παρέδωσαν στην πυρά, ύψωσαν την ιρανική ενώ αργότερα έσπασαν τις κλειδαριές ασφαλείας και εισέβαλαν στο εσωτερικό του κτιρίου. Οι φοιτητές έσπασαν τα παράθυρα και πέταξαν πέτρες και βόμβες μολότοφ ενώ «αποκαθήλωσαν» τα πορτρέτα της βασίλισσας Ελισάβετ και, κρατώντας φωτογραφίες του Αγιατολάχ Αλί Χαμενέι, ξήλωσαν το βασιλικό έμβλημα και το μετέφεραν έξω από την πρεσβεία, υπό το βλέμμα των αστυνομικών δυνάμεων που μέχρι εκείνη την ώρα δεν είχαν προσπαθήσει να τους εμποδίσουν.
Την ίδια ώρα, μία άλλη ομάδα φοιτητών εισέβαλε σε άλλο χώρο της βρετανικής πρεσβείας, στα βόρεια της πρωτεύουσας. Εκεί, οι φοιτητές κράτησαν ομήρους έξι εργαζόμενους, οι οποίοι απελευθερώθηκαν αργότερα μετά από παρέμβαση της αστυνομίας.
Όταν η είδηση για τη διπλή εισβολή άρχισε να κάνει το γύρο του κόσμου, η ιρανική αστυνομία αποφάσισε να παρέμβει και έκανε χρήση δακρυγόνων για να διαλύσει τους διαδηλωτές έξω από την πρεσβεία στο κέντρο της πρωτεύουσας. Τα τοπικά τηλεοπτικά δίκτυα μετέδιδαν εικόνες των συγκρούσεων της αστυνομίας με τους φοιτητές, που πάντως κατάφεραν να εισβάλουν και δεύτερη φορά στο κτίριο της πρεσβείας.
Τελεσίγραφο
«Μετά το τελεσίγραφο που επιδόθηκε από την αστυνομία στους φοιτητές, η διαδήλωση στο κέντρο της Τεχεράνης τελείωσε», ανακοίνωσε το ιρανικό πρακτορείο. «Δεν ήταν οργανωμένο, δεν σχεδιάστηκε. Η κυβέρνηση δεν είχε κανένα ρόλο σε αυτά τα γεγονότα», βεβαίωσε Ιρανός αξιωματούχος ενώ αργότερα, το υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωνε «τη λύπη του για τις διαδηλώσεις που οδήγησαν σε απαράδεκτες συμπεριφορές». «Σεβόμαστε και έχουμε δεσμευτεί στους διεθνείς κανόνες για την ασυλία και την ασφάλεια των διπλωματών και των διπλωματικών χώρων», καταλήγει η ανακοίνωση του υπουργείου.
Αλλά το «κακό» είχε ήδη γίνει: Η φοιτητική εισβολή ήταν η αντίδραση στην απόφαση της Βρετανίας να επιβάλει μονομερείς κυρώσεις στην Τεχεράνη αλλά ταυτόχρονα και μία ένδειξη της εντεινόμενης εσωτερικής αντιπαράθεσης μεταξύ σκληροπυρηνικών και κυβέρνησης στο Ιράν: Το Ανώτατο Συμβούλιο επικύρωσε τάχιστα την απόφαση της Βουλής για την απέλαση του Βρετανού πρέσβη, δίνοντας στην κυβέρνηση διορία πέντε ημερών για να την εφαρμόσει. Σε μία περίοδο όπου η ιρανική κυβέρνηση βάλλεται πανταχόθεν με αφορμή τις «αποκαλύψεις» της ΙΑΕΑ για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, είναι εξαιρετικά απίθανο η κυβέρνηση να ενορχήστρωσε την εισβολή των φοιτητών που είναι βέβαιο ότι θα κορυφώσει την αντιπαράθεση. Οι σκληροπυρηνικοί, ωστόσο, στη Βουλή και πέριξ του Αγιατολάχ βρίσκουν έτοιμο πεδίο αντιπαράθεσης ώστε να πλήξουν τον Αχμαντινετζάντ.
Αλλαγή ρότας
Ετσι, και ενώ το υπουργείο Εξωτερικών της Βρετανίας εξέφραζε την οργή του για το περιστατικό, επισημαίνοντας στην ανακοίνωσή του ότι τα γεγονότα αυτά είναι «απαράδεκτα και καταδικαστέα» και ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον συγκαλούσε έκτακτη σύσκεψη, μετά την αποχώρηση των φοιτητών από τους δύο χώρους της βρετανικής πρεσβείας, το Λονδίνο άλλαξε ρότα. «Η κατάσταση των υπαλλήλων της πρεσβείας ήταν κάποιες στιγμές συγκεχυμένη, αλλά δεν θα χρησιμοποιούσα τον όρο `ομηρία'», δήλωνε αργότερα ο υπουργός Εξωτερικών, Ουίλιαμ Χέιγκ ενώ αξιωματούχος του υπουργείου του εξέφραζε στο πρακτορείο Reuter's την «ευγνωμοσύνη» του Λονδίνου για την παρέμβαση της ιρανικής αστυνομίας. «Δεν υπήρξαν όμηροι», βεβαίωνε και Βρετανός διπλωμάτης στον ΟΗΕ, σε μία εμφανή προσπάθεια να μη διασαλευτούν οι λεπτές διπλωματικές ισορροπίες πριν τουλάχιστον εκτιμηθούν πλήρως τα γεγονότα. Ο Χέιγκ πάντως είχε νωρίτερα προειδοποιήσει την Τεχεράνη με «σοβαρές συνέπειες». «Θεωρούμε την ιρανική κυβέρνηση υπεύθυνη για την αποτυχία λήψης επαρκών μέτρων για την προστασία της πρεσβείας μας, ως οφείλει», δήλωσε και πρόσθεσε πως «είναι σαφές ότι θα υπάρξουν επιπλέον και σοβαρές συνέπειες».
Την έντονη καταδίκη τους για τα περιστατικά εξέφρασαν τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ευρωπαϊκή Ενωση που επισήμανε την υποχρέωση του Ιράν να προστατεύει τόσο τους διπλωμάτες όσο και τους χώρους των πρεσβειών ενώ και το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ «καταδίκασε με τον ηχηρότερο τρόπο την επίθεση στη βρετανική πρεσβεία στην Τεχεράνη».
Απειλεί
Με «σοβαρές συνέπειες» απειλεί την Τεχεράνη ο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας, Ουίλιαμ Χέιγκ.
Διαψεύδει η βρετανική κυβέρνηση τα περί ομηρείας υπαλλήλων της πρεσβείας.
Αξιωματούχος του υπουργείου Εξωτερικών της Βρετανίας εξέφρασε την «ευγνωμοσύνη» του στην ιρανική αστυνομία για την άμεση παρέμβασή της.
Την έντονη καταδίκη του περιστατικού εξέφρασαν οι ΗΠΑ, η Ε.Ε. και το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ σε ομόφωνο, μη δεσμευτικό ψήφισμά τους.
Το ιρανικό υπουργείο Εξωτερικών εξέφρασε τη λύπη του για «τις απαράδεκτες συμπεριφορές» και βεβαίωσε ότι σέβεται την ασφάλεια των διπλωματών.