Από το youtube και το διαδίκτυο διάλεξα αυτά τα 3 αφιερώματα
Το νέο του θανάτου του επιφανέστερου ποιητή της γενιάς του 1880 κυκλοφόρησε με αστραπιαία ταχύτητα στην κατοχική Αθήνα. «Χτες βράδυ μία είδηση ακατανόητη μας ήρθε. Μία είδηση ασύλληπτη. Ο Γέρο-Παλαμάς πέθανε. Είχαμε ξεχάσει πως ήταν θνητός» γράφει στο προσωπικό της ημερολόγιο η Ιωάννα Τσάτσου.
Από νωρίς το πρωί της 28ης Φεβρουαρίου πλήθος λαού άρχισε να συγκεντρώνεται στο Α' Νεκροταφείο της Αθήνας για να αποτίσει το ύστατο χαίρε στον μεγάλο ποιητή, αλλά και για να εκφράσει τα αντικατοχικά του αισθήματα.
Στις 11 το πρωί άρχισε η νεκρώσιμος ακολουθία, χοροσταντούντος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Δαμασκηνού. Ο πνευματικός κόσμος της χώρας έδωσε βροντερό «παρών»: Σπύρος Μελάς, Μαρίκα Κοτοπούλη, Κωνσταντίνος Τσάτσος, Γιώργος Θεοτοκάς, Άγγελος Σικελιανός, Ηλίας Βενέζης, Ιωάννα Τσάτσου, Γιώργος Κατσίμπαλης, κ.ά.
Άγγελος Σικελιανός
Αυτό δεν απέτρεψε τη μετατροπή της κηδείας σε εκδήλωση πατριωτικής έξαρσης.
«Σε αυτό το φέρετρο ακουμπάει η Ελλάδα» είπε εύστοχα ο ποιητής Άγγελος Σικελιανός (1884-1951), δίνοντας το πνεύμα ομόθυμης παρουσίας του λαού στην κηδεία. Και «με μια φωνή όσο ποτέ δυνατή» απήγγειλε το ποίημα Παλαμάς, που είχε γράψει τα χαράματα της 28ης Οκτωβρίου προς τιμήν του μεγάλου ποιητή:
Στη συνέχεια, ο ποιητής Σωτήρης Σκίπης (1881-1952) από τους τελευταίους εκπροσώπους της Νέας Αθηναϊκής Σχολής, απήγγειλε συγκλονιστικά το ποίημα του Στον Κωστή Παλαμά.
Όταν τελείωσε η νεκρώσιμη ακολουθία, ο Σπύρος Μελάς, ο Άγγελος Σικελιανός και νέα παιδιά σήκωσαν το φέρετρο και κατευθύνθηκαν προς τον χώρο της ταφής. Την ώρα που θα εναπόθεταν το φέρετρο μέσα στη γη, πλησίασε ο αντιπρόσωπος του κατακτητή να καταθέσει στεφάνι. Τότε ο λογοτέχνης Γιώργος Κατσίμπαλης άρχισε να τραγουδά τον Εθνικό Ύμνο: «Σε γνωρίζω από την κόψη...». Ακολούθησε το συγκεντρωμένο πλήθος, «πρώτα δειλά –περιγράφει ο Κωνσταντίνος Τσάτσος– ύστερα η φωνή κατάκτησε όλον τον κόσμο, μυριόστομη. Ήταν η στιγμή η πιο συγκινητική. Ο κόσμος τραγουδούσε με πάθος. Κάποιος φώναξε “Ζήτω η ελευθερία του πνεύματος”. Αλλά ο κόσμος ήθελε ελευθερία σκέτη και φώναζε “Ζήτω η Ελευθερία”»!
sansimera.gr
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ ΠΕΘΑΝΕ Ο Κ.ΠΑΛΑΜΑΣ
Απόψεις
"…Μια κρύα, παγερή μέρα - Φεβρουάριος ήταν του 1943 - μου είπε:
- Θέλεις να έρθεις μαζί μου, Ελισάβετ;
Και τα μάτια της ήταν κόκκινα σαν να είχε κλάψει.
- Και... και οι θείες; ρώτησα ξαφνιασμένη μ’ εκείνο το "Ελισάβετ" – Λίζα μ’ έλεγε πάντα η ΄Ολγα.
- Τα κανόνισα, μη σε νοιάζει! μου είπε. Μόνο φόρεσε το δικό μου το πανωφόρι να μην κρυώνεις. Παρακόντυνε το δικό σου.
Το πανωφόρι της το είχε φτιάξει από μια κουβέρτα, όπως έκαναν κι άλλες κοπέλες στην Κατοχή. 'Ηταν μπεζ ανοιχτό και μου έπεφτε λίγο φαρδύ και μακρύ μα το φόρεσα όλο χαρά.
- Και πού πάμε; ρώτησα.
- Στο νεκροταφείο, είπε και κοίταξε ίσια μπροστά. Πέθανε ο Κωστής Παλαμάς. Πρέπει να πάνε όλοι οι 'Ελληνες.
- Ο Μενέλαος κι ο Θεοδόσης θα έρθουν;
- Δεν ξέρω. Εγώ πάντως θα πάω.
Δε φοβόταν σαν την άλλη φορά, σ’ εκείνη τη διαδήλωση. Το βλέμμα της τώρα ήταν αλλιώτικο, σκληρό, αποφασισμένο. Κι ο κόσμος, πλήθος πολύ που είχε μαζευτεί στο νεκροταφείο, το ίδιο βλέμμα μου φαινόταν πως είχε.
Δεν ήμουν ακόμη αρκετά ψηλή και τίποτα σχεδόν δεν είδα από την πομπή που πέρασε από μπροστά μας με τον νεκρό. Μια φωνή βροντερή μόνο άκουσα:
- Σ' αυτό το φέρετρο ακουμπάει η Ελλάδα!
Κάποιος έβγαζε λόγο. Κι εγώ, μ’ όλο που δεν κρύωνα μέσα στο ζεστό πανωφόρι της 'Ολγας, ένιωθα μια παράξενη ανατριχίλα.
- Ο 'Αγγελος Σικελιανός είναι που μιλάει, έσκυψε εκείνη στ’ αυτί μου."
Απόσπασμα από το βιβλίο Τραγούδι για τρεις
- Θέλεις να έρθεις μαζί μου, Ελισάβετ;
Και τα μάτια της ήταν κόκκινα σαν να είχε κλάψει.
- Και... και οι θείες; ρώτησα ξαφνιασμένη μ’ εκείνο το "Ελισάβετ" – Λίζα μ’ έλεγε πάντα η ΄Ολγα.
- Τα κανόνισα, μη σε νοιάζει! μου είπε. Μόνο φόρεσε το δικό μου το πανωφόρι να μην κρυώνεις. Παρακόντυνε το δικό σου.
Το πανωφόρι της το είχε φτιάξει από μια κουβέρτα, όπως έκαναν κι άλλες κοπέλες στην Κατοχή. 'Ηταν μπεζ ανοιχτό και μου έπεφτε λίγο φαρδύ και μακρύ μα το φόρεσα όλο χαρά.
- Και πού πάμε; ρώτησα.
- Στο νεκροταφείο, είπε και κοίταξε ίσια μπροστά. Πέθανε ο Κωστής Παλαμάς. Πρέπει να πάνε όλοι οι 'Ελληνες.
- Ο Μενέλαος κι ο Θεοδόσης θα έρθουν;
- Δεν ξέρω. Εγώ πάντως θα πάω.
Δε φοβόταν σαν την άλλη φορά, σ’ εκείνη τη διαδήλωση. Το βλέμμα της τώρα ήταν αλλιώτικο, σκληρό, αποφασισμένο. Κι ο κόσμος, πλήθος πολύ που είχε μαζευτεί στο νεκροταφείο, το ίδιο βλέμμα μου φαινόταν πως είχε.
Δεν ήμουν ακόμη αρκετά ψηλή και τίποτα σχεδόν δεν είδα από την πομπή που πέρασε από μπροστά μας με τον νεκρό. Μια φωνή βροντερή μόνο άκουσα:
- Σ' αυτό το φέρετρο ακουμπάει η Ελλάδα!
Κάποιος έβγαζε λόγο. Κι εγώ, μ’ όλο που δεν κρύωνα μέσα στο ζεστό πανωφόρι της 'Ολγας, ένιωθα μια παράξενη ανατριχίλα.
- Ο 'Αγγελος Σικελιανός είναι που μιλάει, έσκυψε εκείνη στ’ αυτί μου."
Απόσπασμα από το βιβλίο Τραγούδι για τρεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου