Το «θαύμα» με το PSI και η «ανάσταση» των τραπεζων

sofokleous10

Με παρασκηνιακούς ελιγμούς, στους οποίους πρωταγωνίστησε ο πρωθυπουργός και κορυφαίοι έλληνες τραπεζίτες, δίνεται λύση στη διπλή εμπλοκή με το PSI των ομολόγων ξένου δικαίου και την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, που έφθασε να τροφοδοτήσει ακόμη και σενάρια αναβολής των εκλογών.

Με μυστηριώδη τρόπο «κουρεύτηκαν» 11 ομόλογα ξένου δικαίου που δεν είχαν ενταχθεί στο PSI (ανάμεσά τους και το ομόλογο της 15ης Μαΐου, που απειλούσε τη χώρα με νέο πιστωτικό γεγονός), ενώ κυβέρνηση και τραπεζίτες έχουν επεξεργασθεί μια λύση για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, με τεράστιο «μπόνους» στους ιδιώτες μετόχους, και εκκρεμεί η έγκρισή της από την «τρόικα».

Τις τελευταίες ημέρες κορυφώθηκαν στο παρασκήνιο οι διαβουλεύσεις κυβέρνησης - τραπεζιτών για τα δύο κρίσιμα θέματα που είχαν μείνει εκκρεμή μετά την πρώτη φάση του PSI και την έγκριση της νέας δανειακής σύμβασης. Στις επαφές αυτές είχε κεντρικό ρόλο ο ίδιος ο Λ. Παπαδήμος. Λέγεται, μάλιστα, χωρίς βεβαίως να μπορεί να διασταυρωθεί, ότι η κρισιμότερη από αυτές τις συναντήσεις ήταν η βραδινή συνάντηση του κ. Παπαδήμου με το κορυφαίο δίδυμο της Εθνικής Τράπεζας (Ράπανος, Ταμβακάκης), οι οποίοι πήγαν στο Μαξίμου χωρίς να έχει προαναγγελθεί νωρίτερα το ραντεβού (αργότερα από το Μαξίμου γινόταν λόγος για προγραμματισμένη συνάντηση).

Σημαντικές ήταν και οι συναντήσεις του Φ. Σαχινίδη με τους τέσσερις εκπροσώπους των ισχυρότερων ελληνικών τραπεζών, όπως και η συνεδρίαση του Συμβουλίου Συστημικής Ευστάθειας, στο οποίο συμμετέχει και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γ. Προβόπουλος. Κατά τη διάρκεια όλων αυτών των διαβουλεύσεων ανοικτές ήταν οι γραμμές επικοινωνίας με την «τρόικα» (κυρίως με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα), παρά το «χαλαρό» κλίμα λόγω των αργιών του Πάσχα των καθολικών, ενώ στη διαπραγμάτευση για τους όρους της ανακεφαλαιοποίησης είχαν δημιουργική συμβολή πολλές ξένες επενδυτικές τράπεζες που συμβουλεύουν τις ελληνικές, προσφέροντας τις ιδέες τους ώστε να βρεθεί ένα μοντέλο κρατικής ενίσχυσης χωρίς κρατικοποίηση.

Ελάχιστοι γνωρίζουν τι ακριβώς διημείφθη σε αυτές τις επαφές, αλλά τα αποτελέσματά τους έχουν γίνει πλέον ορατά και θα έλθουν στην επιφάνεια μέχρι τις 20 Απριλίου, που είναι η νέα ημερομηνία-ορόσημο, καθώς τότε λήγει και η τελευταία παράταση για το PSI των ομολόγων ξένου δικαίου αλλά και η τελευταία προθεσμία που έδωσε ο Λ. Παπαδήμος την Πέμπτη από την Κύπρο για τη λήψη των αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου σχετικά με τους όρους της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών.

«Θαύμα» στο PSI!

Ένα πρώτο, σημαντικό αποτέλεσμα των παρασκηνιακών αυτών χειρισμών, όπως λένε παράγοντες της αγοράς, ήταν η αποτροπή ενός πιστωτικού γεγονότος στις 15 Μαΐου, ημέρα κατά την οποία λήγει ένα από τα ομόλογα ξένου δικαίου που δεν είχε καταστεί δυνατόν να «κουρευτούν» στο σύνολό τους. Αν δεν πληρώνονταν στο ακέραιο οι «απρόθυμοι» κάτοχοι αυτής της σειράς ομολόγων, η Ελλάδα θα βρισκόταν αντιμέτωπη με ένα σοβαρό πιστωτικό γεγονός - η Διεθνής Ένωση Συμβολαίων Ανταλλαγής και Παραγώγων προειδοποίησε στις αρχές της εβδομάδας ότι θα αποφάσιζε την πληρωμή των συμβολαίων ασφάλισης ελληνικών ομολόγων αν υπήρχε άρνηση πληρωμής αυτών των ομολογιούχων από την Ελλάδα.

Αίφνης, όμως, αναλυτές ξένων οίκων διαπίστωσαν την Τετάρτη (την ίδια ημέρα που τελείωσε με τη βραδινή συνάντηση Παπαδήμου, Ράπανου και Ταμβακάκη στο Μαξίμου...) ότι συντελέσθηκε ένα μικρό «θαύμα»: Το ομόλογο της 15ης Μαΐου και άλλα 10 ομόλογα ξένου δικαίου, συνολικής αξίας 5,6 δισ. ευρώ, που δεν είχαν «κουρευτεί» λόγω «βέτο» ισχυρών μειοψηφιών ομολογιούχων, εμφανίσθηκαν στις 4 Απριλίου από τον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους ως... «κουρεμένα»! Ο αναλυτής της ITC Markets, Ανδρέας Κούτρας, που διαπίστωσε πρώτος αυτήν τη σημαντική διαφορά ανάμεσα στις ανακοινώσεις του ΟΔΔΗΧ στις 2 και στις 4 Απριλίου, ανέφερε ότι δύο τινά μπορεί να συμβαίνουν: Ή κάποια δύναμη έπεισε τους «απρόθυμους» να αλλάξουν στάση (πράγμα δύσκολο) ή κάποιος αγόρασε τα ομόλογά τους για να ψηφίσει υπέρ του PSI.

Το επικρατέστερο σενάριο, σύμφωνα με κύκλους της αγοράς, αναφέρει ότι μεγάλη ελληνική τράπεζα αγόρασε, πληρώνοντας υψηλές τιμές, όσα ομόλογα χρειάζονταν για να περάσει από τις συνελεύσεις των ομολογιούχων (με πλειοψηφία δύο τρίτων ή τριών τετάρτων των πιστωτών) η απόφαση για υποχρεωτικό «κούρεμα» των «απρόθυμων», δηλαδή για την ενεργοποίηση των ρητρών συλλογικής δράσης. Αν είναι έτσι, σημαίνει ότι με μια... λεπτή χειρουργική επέμβαση αποφεύχθηκε ένα «ναυάγιο», με σοβαρές συνέπειες στο PSI των ομολόγων ξένου δικαίου. Και σημαίνει, επίσης, ότι κάποιοι επενδυτές έβγαλαν τεράστιο κέρδος από τη συναλλαγή αυτή, πουλώντας σε υψηλή τιμή ομόλογα που είχαν αγοράσει πολύ φθηνότερα. Σε κάθε περίπτωση, όμως, δεν τίθεται πλέον θέμα πιστωτικού γεγονότος τον Μάιο.

«Μπόνους» στους μετόχους

Εν τω μεταξύ, οι συζητήσεις για τους όρους της τραπεζικής ανακεφαλαιοποίησης έφθασαν εκεί που τις οδηγούσαν εξαρχής οι τραπεζίτες, δηλαδή σε ένα σχέδιο που θα τους επιτρέψει να πάρουν τεράστια ποσά από το κράτος, χωρίς όμως να κρατικοποιηθούν οι τράπεζες, με τεράστια ζημιά για τους ιδιώτες μετόχους. Σύμφωνα με πληροφορίες το σχέδιο προβλέπει ότι ένα μεγάλο μέρος του συνολικού ποσού της ανακεφαλαιοποίησης, που θα φθάσει τα 40 δισ. ευρώ, θα δοθεί στις τράπεζες με την έκδοση μετατρέψιμων ομολόγων, ώστε να μειωθεί ο αριθμός των μετοχών που θα κληθούν να αγοράσουν οι ιδιώτες μέτοχοι αλλά και αυτών που θα εκδοθούν αμέσως μετά υπέρ του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι από τα συνολικά 40 δισ. ευρώ των νέων κεφαλαίων που θα χρειασθούν οι τράπεζες ενδέχεται να δοθούν έως και 15 δισ. ευρώ με έκδοση μετατρέψιμων ομολόγων. Έτσι, θα εκδοθούν μετοχές μόνο για τα υπόλοιπα 25 δισ. ευρώ. Από αυτές, τουλάχιστον το 10% θα διατεθεί στους ιδιώτες μετόχους, ώστε να μειωθεί η δική τους υποχρεωτική συμμετοχή κάτω και από τα 3 δισ. ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι, αν οι ιδιώτες δεν καλύψουν τουλάχιστον το 10% των κεφαλαιακών αναγκών, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα πρέπει να παίρνει μετοχές μιας τράπεζας με πλήρη δικαιώματα ψήφου, που σημαίνει ότι η τράπεζα θα κρατικοποιείται. Με αυτήν τη φόρμουλα περιορίζονται οι ανάγκες συμμετοχής των ιδιωτών, ώστε ο κίνδυνος κρατικοποίησης να αποφευχθεί.

Βέβαια, για να «ανάψει πράσινο» σε αυτό το σχέδιο χρειάζεται να διευθετηθούν αρκετές λεπτομέρειες. Για παράδειγμα, πρέπει να καθοριστεί το επιτόκιο των πενταετών μετατρέψιμων ομολόγων, που σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες της Κομισιόν πρέπει να είναι πολύ υψηλό, αφού σε αυτές τις περιπτώσεις λαμβάνεται υπόψη ένα θεωρητικό κόστος δανεισμού από την αγορά, που για τις ελληνικές τράπεζες θα ήταν εξοντωτικό. Επίσης, πρέπει να δεχθεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να καλυφθεί ένα τόσο μεγάλο μέρος των ιδίων κεφαλαίων των τραπεζών με ένα σύνθετο χρηματοπιστωτικό εργαλείο (τα μετατρέψιμα ομόλογα), του οποίου, σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες, δεν πρέπει να γίνεται χρήση σε μεγάλο βαθμό (τα βασικά ίδια κεφάλαια πρέπει να καλύπτονται πρωτίστως με μετοχές).

Αυτές, όμως, είναι «λεπτομέρειες» που τελικά φαίνεται ότι δεν θα σταματήσουν την υλοποίηση του σχεδίου, για την οποία έχει προγραμματισθεί να ληφθούν αποφάσεις έως τις 20 Απριλίου, δηλαδή με τη Βουλή κατά πάσα πιθανότητα διαλυμένη λόγω επικείμενων εκλογών.