Κανείς δεν θέλει πια ισπανικές τράπεζεs sofokleous10

sofokleous10

Μπορεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επιμένει ότι η Ισπανία δεν θα χρειαστεί οικονομική στήριξη από την Ευρωζώνη για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών της – έτσι είπε χτες ο εκπρόσωπος της Κομισιόν Ολιβιέ Μπαγί – ωστόσο οι ενδείξεις τον διαψεύδουν. Το ισπανικό τραπεζικό σύστημα κινείται εμφανώς στα χνάρια του ελληνικού με διαφορά δύο ετών, καθώς η άνοδος των αποδόσεων των ισπανικών ομολόγων πλησίον του 6%, η πτώση της βιομηχανικής παραγωγής κατά 5%, η αργή αλλά σταθερή αύξηση της ανεργίας άνω του 23%, τα δάνεια που ξεπέρασαν τις καταθέσεις  και το ξεφούσκωμα της αγοράς  ακινήτων που έχει κι άλλο δρόμο μπροστά του κάνουν πλέον τις ισπανικές τράπεζες τις λιγότερο επιθυμητές της Ευρώπης.

Η συντηρητική κυβέρνηση του Μαριάνο Ραχόι έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο χορήγησης νέων κρατικών κεφαλαίων προς το ισπανικό τραπεζικό σύστημα που αποτελείται από λίγες  μεγάλες διεθνείς τράπεζες και πολλά υπερχρεωμένα τοπικά ταμιευτήρια. Αυτό όμως σημαίνει πως απομένουν μόνο δυο τρόποι για να αντλήσουν οι ισπανικές τράπεζες τα κεφάλαια που χρειάζονται: είτε από τον ιδιωτικό τομέα, είτε από τους επίσημους πιστωτές της Ευρώπης και του ΔΝΤ.

Οι προοπτικές για λύση από τον ιδιωτικό τομέα είναι μηδαμινές. Σύμφωνα με πληροφορίες από το Λονδίνο, τίποτα στον ορίζοντα δεν φαίνεται ικανό να πείσει τους ξένους διαχειριστές κεφαλαίων να επενδύσουν στις ισπανικές τράπεζες καθώς φοβούνται τη διαφαινόμενη αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, την έκθεσή τους σε ισπανικό και πορτογαλικό χρέος αλλά και την ύφεση.

Το ισπανικό τραπεζικό σύστημα έχει πληγεί καίρια από το σκάσιμο της φούσκας στην αγορά ακινήτων που ξεκίνησε στα τέλη του 2008 και είναι σε πλήρη εξέλιξη. Έτσι ελάχιστες ισπανικές τράπεζες μπορούν να αντλήσουν
δάνεια από τις χρηματοπιστωτικές αγορές και η πλειοψηφία τους εξαρτάται πλήρως από τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ενώ η ποιότητα των ενεργητικών συνεχίζει να επιδεινώνεται αφού οι τιμές των κατοικιών κινούνται διαρκώς πτωτικά και η ανεργία αυξάνει.

Την περασμένη εβδομάδα ο Ισπανός Υπουργός Οικονομικών Λουίς ντε Γκουίντο είχε δηλώσει στο πρακτορείο Ρότερ ότι οι ισπανικές τράπεζες έχουν ήδη επιτύχει τους στόχους των κεφαλαιακών απαιτήσεων που έθεσε η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή στο πλαίσιο του σχεδίου ανακεφαλαιοποίησης των ευρωπαϊκών τραπεζών. Αλλά οι διαχειριστές κεφαλαίων λένε άλλα παραπέμποντας στο βραδύκαυστο κραχ των ακινήτων. Σύμφωνα με πληροφορίες από το Λονδίνο, οι διαχειριστές άρχισαν να πουλάνε την έκθεσή τους στην Ισπανία από τα τέλη του 2011, εκτιμώντας ότι με δεδομένη την έκταση της υπερδόμησης, οι προβλέψεις που έχουν σχηματίσει οι τράπεζες για τις ζημιές από τα προβληματικά δάνεια  δεν αρκούν.

Πιο ειλικρινή από την πολιτική τους ηγεσία, στελέχη της κεντρικής τράπεζας της Ισπανίας και των εμπορικών τραπεζών αναγνωρίζουν ότι οι τράπεζες μπορεί να χρειαστούν περισσότερα κεφάλαια καθώς ενδέχεται να έρθουν αντιμέτωπες με χρεοστάσια είτε από επιχειρήσεις είτε από νοικοκυριά, επειδή η οικονομία έχει περάσει σε ύφεση για δεύτερη φορά μέσα σε 3 χρόνια και η ανεργία αναμένεται να φτάσει φέτος το 24%.

Την Τρίτη ο διοικητής της Τράπεζας της Ισπανίας Μιγκέλ Άνχελ Φερνάντεζ Ορντονέζ επέμεινε ότι δεν υπάρχει καμία συζήτηση για τη διάσωση καμιάς ισπανικής τράπεζας και πρόσθεσε πως αν ανακάμψει η ισπανική οικονομία, τα σημερινά τραπεζικά κεφάλαια αρκούν. Παρ’ όλα αυτά, συνέχισε, ‘αν η οικονομία επιδεινωθεί περισσότερο του αναμενόμενου, θα είναι απαραίτητο να συνεχίζουμε να αυξάνουμε και να βελτιώνουμε την ποιότητα των τραπεζικών κεφαλαίων προκειμένου να έχουμε σταθερά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα’.

Για όλους αυτούς τους λόγους οι πιέσεις έχουν γίνει ευδιάκριτες στις αγορές, με τη δραστική ενίσχυση του κόστους ασφάλισης έναντι κινδύνου πτώχευσης (CDS) των ομολόγων που εκδίδουν οι δύο μεγάλες ισπανικές τράπεζες, Santander και BBVA. Μιλώντας σε Ισπανούς δημοσιογράφους, ο διευθύνων σύμβουλος της Santander Αλφρέντο Σάενς είπε ότι η ΕΚΤ έχει βοηθήσει πάρα πολύ με την τεράστια ένεση φτηνής ρευστότητας ύψους 1 τρις, ωστόσο η Ισπανία έχει δρόμο μπροστά της καθώς πρέπει να επιταχύνει την αναδιάρθρωση και την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών της, να προωθήσει την κρατικοποίηση δύο ακόμη περιφερειακών ταμιευτηρίων και να περιορίσει τον αριθμό των ιδρυμάτων που λειτουργούν στη χώρα. ‘Πάνω από όλα χρειαζόμαστε ένα πιο σταθερό οικονομικό και χρηματοοικονομικό περιβάλλον στην Ευρωζώνη που θα επιτρέψει στα ιδρύματα να έχουν καλύτερη πρόσβαση στις κεφαλαιαγορές’, κατέληξε ο επικεφαλής της μεγαλύτερης ισπανικής τράπεζας. Είναι ενδιαφέρον ωστόσο ότι τα CDS των δύο μεγάλων ισπανικών τραπεζών έχουν αυξηθεί τον τελευταίο μήνα κατά 50% έναντι της πολύ χαμηλότερης, κατά 20%, αύξησης των CDS χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων του σχετικού δείκτη της Markit.

Λόγω του μεγέθους της χώρας, τα προβλήματα της Ισπανίας μπορούν να διαταράξουν κρίσιμα τις χρηματοπιστωτικές αγορές. Η επενδυτική εμπιστοσύνη στην Ευρωζώνη υπέστη σοβαρό πλήγμα την περασμένη βδομάδα όταν μια δημοπρασία ισπανικών ομολόγων είχε σημαντικά μειωμένη προσφορά και οδήγησε σε άνοδο των σπρεντ. Πολλοί αναλυτές έχουν ήδη αρχίσει τις συγκρίσεις ανάμεσα στην Ισπανία και τα τρία κράτη της ευρωπαϊκής περιφέρειας που υποχρεώθηκαν να ζητήσουν ευρωπαϊκά προγράμματα. Την περασμένη βδομάδα ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Fitch ανακοίνωσε ότι τα ευρωπαϊκά κεφάλαια διαχείρισης διαθεσίμων που αξιολογούνται από τα στελέχή του προσέθεσαν τα ισπανικά τραπεζικά ομόλογα στη μαύρη λίστα των μη ελκυστικών τραπεζικών χρεογράφων που μέχρι στιγμής περιλάμβαναν κυρίως τίτλους ελληνικών, ιρλανδικών και πορτογαλικών ιδρυμάτων. 

Η κυβέρνηση Ραχόι απέρριψε το Σαββατοκύριακο κάθε ενδεχόμενο διάσωσης είτε της Ισπανίας είτε των τραπεζών της, με το κόστος ενός ευρωπαϊκού προγράμματος. Ωστόσο παράγοντες των αγορών επισημαίνουν ότι η ΕΚΤ δεν θα στηρίζει για πάντα το τραπεζικό σύστημα μέσα από αλλεπάλληλα κύματα φτηνής ρευστότητας. Άρα, συνεχίζουν, οι προβλέψεις που έχουν σχηματίσει οι ισπανικές τράπεζες για τα κόκκινα δάνειά τους μπορεί και να μην επαρκούν αν οι τιμές των ακινήτων προσγειωθούν σε επίπεδα χαμηλότερα του 50% από την κορύφωση τους. Αν συμβεί αυτό, θα πρέπει να παρέμβει είτε η κυβέρνηση Ραχόι δίνοντας λεφτά στις τράπεζες αλλά με το κόστος της αύξησης του δημόσιου ελλείμματος, είτε η τρόικα.

Κατά τη Citigroup οι τιμές των κατοικιών στην Ισπανία ενδέχεται να πέσουν ένα 20%-25% ακόμη. Μια πτώση τέτοιου μεγέθους θα διαβρώσει όμως δραστικά την αξία των χαρτοφυλακίων ακινήτων ύψους 300 και πλέον δις ευρώ που βρίσκονται στους ισολογισμούς των τραπεζών – με 176 δις ευρώ δανείων να αναφέρονται ήδη ως ‘προβληματικά’ από την Τράπεζα της Ισπανίας.