Η δική μου Αφρική

στην απέναντι όχθη

Από τη μία οι εικόνες της αποστολής. Η μικρή δική μας καθημερινότητα. Ένα μικρό θαύμα στο μέσο του πουθενά. Που στήθηκε με πείσμα με δουλειά και με πολλή αγάπη. Ένα ακόμα ιατρείο που στήθηκε, το μικρό χειρουργείο που επιτέλους είναι έτοιμο, η άδεια για περισσότερα και καλύτερα φάρμακα που μπορούν να έρχονται από την πατρίδα, εξοπλισμός που έλειπε, η δεξαμενή για το καθαρό νερό,το κοντέινερ με τα τρόφιμα που επιτέλους έφθασαν από την Ελλάδα, ο μικρούλης που συνήλθε , το νέο μωρό που γεννήθηκε γερό, τα παιδιά που έχουν πια τετράδια, η γιορτή έκπληξη που μας οργάνωσαν, οι χιλιάδες άνθρωποι που μαζεύονται περιμένοντας τους ‘’Ελληνες’’, ο παπα-Αντώνης, τα νέα εμβόλια. Μικρές στιγμές χαράς, και επιτυχίας που σε κάνουν να νοιώθεις πως αξίζει να προσπαθείς, πως έχει νόημα να είσαι εκεί, πως μπορείς να κάνεις την διαφορά. Και πολλή αγάπη και ευγνωμοσύνη. Που εισπράτεις καθημερινά. Απλόχερα. Γενναιόδωρα. Από ταπεινούς και καταφρονεμένους που συρρέουν από κάθε γωνιά για να δεχθούν έστω και κατ' ελάχιστο αυτό που θα έπρεπε να είναι αυτονόητο και παραμένει ακριβό προνόμιο. Το δώρο της θεραπείας. Από την άλλη το μεγάλο κάδρο. Οι εικόνες γύρω μας. Που όταν δεν σε τρομάζουν σε κάνουν να μελαγχολείς. Οι συγκρούσεις που οξύνονται. Η τυφλή βία που μοιάζει να πλανάται παντού. Η ύπαιθρος που ερημώνεται έρμεη στην παντελή έλλειψη καλλιεργητικών μέσων έστω και των στοιχειωδέστερων. Η ελονοσία, η φυματίωση το AIDS που μαστίζουν και αποδεκατίζουν τον υποσιτιζόμενο πληθυσμό. Τα αστικά κέντρα που μεταβάλλονται με φοβερή ταχύτητα σε αχανείς, τρομακτικές τενεκεδουπόλεις. Ο αναλφαβητισμός που παραμένει τεράστιος και ακυρώνει και το πιο απλό όνειρο, οι νέοι που μοιάζει να μην έχουν άλλη διέξοδο από τη βία και την εγκληματικότητα. Παραδοσιακές «κοινωνίες» που ¬ αποδομούνται με ταχύτητα και εξελίσσονται ραγδαία σε τόπους απόγνωσης, τρόμου και ανομίας. Απειράριθμα παιδιά που πετιούνται σε έναν κόσμο όπου δεν έχουν τίποτε να ελπίζουν και που το μόνο που μπορεί να προσδοκούν είναι να ακολουθήσουν απλώς το ένστικτο της αυτοσυντήρησής τους με κάθε μέσο. Και το ίδιο σκηνικό παραλλαγμένο να επαναλαμβάνεται όχι μόνο στην Αφρική αλλά σε όλο τον τέως τρίτο κόσμο. Αλλά πλέον και σε κομμάτια του δικού μας προηγμένου κόσμου Και αν σε χώρες με έμμονα και πανάρχαια πολιτιστικά πρότυπα όπως η Ινδία και η Αίγυπτος η απεριόριστη έκλυση της βίας προσκρούει ακόμη σε εσωτερικοποιημένες παραδόσεις μοιρολατρίας και καρτερίας, στην Αφρική, η ανομία εκρήγνυται. Μακριά βέβαια πάντα, από τα μάτια των Δυτικών κοσμοπολιτών επισκεπτών και ‘’ειδικών’’ που καλά προστατευμένοι σε γειτονιές φρούρια και ακριβά απρόσιτα ξενοδοχεία, επιβάλουν οδηγίες και κατευθύνουν πολιτικές , μελετώντας νούμερα και στατιστικές που δεν αφορούν κανέναν από τους τους ντόπιους και που αγνοούν αν όχι περιφρονούν τις πραγματικές ανάγκες του κόσμου. Όλο και περισσότερο όλο και βαθύτερα ο πάλαι ποτέ τρίτος κόσμος μοιάζει να μετατρέπεται σε τόπο ενδημικών «εμφυλίων πολέμων». Όπου ευκατάστατοι και εξαθλιωμένοι συγκρούονται καθημερινά σε έναν ανοικτό πόλεμο επιβίωσης. Που προσομοιάζει με τα όσα θα συμβούν σε λίγα χρόνια και στις δικές μας πόλεις της Δύσης. Κανένας καλοντυμένος δεν τολμά να περιπλανηθεί στις κλειστά δύσβατα περιχαρακωμένα γκέτο των μιαρών και αποκλεισμένων όπου και θα ληστευθεί παραχρήμα. Και κανείς «ύποπτος», κανένας ημίγυμνος φτωχοδιάβολος δεν επιχειρεί να διαβεί τις πύλες των περιχαρακωμένων και καλά φρουρούμενων αστικών προαστίων όπου και κινδυνεύει να πυροβοληθεί άνευ ετέρου. Ντόμπερμαν και ξυπόλητα παιδιά φρουρούν τις αντίστοιχες «επικράτειες» τους με την ίδια τυφλή και απρόσωπη επιθετικότητα. Οι μεγαλουπόλεις της Αφρικής μοιάζει σήμερα να μην είναι πλέον καν πόλεις: Χωρίς αστικό ιστό, χωρίς συνέχεια και χώρους συνάντησης και επικοινωνίας, δεν μετέχουν σε ένα κοινό, πραγματικό ή φαντασιακό, γίγνεσθαι. Πόλεις-γκέτο δίχως πολιτικό σώμα, δίχως πολίτες, δίχως πολιτικό πολιτισμό, ακόμη ίσως και δίχως πολιτική Σήμερα που ο τρίτος κόσμος έτσι όπως τον γνωρίζαμε ανήκει πια στο παρελθόν, μοιάζει να υπάρχει μόνο ο «Νότος». Ο κόσμος των «άλλων». Εκείνος που ορίζεται αρνητικά και μόνο από το γεγονός ότι δεν είναι σε θέση να ελπίζει, να απαιτεί, να συνασπίζεται. Μπορεί μόνο να εκλιπαρεί, να συμπλέει και να συνυπογράφει χωρίς απαιτήσεις με τον Βορρά, να αγωνιά να επιβιώσει μέρα με τη μέρα. Μια νέα αποικιοκρατία είναι και πάλι παρούσα. Ακόμα πιο σκληρή και αχόρταγη. Ενδεδυμένη το κάλυμμα των τεχνοκρατών και των επενδυτών. Νομιμοποιημένη από μια βαθιά διεφθαρμένη πολιτική ελίτ. Την ίδια στιγμή που τα πολυεθνικά κεφάλαια οικειοποιούνται χωρίς αιδώ και χωρίς φραγμό το μέγιστο μέρος του ιθαγενούς πλούτου, και οι νεόκοπες εντόπιες άρχουσες τάξεις διευρύνονται και εμπεδώνονται προσπαθώντας με νύχια και με δόντια να εξασφαλίσουν μια στοιχειωδώς «ευπρεπή» καταναλωτική διαβίωση, το κατά πολύ μεγαλύτερο μέρος των πληθυσμών που αυξάνονται με ταχύτατους ρυθμούς εξαθλιώνεται και λιμοκτονεί. Χωρίς ελπίδα, χωρίς καμία προοπτική. Χωρίς διέξοδο. Με μόνο αποκούμπι εκκλησίες και ανθρωπιστικές οργανώσεις που μοιάζουν πολλές φορές σταγόνα στον ωκεανό.
Αυτή είναι η Αφρική σήμερα. Όπως εγώ την γνώρισα την ξέρω και την αγαπώ. Μια ήπειρος με τεράστιες δυνατότητες, σιδηροδέσμια μέχρι και σήμερα της αποικιοκρατίας και της δυτικής πλεονεξίας. Αλλάζουν τα πράγματα? Δεν μπορώ να ξέρω. Θέλω να πιστεύω όμως πως ναι. Αν κερδίσουμε τη μάχη της εκπαίδευσης και της υγείας θα δώσουμε περισσότερες ευκαιρίες , περισσότερα όπλα στον αγώνα για αξιοπρέπεια και ανάπτυξη. Και αυτό είναι εκείνο που σήμερα προσπαθούμε. Και θα συνεχίσουμε. Στο μέτρο των δικών μας, μικρών δυνάμεων. Και όσο θα βλέπω κάθε πρωί από το μπαλκόνι του νοσοκομείου μας στο Μόντε στην Ουγκάντα υγιή τα παιδιά του σχολείου μας να μας χαιρετάνε χαρούμενα καθώς ανηφορίζουν για μάθημα θα μπορώ να χαμογελώ ελπίζοντας…