Τετάρτη 19 Δεκεμβρίου 2012

Praxis- Ιμπεριαλισμός, αποικίες και καπιταλιστική ανάπτυξη: Η θεωρία του Λένιν για τον ιμπεριαλισμό

Lenin reloaded

Η αλληλεξάρτηση μεταξύ των ιμπεριαλιστικών χωρών, ο νόμος της ανισόμετρης ανάπτυξης και η αποικιοκρατία μπορούν, κατά την γνώμη μας, να μελετηθούν ολοκληρωμένα μόνο με την λενινιστική ερμηνεία του ιμπεριαλισμού ως καπιταλισμού που γεννάει τέτοια φαινόμενα. Και οι διατυπώσεις του Λένιν στο βιβλίο του για τις αποκίες και τα μεγάλα καπιταλιστικά κράτη υπάγονται ακριβώς στον ορισμό πoυ δίνει στο ίδιο βιβλίο. Δηλαδή τα μεγάλα κράτη είναι η πιο τρανταχτή έκφραση του ιμπεριαλισμού. Η αποικιοκρατία είναι έκφραση του μονοπωλιακού καπιταλισμού, του ιμπεριαλισμού σαν διεθνές σύστημα στην κορυφή του οποίου στέκουν οι πιο ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες. Και όχι μόνο αυτό: η ιμπεριαλιστική "εξωτερική πολιτική" είναι αποτέλεσμα εξελίξεων στην "εσωτερική αγορά" των ανεπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών και όχι "επεκτατισμός" όπως υποστηρίζουν τα αστικά ρέυματα.


Ο Λένιν δεν αναφέρει την αποικιοκρατία και την εξάρτηση στον ορισμό ιμπεριαλισμού στο "ο ιμπεριαλισμός, ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού" του όχι επειδή δεν υπάρχουν, εξάλλου κάνει πολλές αναφορές στο βιβλίο του, η επειδή δεν έχουν σημασία. Αλλά επειδή τα θεωρεί εκφράσεις, αποτελέσματα του καπιταλιστικού-ιμπεριαλιστικού τρόπου ανάπτυξης και όχι αιτίες.


Ο Λένιν γράφει στον Ιμπεριαλισμό: "Στις συνθήκες όμως του Καπιταλισμού η εσωτερική αγορά συνδέεται αναπόφευκτα με την εξωτερική. ο καπιταλισμός απο καιρό έχει δημιουργήσει την παγκόσμια αγορά..πρόκειται για μια νέα βαθμίδα της παγκόσμιας συγκέντρωσης του κεφαλαίου και της παραγωγής" (σελ 370, τόμος 27 άπαντα)
παρακάτω, απαντώντας στον Κάουτσκυ:



"... οι καπιταλιστές μοιράζουν τον κόσμο όχι απο κάποια ιδιαίτερη κακία τους, αλλά γιατί ο βαθμός συγκέντρωσης που επιτεύχθηκε τους αναγκάζει να πάρουν αυτό το δρόμο για να βγάλουν κέρδος. Συγκεκριμένα τον μοιράζουν ανάλογα με τα "κεφάλαια τους". ανάλογα με την "δύναμη τους'-άλλος τρόπος μοιράσματος δεν υπάρχει μέσα στο σύστημα της εμπορευματικής παραγωγής και του καπιταλισμού. Η δύναμη όμως αλλάζει ανάλογα με την οικονομική και πολιτική ανάπτυξη....το ζήτημα αν αυτές οι αλλαγές είναι "καθαρά" οικονομικές η έξωοικονομικές (πολεμικές), είναι δευτερέυον ζήτημα και δεν μπορεί να αλλάξει καθόλου τις απόψεις για τη νεότατη εποχή του καπιταλισμού...όταν υποκαθιστά κανείς το ζήτημα του περιεχομένου της πάλης και των συναλλαγών ανάμεσα στις ενώσεις των καπιταλιστών με το ζήτημα της μορφής της πάλης και των συναλλαγών (σήμερα ειρηνικής, αύριο όχι ειρηνικής) σημαίνει ότι ξεπέφτει στο ρόλο του σοφιστή" (σελ 379 στο ίδιο)


Για τον μονοπωλιακό καπιταλισμό:
"αν θα χρειαζόταν να δοθεί ένας όσο το δυνατόν πιο σύντομος ορισμός του ιμπεριαλισμού, θα έπρεπε να πούμε ότι ο ιμπεριαλισμός είναι το μονοπωλιακό στάδιο του καπιταλισμού" (σελ 392 στο ίδιο) αμέσως παρακάτω ο Λένιν γράφει ότι κανένας όρισμός δεν καλύπτει την πολυπλοκότητα των κοινωνικών φαινομένων (σελ 393) και δίνει τα χαρακτηριστικά του ιμπεριαλισμού που περιγράφει στον ορισμό.


Για τις αποικίες (κάνοντας μάλιστα κριτική στον Κάουτσκυ σε αυτό το σημείο): "για τον ιμπεριαλισμό είναι χαρακτηριστική η τάση ακριβώς για προσαρτήσεις όχι μόνο αγροτικών περιοχών αλλά ακόμη και των πιο βιομηχανικών" (εδώ ο λένιν αναφέρει τη γερμανία και το βέλγιο)-σελ 395. Δηλαδή η ιμπεριαλιστική πολιτική έχει σαν βασικό της κριτήριο την διαπάλη μεταξύ των ιμπεριαλιστικών χωρών μαζί με φαινόμενα όπως οι αποικοκρατία και όχι μόνο τα δεύτερα όπως νόμιζαν οι μετά-μαρξιστικές θεωρίες της εξάρτησης.


Επίσης όταν ο Λένιν περιγράφει ότι ο "ιμπεριαλισμός είναι μια τεράστια συσσώρευση χρηματιστικού κεφαλαίου στα χέρια λίγων χωρών" (σελ 404) δίνει την εικόνα του ιμπεριαλισμού της εποχής του(1915) και δεν αλλάζει την ουσία του ορισμού.


Ίσα ίσα δεν αφήνει καμία αμφιβολία για τον ιμπεριαλισμό ως διεθνές σύστημα που περιλαμβάνει όλες τις αστικές τάξεις:


"απο τη μία μεριά, οι γιγαντιαίες διαστάσεις του χρηματιστικού κεφαλαίου, που είναι συγκεντρωμένο σε λίγα χέρια και δημιουργεί ένα αφάνταστα πλατύ και πυκνό δίκτυο σχέσεων και δεσμών..και απο την άλλη, η οξυμένη πάλη με τις εθνικοκρατικές ομάδες των χρηματιστών..προκαλούν το πέρασμα όλων των εύπορων τάξεων με το μέρος του ιμπεριαλισμού" (σελ 414).


Δηλαδή: ο ιμπεριαλισμός είναι καπιταλισμός. Οι ρίζες του βρίσκονται στην ανάπτυξη του καπιταλισμού, του μονοπωλιακού καπιταλισμού. Η μορφή που παίρνει το περιεχόμενο του κάθε φορά (επεμβάσεις, συναλλαγές, ειρήνη-πόλεμος, εξωτερική /αποικιακή πολιτική) δεν αλλάζει απολύτως τίποτα την ουσία του.Το περιεχόμενο αυτό μπορεί να πάρει διάφορες μορφές σε κάθε ιστορική εποχή και ανάλογα με την έκβαση της ταξικής πάλης.
Η συντακτική επιτροπή.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου