Βιογραφικό θραύσμα -Καρλ Mαρξ

Lenin Reloaded

Τα σημαντικότερα έργα του Μαρξ –ανάμεσά τους, η Grundrisse και το Κεφάλαιο– γράφτηκαν υπό εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, συνθήκες που θα είχαν κάνει ένα μικρότερο ανθρώπινο ον να σωπάσει. Ο Μαρξ ζούσε στο Λονδίνο, με μια οικογένεια για την οποία έπρεπε να φροντίσει και χωρίς πηγή εισοδήματος εκτός από δημοσιογραφικές αναθέσεις από την New York Daily Tribune. Ο [βιογράφος] McLellan μας δίνει μια έντονη εικόνα της φτώχειας και των στερήσεων από τις οποίες υπέφερε ο Μαρξ και η οικογένειά του, στερήσεις που θα είχαν νικήσει ακόμα και τον ίδιο τον Μαρξ αν δεν υπήρχε η γενναιοδωρία του Φρίντριχ Ένγκελς, που είχε αλτρουϊστικά χρηματοδοτήσει τον Μαρξ και την οικογένειά του για σχεδόν 25 χρόνια ζωής τους στο Λονδίνο. Ο Ένγκελς, που αυτές τις μέρες κακολογείται αδικαιολόγητα ως χοντροκομένος "απλοποιητής" του Μαρξ, αναδύεται από πολλές απόψεις ως ο πραγματικός ήρωας της υπόθεσης.  Γράφοντας στην κόρη του Τζένι λίγους μήνες πριν πεθάνει το 1883, ο Μαρξ σχολιάζε: "Ο καλός γερο-Φρεντ, εύκολα θα μπορούσε να σκοτώσει κάποιον από αγάπη." 

Ίσως τα πιο φρικτά επεισόδια στη ζωή του Μαρξ ήταν οι πρόωροι θάνατοι των παιδιών του. Ο μόνος του γιος, ο Έντγκαρ, πέθανε το 1855 σε ηλικία 8 ετών καθώς η οικογένεια Μαρξ ζούσε σε ένα βρωμερό δυάρι στο Σόχο. Ο Μαρξ έγραψε στον Ένγκελς στις 6 Απριλίου: "Ο φτωχός Έντγκαρ δεν υπάρχει πια. Πέθανε στα χέρια μου σήμερα, μεταξύ 5 και 6 το πρωί." Ο William Leibknecht, φίλος της οικογένειας, έγραψε για ό,τι είδε:

“Η μητέρα έκλαιγε με σιωπηλούς λυγμούς σκυμμένη πάνω στο νεκρό παιδί, [...] ο Μαρξ σε τρομερή αναστάτωση απέρριπτε κάθε παρηγοριά με ορμή, σχεδόν με οργή, τα δυο κορίτσια έκλαιγαν ήσυχα κρατώντας την μάνα τους, η μητέρα τους τα αγκάλιαζε με μανία σαν για να τα κρατήσει και να τα υπερασπιστεί απ' το θάνατο που της έκλεψε το αγόρι της.” 

Λίγους μήνες μετά, ο Μαρξ έγραφε στον Λασάλ:

“Ο Μπέικον λέει ότι οι πραγματικά σημαντικοί άνθρωποι έχουν τόσες πολλές σχέσεις με τη φύση και τον κόσμο που συνέρχονται εύκολα από κάθε απώλεια. Εγώ δεν ανήκω στους σημαντικούς αυτούς ανθρώπους. Ο θάνατος του παιδιού μου μού έχει σπαράξει την καρδιά και νιώθω ακόμα την απώλεια τόσο έντονα όσο την πρώτη μέρα. Η φτωχή μου σύζυγος είναι εντελώς συντετριμμένη.”

Παρά τα προβλήματα αυτά και την συνθλιπτική φτώχεια (πιθανόν ήταν μόνο η βοήθεια του Ένγκελς που έσωσε την οικογένεια Μαρξ απ' την καθαρή πείνα, και ο Μαρξ συχνά δεν μπορούσε να βγει απ' το σπίτι γιατί το παλτό του ήταν στο ενεχυροδανειστήριο), ο Μαρξ εργαζόταν απίστευτα σκληρά, κάνοντας συχνά έρευνα στο Βρετανικό μουσείου από τις εννιά το πρωί ως τις επτά το απόγευμα και κατόπιν ξενυχτώντας στο γράψιμο.  

Μτφρ.: Lenin Reloaded

Πηγή